Một người sinh ra đã mang quốc tịch Việt Nam hay người nước ngoài và người không quốc tịch sinh nhập quốc tịch Việt Nam nhưng sau đó họ có vi phạm pháp luật nghiêm trọng thì có bị tước quốc tịch không?
1. Căn cứ xác định người có quốc tịch Việt Nam
Theo quy định tại Điều 14 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008 thì một người xác định có quốc tịch Việt Nam nếu thuộc một trong các căn cứ sau đây:
- Trẻ em sinh ra có cha mẹ là công dân Việt Nam;
- Trẻ em sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người không quốc tịch hoặc có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai;
- Trẻ em sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì trẻ mang quốc tịch Việt Nam nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con. Nếu trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thỏa thuận được thì trẻ em đó có quốc tịch Việt Nam;
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha mẹ là người không quốc tịch nhưng có nơi thường trú tại Việt Nam;
- Trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có mẹ là người không quốc tịch nhưng có nơi thường trú tại Việt Nam, còn cha không rõ là ai;
- Được nhập quốc tịch Việt Nam;
- Được trở lại quốc tịch Việt Nam;
- Trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, trẻ em được tìm thấy trên lãnh thổ Việt Nam mà không rõ cha mẹ là ai thì có quốc tịch Việt Nam;
- Quốc tịch của con chưa thành niên khi cha mẹ được nhập hoặc trở lại quốc tịch Việt Nam theo Điều 35 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008;
- Quốc tịch của con nuôi chưa thành niên theo Điều 37 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008;
- Theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
2. Trường hợp bị tước quốc tịch Việt Nam
Công dân Việt Nam hoặc người đã nhập quốc tịch Việt Nam có thể bị tước quốc tịch Việt Nam nếu có căn cứ sau đây (theo quy định tại 31 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008):
- Công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài mà có hành vi gây phương hại nghiêm trọng đến nền độc lập dân tộc, đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc đến uy tín của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì có thể bị tước quốc tịch Việt Nam;
- Người đã nhập quốc tịch Việt Nam dù cư trú trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà có hành vi gây phương hại nghiêm trọng đến nền độc lập dân tộc, đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc đến uy tín của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì cũng có thể bị tước quốc tịch Việt Nam.
3. Trình tự thủ tục tước quốc tịch Việt Nam
Theo Điều 32 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008 thì trình tự, thủ tục tước quốc tịch Việt Nam được thực hiện như sau:
- Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày phát hiện hoặc nhận được đơn, thư tố cáo về hành vi gây phương hại nghiêm trọng đến nền độc lập dân tộc, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hoặc uy tín của Việt Nam thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài có trách nhiệm xác minh, nếu có đầy đủ căn cứ thì lập hồ sơ kiến nghị Chủ tịch nước tước quốc tịch Việt Nam của người có hành vi đó. Trường hợp Tòa án đã xét xử đối với bị cáo có hành vi trên thì lập hồ sơ kiến nghị Chủ tịch nước tước quốc tịch Việt Nam của người có hành vi đó.
- Hồ sơ kiến nghị tước quốc tịch Việt Nam được gửi đến Bộ Tư pháp. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ kiến nghị của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc của Tòa án, Bộ Tư pháp có trách nhiệm chủ trì phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành khác có liên quan thẩm tra hồ sơ kiến nghị tước quốc tịch Việt Nam và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trình Chủ tịch nước xem xét, quyết định.
- Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận được đề nghị của Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước xem xét, quyết định.
Như vậy, người mang quốc tịch Việt Nam sẽ bị tước quốc tịch nếu họ có hành vi gây phương hại nghiêm trọng đến nền độc lập, sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hoặc uy tín của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
