“Phân cấp” trong mức xử phạt hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm

Có thể nói, lòng tự trọng trong mỗi người là khác nhau tùy vào cảm nhận của họ. Vậy nên, nhiều trường hợp cùng một hành vi, một lời nói nhưng có người lại cho rằng mình bị xúc phạm nhân phẩm, người lại không. Cũng bởi vậy, các nhà làm luật dựa trên cơ sở định tính để đặt ra mức phạt đối với hành vi xâm phạm nhân phẩm, danh dự chứ không thể căn cứ vào định lượng để xử phạt được.

Hiện nay, có đến 04 Nghị định được Chính phủ ban hành cùng vào năm 2013 điều chỉnh về việc xử phạt hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm với bốn cách phạt nhẹ, nặng khác nhau tùy thuộc đối tượng bị xúc phạm. Cụ thể như sau:

Nhìn bảng trên chúng ta thấy rõ đang có sự khác biệt về mức xử phạt hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự căn cứ tùy từng đối tượng bị xâm phạm. Trong đó, mức xử phạt tối đa giữa hành vi xúc phạm đối với nhà báo của cá nhân cao gấp 66,7 lần so với hành vi xúc phạm người bình thường (20.000.000 vs 300.000 đồng) hay  hành vi xúc phạm đối với nhà giáo của cá nhân cao gấp hay thầy cô giáo cao gấp 16,7 lần (33,3 lần theo Dự thảo Nghị định mới) so với hành vi xúc phạm người bình thường (10.000.000 vs 300.000 đồng).  Chẳng lẽ, khi bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm thì người bình thường  lại ít bị tổn thương hơn; cảm thấy không nhục nhã, tủi hổ bằng nhà báo, thầy cô giáo hay sao? Điều này quả là không có lý chút nào.

Rõ ràng, mức xử phạt chênh lệch khác xa nhau khi xử phạt hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm tùy thuộc vào đối tượng/nạn nhân như trên đã vô hình chung thể hiện sự phân biệt đối xử giữa các giai cấp trong xã hội. Và thiết nghĩ, các quy định trên đã vi phạm nguyên tắc tối thượng được Hiến pháp ghi nhận, đó là quyền: Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật.

Cũng có thể lý giải nguyên nhân của sự chồng chéo trên là do có quá nhiều cơ quan chủ trì soạn thảo: Nghị định 167/2013/NĐ-CP là của Bộ Công An, Nghị định 159/2013/NĐ-CP và Nghị định 174/2013/NĐ-CP là của Bộ Thông Tin và Truyền Thông, còn Nghị định 138/2013/NĐ-CP và Dự thảo nghị định thay thế Nghị định này là của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo. Mỗi Bộ lại soạn thảo văn bản theo hướng đặc thù của ngành mình và cho rằng phù hợp mà không quan tâm đến sự thống nhất với các văn bản pháp luật của Bộ khác. Điều này đã khiến cho các quy định về lĩnh vực xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi “xúc phạm danh dự, nhân phẩm” có sự chồng chéo, khác biệt nhau giữa các lĩnh vực.

Chính vì vậy, Chính phủ cần phải đi đến sự thống nhất trong quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm để đưa đến dự áp dụng công bằng, bình đẳng giữa mọi người trong xã hội.

Mình thấy việc “phân cấp” xử phạt như vậy là khá hay, giúp phân định rõ ràng để có thể xử đúng người, đúng tội và mức xử lý tương xứng với hành vi vi phạm. Tuy nhiên, với mình thì mình cảm thấy việc xác định được mức độ xử phạt thì rất khó bởi như bài viết có nêu là lòng tự trọng của mỗi người là khác nhau và việc xác định mức độ chỉ có thể do mỗi người tự cảm nhận chứ người khác thì rất khó. Vậy nên với mình, quy định thì hay rồi nhưng xử lý được hay không lại là chuyện khác.