Thời gian trước và sau Tết Nguyên đán ngoài việc chuyển giao năm mới thì đây còn là thời điểm giao tiếp giữa những người lính hoàn thành nghĩa vụ quân sự (NVQS) với những công dân bắt đầu nhập ngũ theo lệnh.
Mặc dù tham gia NVQS là nghĩa vụ bắt buộc tuy nhiên đây cũng là quyền lợi của công dân vì không những được lĩnh lương khi tham gia NVQS mà còn hưởng được nhiều quyền lợi khác kể cả sau khi xuất ngũ.
1. Công dân nhập ngũ được hưởng những gì?
Cụ thể, Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định NVQS là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện NVQS bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân.
Và công dân trong độ tuổi thực hiện NVQS, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định Luật Nghĩa vụ quân sự 2015.
1.1 Hưởng chế độ bảo hiểm xã hội
Hiện nay, nhằm tạo điều kiện cho công dân tham gia NVQS quy định thời gian phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, binh sĩ được tính là thời gian đóng BHXH để làm cơ sở tính hưởng các chế độ BHXH theo quy định theo điểm a khoản 1 Điều 7 Thông tư 95/2016/TT-BQP.
1.2 Được nghỉ phép năm
Tương tự như chế độ nghỉ phép hằng năm tại doanh nghiệp tư nhân thì khi tham gia NVQS công dân cũng được xét duyệt nghỉ phép, cụ thể tại Điều 3 Nghị định 27/2016/NĐ-CP quy định chế độ nghỉ phép đối với hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ thực hiện như sau:
- Hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ từ tháng thứ 13 trở đi thì được nghỉ phép hàng năm.
Thời gian nghỉ là 10 ngày (không kể ngày đi và về) và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định hiện hành.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ là học viên các học viện, nhà trường trong, ngoài Quân đội, thời gian học từ một năm trở lên có thời gian nghỉ hè giữa hai năm học.
Thời gian nghỉ này được tính là thời gian nghỉ phép và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định hiện hành.
Lưu ý: Trường hợp đặc biệt do yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu hoặc ở những nơi điều kiện đi lại khó khăn không thể giải quyết cho nghỉ phép thì được thanh toán bằng tiền.
Mức tiền thanh toán một ngày không nghỉ phép bằng mức tiền ăn cơ bản một ngày của hạ sĩ quan, binh sĩ bộ binh.
Ngoài ra, hạ sĩ quan, binh sĩ đã nghỉ phép năm theo chế độ, nếu gia đình gặp thiên tai, hỏa hoạn nặng hoặc thân nhân khác từ trần, mất tích hoặc hạ sĩ quan, binh sĩ lập được thành tích đặc biệt xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ thì được nghỉ phép đặc biệt, thời gian không quá 05 ngày (không kể ngày đi và về) và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định hiện hành.
1.3 Chế độ phụ cấp thêm do kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ
Trong trường hợp do kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ thì quân nhân tại ngũ sẽ nhận được chế độ phụ cấp thêm và chế độ phụ cấp khuyến khích đối với hạ sĩ quan, binh sĩ nữ phục vụ tại ngũ theo Điều 5 Nghị định 27/2016/NĐ-CP.
(1) Hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ, được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quyết định kéo dài thời gian phục vụ tại ngũ thì từ tháng thứ 25 trở đi, hàng tháng được hưởng thêm 250% phụ cấp quân hàm hiện hưởng.
Lưu ý: Khoản phụ cấp thêm này không áp dụng đối với hạ sĩ quan, binh sĩ đang chờ chuyển chế độ quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng; chờ đi học, dự thi tuyển sinh; đang học ở các học viện, nhà trường trong, ngoài Quân đội và các trường hợp khác.
(2) Hạ sĩ quan, binh sĩ nữ phục vụ tại ngũ, hàng tháng được hưởng phụ cấp khuyến khích mức 0,2 so với mức lương cơ sở.
