Nền điện ảnh Việt Nam đang từng bước phát triển hơn và không thiếu những bộ phim có mác 18+. Việc đảm bảo khán giả xem phim đúng theo độ tuổi không phải đơn giản. Vậy nếu người chưa đủ 18 tuổi cố tình vi phạm xem phim 18+ tại rạp bị xử lý thế nào?
1. Quy định của pháp luật về Phim 18+
Căn cứ khoản 5 Điều 2 Thông tư 05/2023/TT-BVHTTDL, phim được phổ biến đến người xem từ đủ 18 tuổi trở lên được gọi là Loại T18 (18+)
Căn cứ Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 05/2023/TT-BVHTTDL có phân loại các phim T18 như sau:
- Chủ đề, nội dung
+ Nội dung phim đề cập đến các vấn đề của người trưởng thành, có thể miêu tả ở mức độ mạnh, chi tiết nhưng không có thời lượng kéo dài, không diễn ra thường xuyên và phải phù hợp với nội dung phim;
+ Đối với thể loại phim hành động, kinh dị hoặc có chủ đề lạm dụng trẻ em có thể miêu tả ở mức độ mạnh, miêu tả chi tiết, tác động đến người xem ở mức độ mạnh nhưng không diễn ra thường xuyên và không có thời lượng kéo dài;
+ Đối với các chủ đề, nội dung nhạy cảm, đề tài hiện thực về chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế có thể miêu tả ở mức độ trung bình, có thể khai thác sâu nhưng không có thời lượng kéo dài, không diễn ra thường xuyên, tác động đến người xem ở mức độ trung bình.
- Bạo lực
+ Có thể có hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ miêu tả hành vi bạo lực tác động đến người xem từ trên miêu tả ở mức độ mạnh đến dưới miêu tả ở mức độ quá mức; có thể miêu tả ở mức độ mạnh nhưng không có thời lượng kéo dài, tần suất ở mức độ trung bình và phù hợp với thể loại phim;
+ Được phép miêu tả ngụ ý bạo lực tình dục nhưng miêu tả ở mức độ trung bình và phải phù hợp với nội dung phim.
- Khỏa thân, tình dục
+ Có thể có hình ảnh khỏa thân toàn bộ cơ thể người được miêu tả ở mức độ trung bình, không có thời lượng kéo dài, không cận cảnh, không đặc tả bộ phận sinh dục, phù hợp với nội dung phim nhưng không lạm dụng hình ảnh khỏa thân, không kích động tình dục;
+ Không có những hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện lộ liễu, miêu tả chi tiết hoạt động tình dục, trừ các trường hợp hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ đó phù hợp với nội dung phim, không có thời lượng kéo dài và không khai thác sâu.
- Ma túy, chất kích thích, chất gây nghiện
+ Như mức phân loại T16;
+ Không có hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện việc buôn bán, sản xuất, tàng trữ ma túy và các chất gây nghiện trừ trường hợp lên án, phê phán hành vi sai trái đó và kết quả, những nhân vật thực hiện hành động này phải bị trừng phạt, loại trừ.
- Kinh dị
+ Hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ kinh dị, rùng rợn, gây sợ hãi, căng thẳng được miêu tả ở mức độ mạnh với cảm giác đe dọa liên tục nhưng không có thời lượng kéo dài, không tác động quá mức tới tâm lý và cảm xúc của người xem.
- Ngôn ngữ thô tục
+ Hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thô tục được miêu tả ở mức độ mạnh hơn so với phim được phân loại ở mức T16 nhưng không được làm tổn thương đến cá nhân và cộng đồng, không sử dụng ngôn ngữ để quấy rối, lạm dụng tình dục;
+ Đối với phim đề tài phản ánh hiện thực xã hội, có thể có hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thô tục được diễn ra thường xuyên nhưng không có thời lượng kéo dài và phải phù hợp với nội dung phim.
- Hành vi nguy hiểm, dễ bắt chước
+ Khi nội dung phim chứa các hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ nguy hiểm, dễ bắt chước hoặc cách xử lý có nguy cơ gây tổn hại cho các cá nhân hoặc thông qua hành vi của họ có thể gây hại cho xã hội, thì kết quả phải được xử lý triệt để, có thông điệp giáo dục và ngăn chặn;
+ Hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện hành vi dễ bắt chước không được miêu tả chi tiết và không diễn ra thường xuyên, tác động đến người xem ở mức độ trung bình.
.png)
2. Người chưa đủ 18 tuổi cố tình vi phạm xem phim 18+ tại rạp bị xử lý thế nào?
Người đủ 18 tuổi là người đã bước qua ngày đầu tiên của sinh nhật thứ 18 của họ, như vậy dựa vào thời gian xuất chiếu và thời gian ngày sinh của mỗi cá nhân mà ta có thể xem xét trường hợp này đủ điều kiện hay không.
Căn cứ Nghị định 128/2022/NĐ-CP thì các rạp chiếu phim phải đảm bảo khán giả xem phim đúng đối tượng, độ tuổi. Nếu không bảo đảm người xem phim đúng độ tuổi theo phân loại phim thì rạp chiếu phim sẽ bị phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng.
Về phần khán giả, hiện nay, vẫn chưa một quy định pháp luật nào xử phạt đối với khán giả vào rạp xem phim khi chưa đủ tuổi, ngay cả khi họ cố tình gian dối để được vào xem. Trách nhiệm pháp lý chỉ đặt ra đối với rạp phim nếu để xảy ra tình trạng này.
Tuy nhiên, mỗi cụm rạp trên toàn quốc cũng có những nội quy, quy định điều chỉnh về những hành vi cố tình gian dối để được xem phim 18+. Những quy định đó có thể là ngưng phục vụ và hoàn vé hoặc yêu cầu khán giả đổi sang một bộ phim khác đúng với mức giá và đúng quy định số tuổi. Những quy định trên miễn là không vi phạm các điều cấm của pháp luật thì hoàn toàn có thể áp dụng để đảm bảo quyền lợi của khán giả và trách nhiệm của rạp chiếu.
3. Quyền phổ biến phim của các rạp
Bên cạnh trường hợp khán giả cố tình vi phạm như trên, căn cứ khoản 2 điều 19 Luật điện ảnh 2022, các rạp có thể từ chối phục vụ khác giả trong những trường hợp sau:
- Trường hợp người xem sử dụng chất cấm, chất kích thích; mang vũ khí, vật liệu gây cháy, nổ, chất phóng xạ, chất độc hại, chất cấm, chất kích thích vào rạp chiếu phim; gây rối, mất trật tự tại rạp chiếu phim;
- Ngăn chặn việc sao chép, ghi âm, ghi hình, truyền phát phim trái quy định của pháp luật;
Rạp có thể yêu cầu cá nhân vi phạm quy định trên rời khỏi rạp chiếu phim, kiến nghị với cơ quan, người có thẩm quyền xử lý cá nhân vi phạm.
