Công dân có những quyền và nghĩa vụ gì trong thực hiện dân chủ ở cơ sở? Những nội dung nào sẽ là nội dung Nhân dân bàn và quyết định? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Quyền của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở hiện nay
Theo Điều 5 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 quy định quyền của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở như sau:
- Được công khai thông tin và yêu cầu cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời theo quy định của pháp luật.
- Đề xuất sáng kiến, tham gia ý kiến, bàn và quyết định đối với các nội dung thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Kiểm tra, giám sát, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo, khởi kiện đối với các quyết định, hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định của pháp luật.
- Được công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp trong thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định của pháp luật.
Như vậy, công dân sẽ có các quyền được công khai và yêu cầu cung cấp thông tin, được đề xuất sáng kiến, ý kiến, bàn và quyết định các nội dung thực hiện dân chủ ở cơ sở, được kiểm tra, giám sát, kiến nghị,... với các quyết định hay hành vi vi phạm pháp luật và được công nhận và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Nghĩa vụ của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở
Theo Điều 6 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 quy định nghĩa vụ của công dân trong thực hiện dân chủ ở cơ sở như sau:
- Tuân thủ quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở.
- Tham gia ý kiến về các nội dung được đưa ra lấy ý kiến ở cơ sở theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 và quy định khác của pháp luật có liên quan.
- Chấp hành quyết định của cộng đồng dân cư, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị, tổ chức có sử dụng lao động.
- Kịp thời kiến nghị, phản ánh, tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền khi phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở.
- Tôn trọng và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Như vậy, công dân có những nghĩa vụ theo quy định trên trong hoạt động thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Nội dung Nhân dân bàn và quyết định trong thực hiện dân chủ ở cơ sở?
Theo Điều 15 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 quy định những nội dung Nhân dân bàn và quyết định bao gồm:
- Chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình công cộng trong phạm vi địa bàn cấp xã, ở thôn, tổ dân phố do Nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí, tài sản, công sức.
- Việc thu, chi, quản lý các khoản đóng góp của Nhân dân tại cộng đồng dân cư ngoài các khoản đã được pháp luật quy định; việc thu, chi, quản lý các khoản kinh phí, tài sản do cộng đồng dân cư được giao quản lý hoặc được tiếp nhận từ các nguồn thu, tài trợ, ủng hộ hợp pháp khác.
- Nội dung hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.
- Bầu, cho thôi làm Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố.
- Bầu, cho thôi làm thành viên Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.
- Các công việc tự quản khác trong nội bộ cộng đồng dân cư không trái với quy định của pháp luật, phù hợp với thuần phong, mỹ tục và đạo đức xã hội.
Đồng thời, theo khoản 1 Điều 17 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở 2022 quy định tùy theo nội dung được đề xuất, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố tổ chức để Nhân dân ở thôn, tổ dân phố bàn và quyết định bằng một trong các hình thức sau đây:
- Tổ chức cuộc họp của cộng đồng dân cư;
- Phát phiếu lấy ý kiến của từng hộ gia đình;
- Biểu quyết trực tuyến phù hợp với mức độ ứng dụng công nghệ thông tin và được cộng đồng dân cư thống nhất lựa chọn.
Như vậy, sẽ có những nội dung Nhân dân bàn và quyết định trong thực hiện dân chủ ở cơ sở theo quy định trên, người dân sẽ được thể hiện các nội dung này qua hình thức cuộc họp của cộng đồng dân cư, phiếu lấy ý kiến của từng hộ gia đình hoặc biểu quyết trực tuyến.
