Như thế nào là cho vay nặng lãi, mức xử phạt ra sao?

Vay tiền hiện nay là một giao dịch phổ biến, tuy nhiên nhiều người đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết cũng như sự cần thiết của bên vay mà đưa ra mức lãi suất trên trơi. Dưới đây là nội dung mà người vay lẫn người cho vay cần lưu ý để tránh sự can thiệp của pháp luật.

Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về lãi suất vay như sau:

''1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác…

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.”

Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất 20%/năm.

Như vậy, trường hợp lãi suất do các bên thỏa thuận không được vượt quá: 20%/ năm của khoản tiền vay

Lãi suất cho vay tối đa trung bình một tháng sẽ là: 20% : 12 tháng = 1,666%/tháng

Điều 201 BLHS sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về tội cho vay nặng lãi: 

1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Phạm tội mà thu lợi bất chính 100.000.000 đồng trở lên155, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Tương đương lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định trên tháng là: 5 lần x 1,666%  = 8,33%

Như vậy, chỉ khi mức lãi suất cao hơn lãi suất cao nhất pháp luật quy định 5 lần trở lên thì mới cầu thành tội cho vay nặng lãi theo pháp luật hình sự

Trường hợp bên vay không trả được nợ và phía bên cho vay khởi kiện ra tòa án thì pháp luật chỉ bảo vệ quyền lợi của bên cho vay trong phạm vi lãi suất mà pháp luật cho phép. Phần vượt quá lãi suất sẽ không được pháp luật bảo vệ.

Cảm ơn bài viết của bạn về cho vay nặng lãi. Tuy nhiên, mọi người lưu ý là đây là trường hợp cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự thông thường (thường giữa những cá nhân với nhau) thì theo quy định Bộ luật dân sự không cho phép thoả thuận với mức lãi suất 20%/năm nhé. Còn đối với cho vay tín dụng (cá nhân, tổ chức với các tổ chức tín dụng) thì lại khác: có thể vay với mức lãi suất trên 20%/năm mà không vi phạm pháp luật, miễn sao mức lãi suất đó được sự cho phép của Thống đốc Ngân hàng nhà nước tỏng từng thời kỳ. Các bạn có thể tham khảo Điều 13 Thông tư 39/2016/TT-NHNN 

Tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có quy định về lãi suất cho vay tối đa tại khoản 2 Điều này.

Thông tin đến bạn!

Lãi suất suất cao nhất mà pháp luật quy định trên tháng là: 5 lần x 1,666%  = 8,33% (mức lãi suất bạn áp dụng cho vay là 4%/tháng).

Như vậy, chỉ khi mức lãi suất cao hơn lãi suất cao nhất pháp luật quy định 5 lần trở lên thì mới cầu thành tội cho vay nặng lãi theo pháp luật hình sự. Hiện lãi suất bạn đang vay chỉ gấp lãi suất cao nhất mà pháp luật quy định 2,40 lần, cho nên phía cho vay không cấu thành tội cho vay nặng lãi theo quy định của pháp luật.
 
Trường hợp bên vay không trả được nợ và phía bên cho vay khởi kiện ra tòa án thì pháp luật chỉ bảo vệ quyền lợi của bên cho vay trong phạm vi lãi suất mà pháp luật cho phép. Phần vượt quá lãi suất sẽ không được pháp luật bảo vệ.

Cảm ơn bài viết của bạn. Thực sự thì lãi thực tế cao hơn rất nhiều so với quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, đặc biệt là bên khối ngân hàng. Hầu như ngân hàng nào lãi đều trên 20% và chưa tính đến một số chi phí khác cộng thêm như phí thu hộ,...
Trước đây cứ thắc mắc nhưng giờ thì mình hiểu hơn rồi.

Việc cho vay lãi nặng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay có khá nhiều trường hợp cho vay lãi nặng, bất chấp quy định, xem thường pháp luật. Do đó, người dân cần phối hợp với cơ quan chức năng để ngăn ngừa, hạn chế các trường hợp này xảy ra.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực

Như vậy, người phạm tội có thể bị xử lý hình sự nếu thực hiện hành vi cho vay với lãi suất trên 100%/năm và thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên hoặc cho vay với lãi suất trên 100%/năm và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Như vậy, hành vi cho vay nặng lãi có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự tùy theo lãi suất, số tiền thu lợi bất chính mà người phạm tội cho vay nặng lãi nhận được. Người thực hiện hành vi vi phạm có thể bị phạt tiền đến 01 tỷ hoặc phạt tù đến 03 năm.

Cảm ơn bài viết của bạn rất hay. Hiện nay, hoạt động cho vay lãi nặng đang diễn ra hết sức phức tạp và tinh vi. Trong nhiều trường hợp người đi vay đến trả nợ mà không trả hay không còn khả năng trả nợ thì sẽ bị bên cho vay khủng bố tinh thần, bắt giữ người trái pháp luật, chiếm đoạt, phá hoại tài sản.

Cảm ơn các thông tin hữu ích từ tác giả! Giao dịch cho vay là giao dịch dân sự. Giao dịch dân sự tôn trọng sự thỏa thuận của các bên trong giao dịch. Tuy nhiên, pháp luật không chế lãi suất cho vay nhằm hạn chế các hành vi cho vay nặng lãi, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.