Với mục đích mở rộng phạm vi tiếp cận pháp luật đến với công chúng, năm 2012, Quốc hội ban hành Luật phổ biến, giáo dục pháp luật 2012. Trong đó, lấy ngày 09/11 làm ngày Pháp Luật Việt Nam.
Tại ngày này, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan có thể tổ chức dưới các hình thức sau:
- Mít tinh; hội thảo; tọa đàm.
- Thi tìm hiểu pháp luật.
- Tuyên truyền, phổ biến pháp luật lưu động; triển lãm.
- Các hình thức khác theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp.
Các nội dung được phổ biến bao gồm:
- Khẳng định vị trí, vai trò của Hiến pháp và pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội.
- Giáo dục cán bộ, công chức, viên chức và người dân ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; ý thức bảo vệ pháp luật; lợi ích của việc chấp hành pháp luật.
- Tuyên truyền, phổ biến các quy định của Hiến pháp, pháp luật thiết thực với đời sống của nhân dân, gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.
- Vận động nhân dân nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.
- Biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong xây dựng pháp luật, thực thi pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, gương người tốt, việc tốt trong thực hiện pháp luật…
(Xem chi tiết tại Nghị định 28/2013/NĐ-CP)
Để hưởng ứng tinh thần ngày Pháp Luật Việt Nam (09/11/2013 – 09/11/2015), Dân Luật gửi đến các bạn bài viết tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển hệ thống Pháp Luật Việt Nam.
|
STT
|
Thời gian
|
Tên Bộ Luật
|
Nội dung
|
|
1
|
Thời Lý
|
Bộ luật Hình thư
|
- Đây được xem là bộ luật quốc gia thành văn đầu tiên trong lịch sử lập pháp nước nhà.
- Hình thư gồm 3 quyển, trong đó bao gồm các quy định:
+ Tổ chức của triều đình, quân đội và hệ thống quan lại.
+ Biện pháp trừng trị đối với những hành vi nguy hiểm cho xã hội.
+ Sở hữu và mua bán đất đai, tài sản, quy định về thuế…
|
|
2
|
Thời Trần
|
Quốc triều hình luật
|
- Kế thừa nội dung của Hình thư từ thời Lý và bổ sung và điều chỉnh nhất định về hình phạt, thủ tục tố tụng và chế độ tư hữu đất đai, tài sản.
|
|
3
|
Thời vua Lê Thánh Tông
|
Bộ luật Hồng Đức
|
- Bao gồm 722 điều, chia thành 12 chương, 6 quyển.
- Trong đó, có các nội dung về hành chính, hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình và tố tụng.
- Đây được đánh giá là thành tựu có giá trị đặc biệt quan trọng trong lịch sử pháp luật Việt Nam.
|
|
4
|
Thời Nguyễn
|
Bộ luật Gia Long
|
- Bao gồm 398 Điều, chia thành 22 quyển và 6 lĩnh vực.
- Trong đó, có các nội dung quy định về:
+ Tổ chức nhà nước và hệ thống quan lại.
+ Tội danh và hình phạt.
+ Quản lý dân cư và đất đai.
+ Ngoại giao và nghi lễ cung đình.
+ Tổ chức quân đội và quốc phòng.
+ Xây dựng, bảo vệ đê điều, lăng tẩm.
- Được đánh giá là một trong hai bộ luật tổng hợp có quy mô lớn và nội dung phong phú.
|
|
5
|
09/11/1946
|
Hiến pháp 1946
|
- Đây là bản án Hiến pháp đầu tiên của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sau khi chủ tịch Hồ Chí Minh công bố Bản Tuyên ngôn Độc lập.
- Bản Hiến pháp này khẳng định quyền tự do dân chủ của dân tộc Việt Nam ta.
- Bao gồm: 7 chương và 70 điều, trong đó có các nội dung quy định về:
+ Chính thể.
+ Nghĩa vụ quyền lợi của công dân.
+ Cơ cấu tổ chức của Nghị viên nhân dân, Chính phủ, HĐND, Ủy ban hành chính và cơ quan tư pháp.
Kể từ ngày 19/12/1946 – Ngày Toàn quốc kháng chiến, Nhà nước Việt Nam đã ban hành 479 văn bản pháp luật, trong đó có 243 sắc lệnh, 46 Thông tư và 12 văn bản khác.
|
|
6
|
01/01/1960
|
Hiến pháp 1959
|
- Bao gồm 10 chương và 112 Điều. Trong đó, có các nội dung chính quy định về:
+ Chế độ chính trị, kinh tế và xã hội.
+ Trách nhiệm và quyền hạn của các cơ quan nhà nước.
+ Quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân…
Sau khi Hiến pháp 1959 được thông qua, hoạt động lập pháp của nước ta chỉ quan tâm đến lĩnh vực tổ chức bộ máy nhà nước, nghĩa vụ quân sự và pháp luật hình sự. Các lĩnh vực khác ít được quan tâm hơn.
|
|
7
|
19/12/1980
|
Hiến pháp 1980
|
- Hiến pháp này ra đời nhằm thể chế hóa đường lối chủ trưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam trong giai đoạn mới. Đây là Hiến pháp của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong phạm vi cả nước.
Bao gồm 12 chương và 147 Điều. Trong đó, có các nội dung chính quy định về:
+ Chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội.
+ Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
+ Cơ cấu tổ chức và nguyên tắc hoạt động của cơ quan nhà nước.
Đáng lẽ sau khi Hiến pháp này thông qua thì hệ thống pháp luật Việt Nam có một khởi sắc mới, tuy nhiên, thực tế hoạt động xây dựng pháp luật sau khi bản Hiến pháp này được thông qua không có được khởi sắc cần thiết.
Hoạt động lập pháp tập trung chủ yếu về các lĩnh vực tổ chức bộ máy nhà nước, pháp luật hình sự, lĩnh vực quân sự…
|
|
8
|
18/04/1992
|
Hiến pháp 1992
|
- Hiến pháp này khẳng định Nhà nước phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường định hướng XHCN, Nhà nước ghi nhận quyền tự do kinh doanh của công dân.
- Bao gồm 12 chương và 147 Điều. Trong đó, có các nội dung chính quy định về:
+Chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh.
+ Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
+ Cơ cấu, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của cơ quan nhà nước.
+ Thể chế hóa mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ.
- Từ sau khi Hiến pháp 1992 được thông qua, hệ thống pháp luật Việt Nam có những bước phát triển nhảy vọt
|
|
9
|
07/01/2002
|
Nghị quyết 51/2001/QH10
(sửa đổi Hiến pháp 1992)
|
Sau gần 10 năm thi hành, Hiến pháp 1992 bộc lộ nhiều thiếu sót và bất cập so với thực tế, Nghị quyết 51 ra đời với mục đích hoàn thiện Hiến pháp 1992.
Khẳng định rõ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Quyền lực nhà nước thống nhất, có sự phân công và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.
|
|
10
|
01/01/2014
|
Hiến pháp 2013
|
- Bao gồm 11 chương và 120 Điều, trong đó bao gồm các nội dung chính về:
+ Chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, giáo dục.
+ Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.
+ Tổ chức bộ máy nhà nước.
+ Bảo vệ Tổ quốc.
- Hiến pháp 2013 ra đời đánh dấu bước hoàn thiện hoạt động lập pháp của nước nhà trong thời kỳ hội nhập và phát triển.
>>> Xem chi tiết Phân tích toàn văn Hiến pháp 2013
|