2. Đãi ngộ cho thân nhân công dân tham gia NVQS
Bên cạnh việc được hưởng nhiều đãi ngộ đối với người tham gia NVQS mà ngay cả thân nhân hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ cũng thuộc diện hưởng chế độ, chính sách căn cứ Điều 6 Nghị định 27/2016/NĐ-CP:
- Trợ cấp mức 3.000.000 đồng/suất/lần khi gặp hoả hoạn, thiên tai dẫn đến bị sập nhà, trôi nhà, cháy nhà hoặc phải di dời chỗ ở hoặc tài sản bị hư hỏng, trợ cấp khó khăn đột xuất không quá 02 lần/năm đối với một hạ sĩ quan, binh sĩ.
- Trợ cấp mức 500.000 đồng/thân nhân/lần khi thân nhân ốm đau từ 01 tháng trở lên hoặc điều trị 01 lần tại bệnh viện từ 07 ngày trở lên thì được, trợ cấp khó khăn đột xuất không quá 02 lần/năm đối với mỗi thân nhân của hạ sĩ quan, binh sĩ.
Đặc biệt, thân nhân của hạ sĩ quan, binh sĩ tại ngũ hy sinh, từ trần hoặc mất tích thì được trợ cấp mức 2.000.000 đồng/người.
3. Chế độ phụ cấp sau khi công dân xuất ngũ
3.1 Trợ cấp xuất ngũ một lần
Căn cứ khoản 1 Điều 7 Nghị định 27/2016/NĐ-CP, khi xuất ngũ, hạ sĩ quan, binh sĩ khi xuất ngũ sẽ được hưởng trợ cấp xuất ngũ một lần theo quy định sau:
Cứ mỗi năm phục vụ trong Quân đội được trợ cấp bằng 02 tháng tiền lương cơ sở theo quy định của Chính phủ tại thời điểm xuất ngũ.
Thời gian phục vụ trong quân đội có tháng lẻ thì được tính như sau:
- Dưới 01 tháng: Không được hưởng trợ cấp xuất ngũ.
- Từ đủ 01 - 06 tháng: Được hưởng trợ cấp bằng 01 tháng tiền lương cơ sở.
- Từ trên 06 - 12 tháng: Được hưởng trợ cấp bằng 02 tháng tiền lương cơ sở.
Riêng hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ đủ 30 tháng, khi xuất ngũ được trợ cấp thêm 02 tháng phụ cấp quân hàm hiện hưởng. Nếu xuất ngũ trước thời hạn 30 tháng thì thời gian phục vụ tại ngũ từ tháng thứ 25 đến dưới 30 tháng được trợ cấp thêm 01 tháng phụ cấp quân hàm hiện hưởng.
3.2 Được hỗ trợ đào tạo nghề, giải quyết việc làm
Theo Điều 8 Nghị định 27/2016/NĐ-CP, hạ sĩ quan, binh sĩ hoàn thành nghĩa vụ quân sự sau khi xuất ngũ sẽ được hưởng chế độ đào tạo, học nghề, giải quyết việc làm như sau:
Được bảo lưu kết quả học tập và được tiếp nhận vào học tiếp tại các trường mà trước khi nhập ngũ đang học hoặc có giấy gọi.
Nếu có nhu cầu đào tạo nghề và đủ điều kiện thì được nhà nước hỗ trợ đào tạo nghề.
Được tiếp nhận vào làm việc, bố trí việc làm tại cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị trước khi nhập ngũ đang làm đồng thời được đảm bảo thu nhập, tiền lương, tiền công.
Trường hợp gạ sĩ quan, binh sĩ xuất ngũ khi về địa phương được ưu tiên sắp xếp việc làm và cộng điểm trong tuyển sinh, tuyển dụng công chức, viên chức.
Trong thời gian tập sự được hưởng 100% mức lương và phụ cấp của ngạch tuyển dụng tương ứng với trình độ đào tạo.
Trợ cấp tạo việc làm: Mức trợ cấp bằng 06 tháng tiền lương cơ sở tại thời điểm xuất ngũ. Khi xuất ngũ, được đơn vị tiễn và đưa về địa phương nơi cư trú hoặc được cấp tiền tàu, xe và phụ cấp đi đường.
Trên đây là một số khoản đãi ngộ chính mà công dân khi tham gia NVQS nhận được và cũng là quyền lợi của công dân nếu tham gia nhập ngũ, ngoài ra sau khi hoàn thành NVQS thì còn được hỗ trợ về việc làm, trợ cấp việc làm để công dân dễ dàng tạo công ăn việc làm khi trở về nhà.
