Đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn được xét cấp thẻ nhà báo và các trường hợp không được xét cấp thẻ nhà báo được quy định tại Luật Báo chí 2016.
1. Quy định đối tượng được xét cấp thẻ nhà báo
Tại Điều 26 Luật Báo chí 2016 quy định các đối tượng sau được xét cấp thẻ nhà báo bao gồm:
(a) - Tổng giám đốc, phó tổng giám đốc, giám đốc, phó giám đốc, tổng biên tập, phó tổng biên tập cơ quan báo chí, thông tấn.
(b) - Trưởng phòng (ban), phó trưởng phòng (ban) nghiệp vụ báo chí của cơ quan báo chí, thông tấn.
(c) - Phóng viên, biên tập viên của cơ quan báo chí, thông tấn.
(d) - Người quay phim, đạo diễn chương trình phát thanh, truyền hình (trừ phim truyện) của các đơn vị được cấp giấy phép hoạt động báo chí trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình và sản xuất phim tài liệu của Nhà nước.
(đ) - Phóng viên, biên tập viên, người phụ trách công tác phóng viên, biên tập ở đài truyền thanh, truyền hình cấp huyện và tương đương.
(e) - Người đã được cấp thẻ nhà báo nhưng được Điều chuyển sang làm công việc khác vẫn tiếp tục có tác phẩm báo chí được sử dụng, được cơ quan báo chí xác nhận, được xét cấp thẻ nhà báo trong các trường hợp cụ thể sau:
+ Được Điều động công tác tại các đơn vị không trực tiếp thực hiện nghiệp vụ báo chí của cơ quan báo chí;
+ Được Điều chuyển sang làm công tác giảng dạy chuyên ngành báo chí tại các cơ sở giáo dục đại học theo quy định của Luật giáo dục đại học;
+ Được Điều chuyển sang làm cán bộ chuyên trách tại hội nhà báo các cấp, trực tiếp làm công tác quản lý nhà nước về báo chí.
Như vậy, thuộc vào một trong những đối tượng nêu trên sẽ được xét cấp thẻ nhà báo, trong trường hợp người đã được cấp thẻ nhà báo nhưng được Điều chuyển sang làm công việc khác vẫn tiếp tục có tác phẩm báo chí được sử dụng, được cơ quan báo chí xác nhận, được xét cấp thẻ nhà báo trong các trường hợp được nêu trên.
2. Điều kiện, tiêu chuẩn được xét cấp thẻ nhà báo
- Theo quy định tại khoản 1 Điều 27 Luật Báo chí 2016, người công tác tại cơ quan báo chí thuộc các đối tượng (a), (b), (c), (d) nêu tại Mục 1 được xét cấp thẻ nhà báo phải bảo đảm các điều kiện và tiêu chuẩn sau:
+ Là công dân Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại Việt Nam;
+ Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên; trường hợp là người dân tộc thiểu số đang thực hiện các ấn phẩm báo in, chương trình phát thanh, truyền hình, chuyên trang của báo điện tử bằng tiếng dân tộc thiểu số phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên;
+ Đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại cơ quan báo chí đề nghị cấp thẻ từ 02 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ, trừ tổng biên tập tạp chí khoa học và những trường hợp khác theo quy định.
+ Được cơ quan báo chí hoặc cơ quan công tác đề nghị cấp thẻ nhà báo.
- Đối với trường hợp thuộc đối tượng (đ) tại Mục 1 để được xét cấp thẻ nhà báo phải bảo đảm điều kiện, tiêu chuẩn sau:
+ Là công dân Việt Nam, có địa chỉ thường trú tại Việt Nam;
+ Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên; trường hợp là người dân tộc thiểu số đang thực hiện các ấn phẩm báo in, chương trình phát thanh, truyền hình, chuyên trang của báo điện tử bằng tiếng dân tộc thiểu số phải có bằng tốt nghiệp cao đẳng trở lên;
+ Được cơ quan báo chí hoặc cơ quan công tác đề nghị cấp thẻ nhà báo.
+ Là cộng tác viên thường xuyên của đài phát thanh và truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
+ Có ít nhất mười hai tác phẩm báo chí đã được phát sóng trên đài phát thanh và truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong 01 năm tính đến thời điểm xét cấp thẻ;
+ Đối với trường hợp cấp thẻ lần đầu, phải có thời gian công tác liên tục tại đài truyền thanh, truyền hình cấp huyện và tương đương từ 02 năm trở lên tính đến thời điểm xét cấp thẻ;
+ Được đài phát thanh và truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đề nghị cấp thẻ nhà báo.
Như vậy, để được xét cấp thẻ nhà báo, tùy thuộc vào từng đối tượng mà điều kiện, tiêu chuẩn xét cấp sẽ khác nhau theo quy định nêu trên. Hồ sơ, thủ tục cấp thẻ nhà báo được quy định tại Điều 6 Thông tư 31/2021/TT-BTTTT.
3. Trường hợp không được xét cấp thẻ nhà báo
Nếu thuộc vào một trong các trường hợp sau theo quy định tại khoản 3 Điều 27 Luật Báo chí 2016 sẽ không được xét cấp thẻ nhà báo:
- Không thuộc các đối tượng được nêu tại Mục 1;
- Đã vi phạm quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo;
- Đã bị xử lý kỷ luật từ hình thức khiển trách trở lên theo quy định của pháp luật về công chức, viên chức và pháp luật về lao động mà chưa hết thời hạn 12 tháng tính đến thời điểm xét cấp thẻ;
- Là đối tượng liên quan trong các vụ án chưa có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Đã bị kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án mà chưa được xóa án tích;
- Bị thu hồi thẻ nhà báo do vi phạm quy định của pháp luật mà thời gian thu hồi thẻ chưa quá 12 tháng kể từ ngày ra quyết định đến thời điểm xét cấp thẻ.
Như vậy, thuộc các trường hợp nêu trên sẽ không được xét cấp thẻ nhà báo. Trong đó, những trường hợp bị thu hồi thẻ nhà báo được quy định tại khoản 6 Điều 28 Luật Báo chí 2016, việc thu hồi thẻ nhà báo được thực hiện theo quy định tại Điều 9 Thông tư 31/2021/TT-BTTTT.
