Trong cuộc sống hàng ngày, việc mượn xe từ người thân để đi học, đi chơi là điều thường thấy. Tuy nhiên, nhiều người lo lắng rằng việc này có thể dẫn đến việc bị phạt lỗi "chạy xe không chính chủ".
Vậy thực sự thì việc mượn xe người thân để chạy có bị phạt lỗi chạy xe không chính chủ không? Bài viết này sẽ giải đáp cụ thể vấn đề trên dựa trên các quy định pháp luật hiện hành.
Theo quy định tại Việt Nam, việc sở hữu và sử dụng xe máy, ô tô cần phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về đăng ký và sử dụng.
Trong đó, việc có bị phạt khi "chạy xe không chính chủ" đã gây nhiều lo lắng cho người dân, đặc biệt là khi họ cần mượn xe của người thân hoặc bạn bè để sử dụng tạm thời.
(1) Mượn xe người thân để chạy có bị phạt lỗi chạy xe không chính chủ không?
Hiện nay, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và Nghị định 100/2019/NĐ-CP không có quy định khái niệm lỗi chạy xe không chính chủ là gì.
Tuy nhiên, thông thường có thể hiểu chạy xe không chính chủ là việc sử dụng xe nhưng không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (để chuyển tên chủ xe trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được phân bổ, được điều chuyển, được thừa kế tài sản là xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô.
Bên cạnh đó, khoản 10 Điều 80 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định hành vi không làm thủ tục đăng ký sang tên xe máy, ô tô chỉ bị xử phạt nếu được xác minh để phát hiện hành vi vi phạm trong 02 trường hợp:
- Thông qua công tác điều tra, giải quyết vụ tai nạn giao thông.
- Qua công tác đăng ký xe.
Như vậy, chỉ khi không làm thủ tục đăng ký sang tên xe trong các trường hợp theo quy định của pháp luật thì mới bị phạt lỗi chạy xe không chính chủ, còn việc mượn xe người thân để chạy thì không bị phạt lỗi này.
Tuy nhiên khi mượn xe người thân để chạy cần mang đầy đủ các giấy tờ sau:
Căn cứ theo khoản 2 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ 2008 có quy định về những giấy tờ mà người điều khiển phương tiện cần mang theo khi tham gia giao thông bao gồm:
- Giấy đăng ký xe/bản sao chứng thực giấy đăng ký xe kèm bản gốc Giấy biên nhận của tổ chức tín dụng còn hiệu lực.
- Giấy phép lái xe.
- Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của xe mượn (bảo hiểm xe máy).
- Giấy tờ tùy thân của người điều khiển phương tiện như: CCCD, CMND,...
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 100 - 200 nghìn đồng đối với một trong các hành vi như sau:
- Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy không có hoặc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực.
- Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy không mang theo Giấy đăng ký xe.
- Người điều khiển xe mô tô và các loại xe tương tự xe mô tô không mang theo Giấy phép lái xe, trừ hành vi vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 5, Điểm c Khoản 7 Điều 21 Nghị định 100/2019/NĐ-CP.
(2) Mức phạt trong trường hợp lỗi chạy xe không chính chủ
Không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (để chuyển tên chủ xe trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được phân bổ, được điều chuyển, được thừa kế tài sản là xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô sẽ bị xử phạt hành chính.
Căn cứ theo điểm a khoản 4 và điểm l khoản 7 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP được bổ sung bởi điểm c khoản 17 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP , quy định mức xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 02 - 04 triệu đồng đối với cá nhân, từ 04 - 08 triệu đồng đối với tổ chức là chủ xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự xe ô tô.
- Phạt tiền từ 400 - 600 nghìn đồng đối với cá nhân, từ 800 nghìn - 1,2 triệu đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô.
Như vậy, chủ xe máy không làm thủ tục sang tên có thể bị phạt tiền từ 400 - 600 nghìn đồng còn đối với xe ô tô sẽ bị phạt từ 02- 04 triệu đồng, đây là mức phạt cá nhân, tổ chức khi vi phạm sẽ bị xử phạt gấp 02 lần
Tóm lại, mượn xe người thân để chạy sẽ không bị phạt lỗi chạy xe không chính chủ, chỉ khi không làm thủ tục đăng ký sang tên xe trong các trường hợp theo quy định của pháp luật thì mới bị phạt lỗi này.
Ngoài ra, đối với lỗi xe không chính, chủ xe máy có thể bị phạt tiền từ 400 - 600 nghìn đồng còn đối với xe ô tô sẽ bị phạt từ 02- 04 triệu đồng.
