Người đang tham gia BHXH bắt buộc thì ngoài những chế độ đối với cá nhân họ thì khi họ mất người thân sẽ được hưởng những chế độ nào? Bài viết sau đây sẽ tổng hợp các chế độ dành cho người thân khi người tham gia BHXH bắt buộc mất.
Những chế độ người thân sẽ được hưởng khi người tham gia BHXH bắt buộc mất
Tại Mục 5 Chương III Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về chế độ tử tuất, theo đó khi người tham gia BHXH bắt buộc mất thì người thân sẽ được hưởng những chế độ sau:
(1) Nhận một lần trợ cấp mai táng
- Người được hưởng là người thân của những người tham gia BHXH sau đây:
+ Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà đã có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên.
+ Người lao động chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc chết trong thời gian điều trị do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
+ Người đang hưởng lương hưu; hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng đã nghỉ việc.
+ Những người như trên được Tòa án tuyên bố là đã chết
- Mức hưởng: Bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người đang tham gia BHXH bắt buộc mất
(2) Trợ cấp tuất hàng tháng
- Người được hưởng là người thân của những người tham gia BHXH quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần;
+ Đang hưởng lương hưu;
+ Chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;
+ Đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61 % trở lên.
- Những người thân được hưởng:
+ Con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai;
+ Vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
+ Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ;
+ Cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên.
Trừ con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai thì các người thân còn lại phải không có thu nhập hoặc có thu nhập hằng tháng nhưng thấp hơn mức lương cơ sở. Thu nhập theo không bao gồm khoản trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công.
(3) Trợ cấp tuất một lần
- Người được hưởng là người thân của những người tham gia BHXH tương tự như trường hợp nhận một lần trợ cấp mai táng và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Người lao động chết không thuộc các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng
+ Người lao động chết thuộc các trường hợp hưởng trợ cấp tuất hằng tháng nhưng không có người thân để hưởng
+ Người thân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng mà có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần, trừ trường hợp con dưới 06 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên
+ Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân là con đẻ, con nuôi, vợ hoặc chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, cha vợ hoặc cha chồng, mẹ vợ hoặc mẹ chồng của người tham gia bảo hiểm xã hội hoặc thành viên khác trong gia đình mà người tham gia bảo hiểm xã hội đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Như vậy, khi người tham gia BHXH bắt buộc mất thì người thân sẽ được hưởng các chế độ như nhận một lần trợ cấp mai táng và hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần.
Mức trợ cấp tuất một lần hiện nay là bao nhiêu?
Theo ĐIều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức trợ cấp tuất một lần như sau:
- Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội:
Tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm tính:
+ Bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014;
+ Bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi;
+ Mức thấp nhất bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội làm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần thực hiện theo quy định tại Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
- Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết:
Tính theo thời gian đã hưởng lương hưu:
+ Nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng;
+ Nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.
- Mức lương cơ sở dùng để tính trợ cấp tuất một lần là mức lương cơ sở tại tháng mà người tham gia BHXH bắt buộc chết.
Hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP
Như vậy, tùy thuộc vào đối tượng được hưởng mà mức trợ cấp tuất một lần sẽ khác nhau.
