Các trường hợp xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể; lập và quản lý danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy là những nội dung được quy định tại Luật Phòng, chống ma túy 2021.
1. Quy định các trường hợp xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể
Tại khoản 1 Điều 22 Luật Phòng, chống ma túy 2021 quy định các trường hợp được thực hiện xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, cụ thể gồm:
- Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
- Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý;
- Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy.
Người đứng đầu cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy tiến hành xét nghiệm chất ma túy theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan, người có chuyên môn xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể đối với các trường hợp nêu trên.
Trường hợp có kết quả xét nghiệm dương tính thì gửi ngay kết quả đến Chủ tịch UBND cấp xã nơi người có kết quả xét nghiệm dương tính cư trú, trừ trường hợp người đó đang cai nghiện ma túy bắt buộc. Nhà nước bảo đảm kinh phí xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể đối với các trường hợp nêu trên.
2. Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy
- Theo quy định tại Điều 37 Nghị định 105/2021/NĐ-CP thì đối tượng bị quản lý là người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy mà không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 23 của Luật Phòng, chống ma túy 2021, cụ thể là những trường hợp sau (nếu thuộc vào một trong những trường hợp này thì Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định dừng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy):
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy được xác định là người nghiện ma túy;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy phải thi hành án phạt tù;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy trong danh sách quản lý chết, bị Tòa án tuyên bố là mất tích.
- Việc quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là biện pháp phòng ngừa nhằm giúp họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật của họ và đây không phải là biện pháp xử lý hành chính theo quy định tại Điều 23 Luật Phòng, chống ma túy 2021.
- Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được kết quả xét nghiệm dương tính của người cư trú tại địa phương, Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm ra quyết định và tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú tại địa phương. Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 01 năm kể từ ngày ra quyết định quản lý. Nội dung quản lý bao gồm:
+ Tư vấn, động viên, giáo dục, giúp đỡ người sử dụng trái phép chất ma túy để họ không tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy;
+ Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể;
+ Ngăn chặn người sử dụng trái phép chất ma túy có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội.
- Xem thêm quy định chi tiết về quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy tại Chương IV Nghị định 105/2021/NĐ-CP.
3. Lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy
Theo quy định tại Điều 26 Luật Phòng, chống ma túy 2021, việc lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy được quy định như sau:
- Công an cấp xã giúp UBND cùng cấp lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú tại địa phương. Khi người sử dụng trái phép chất ma túy thay đổi nơi cư trú thì công an cấp xã nơi chuyển đi có trách nhiệm thông báo cho công an cấp xã nơi chuyển đến trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày người đó chuyển khỏi địa phương để đưa vào danh sách và tiếp tục quản lý.
- Công an cấp xã giúp UBND cùng cấp đưa ra khỏi danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy trong các trường hợp sau:
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy không có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy trong thời gian quản lý quy định tại khoản 2 Điều 23 của Luật này;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy thuộc trường hợp dừng quản lý quy định tại khoản 5 Điều 23 của Luật này;
+ Người sử dụng trái phép chất ma túy chuyển đến cư trú ở địa phương khác.
