Tình huống phát sinh là tiểu thương có nhu cầu kinh doanh tại chợ do doanh nghiệp quản lý nhưng không rõ có được tự do kinh doanh hàng hóa mà pháp luật không cấm tại chợ hay không? Hay là chỉ được kinh doanh trong phạm vi tùy từng chợ?
Trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh khai thác và quản lý chợ
Liên quan vấn đề này, doanh nghiệp kinh doanh khai thác và quản lý chợ là doanh nghiệp được thành lập, đăng ký kinh doanh và hoạt động kinh doanh theo quy định của pháp luật. Tại Điều 9 Văn bản hợp nhất 11/VBHN-BCT năm 2014 do Bộ Công thương ban hành có nêu về trách nhiệm tổ chức thực hiện các quy định của doanh nghiệp như sau:
- Tổ chức kinh doanh các dịch vụ tại chợ.
- Bảo đảm công tác phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự và an toàn thực phẩm trong phạm vi chợ.
- Xây dựng Nội quy chợ theo quy định tại Điều 10 Văn bản hợp nhất 11/VBHN-BCT năm 2014 để trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt theo phân cấp quản lý chợ; tổ chức điều hành chợ hoạt động theo Nội quy chợ và xử lý các vi phạm về Nội quy chợ.
- Bố trí, sắp xếp các khu vực kinh doanh bảo đảm các yêu cầu về trật tự, vệ sinh, văn minh thương mại và phù hợp với yêu cầu của thương nhân kinh doanh tại chợ.
- Ký hợp đồng với các thương nhân về việc thuê, sử dụng điểm kinh doanh tại chợ và các dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.
- Tổ chức thông tin kinh tế, phổ biến chính sách, quy định của pháp luật và nghĩa vụ đối với Nhà nước của thương nhân kinh doanh tại chợ theo hướng dẫn của các cơ quan chức năng.
- Tổng hợp tình hình hoạt động kinh doanh của chợ và báo cáo định kỳ cho các cơ quan quản lý Nhà nước theo hướng dẫn của Bộ Công Thương.
Quy định trên nêu rõ doanh nghiệp quản lý sẽ có trách nhiệm xây dựng nội quy để trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và phải thực hiện theo nội quy đã phê duyệt đó. Mặt khác, trong nội dung của nội quy chợ có yêu cầu quy định về hàng hóa, dịch vụ kinh doanh tại chợ. Vì vậy, tiểu thương chỉ có thể kinh doanh các hàng hóa, dịch vụ nêu trong nội quy được phê duyệt chứ không phải tự do kinh doanh tất cả các loại mặt hàng.
Quy định về hoạt động kinh doanh tại chợ
- Thương nhân có đăng ký kinh doanh ngành nghề phù hợp với phạm vi ngành nghề của từng loại chợ đều được quyền vào chợ kinh doanh sau khi có hợp đồng sử dụng điểm kinh doanh hoặc hợp đồng thuê điểm kinh doanh tại chợ với Ban Quản lý chợ hoặc với doanh nghiệp kinh doanh khai thác và quản lý chợ.
- Thương nhân kinh doanh tại chợ phải thực hiện theo phương án bố trí, sắp xếp ngành nghề kinh doanh của chợ.
- Thương nhân kinh doanh tại chợ ngoài việc chấp hành các quy định của pháp luật còn phải nghiêm chỉnh thực hiện Nội quy chợ và chịu sự quản lý của Ban Quản lý chợ hoặc của doanh nghiệp kinh doanh khai thác và quản lý chợ.
- Thương nhân được sang nhượng điểm kinh doanh hoặc cho thương nhân khác thuê lại điểm kinh doanh đang còn trong thời hạn hợp đồng.
- Thương nhân có điểm kinh doanh tại chợ quy định tại điểm a khoản 1 Điều 11 Văn bản hợp nhất 11/VBHN-BCT năm 2014 được sử dụng điểm kinh doanh để thế chấp vay vốn kinh doanh tại các ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật.
- Những người thuộc diện sản xuất nhỏ, tự tiêu thụ sản phẩm của mình (nông dân, thợ thủ công...) và những người buôn bán nhỏ, hàng rong, quà vặt được bố trí bán hàng trong chợ ở khu vực riêng dành cho người kinh doanh không thường xuyên tại chợ và phải chấp hành Nội quy chợ.
- Hàng hóa, dịch vụ kinh doanh tại chợ là hàng hóa, dịch vụ không thuộc danh mục pháp luật cấm kinh doanh và không thuộc các loại theo quy định tại Văn bản hợp nhất 11/VBHN-BCT năm 2014.
- Các vi phạm pháp luật tại chợ được xử lý theo quy định hiện hành của pháp luật; Các vi phạm Nội quy chợ do Ban quản lý chợ hoặc doanh nghiệp kinh doanh khai thác chợ xử lý theo quy định về Nội quy chợ.
Ban quản lý chợ, các tiểu thương kinh doanh trong chợ và các chủ thể liên quan khác căn cứ theo các nội dung nêu trên để thực hiện hoạt động kinh doanh hợp pháp.
