“Làm oan” luật sư, ai bồi thường?

Việc làm sao bảo vệ được quyền lợi hợp pháp của người bị xem xét kỷ luật là điểm đáng chú ý nhất trong buổi tọa đàm góp ý xây dựng dự thảo quy định về xử lý kỷ luật luật sư do Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức ngày 19-12 tại Hà Nội…

Theo Điều lệ của Liên đoàn Luật sư, luật sư vi phạm bị xử lý theo bốn hình thức: khiển trách, cảnh cáo, tạm đình chỉ tư cách thành viên đoàn luật sư từ sáu tháng đến 24 tháng và xóa tên khỏi danh sách của đoàn luật sư.

Cho ghi âm, quay phim phiên họp xét kỷ luật?

Dự thảo đưa ra lấy ý kiến dành Điều 19 để quy định về phiên họp xét kỷ luật luật sư. Nhiều ý kiến cho rằng điều khoản này cần phải bổ sung thêm nếu không sẽ không xử lý được.

Theo luật sư Phan Thông Anh (Ủy viên Thường vụ Liên đoàn Luật sư), Điều 19 cần ghi nhận quyền của luật sư bị xử lý kỷ luật là được mời luật sư khác bảo vệ cho mình tại phiên họp xét kỷ luật. Ngoài ra, luật sư có quyền ghi âm phiên họp (thực tế ở phía Nam đã có trường hợp luật sư yêu cầu như vậy).

Đồng tình, luật sư Đào Ngọc Lý (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cũng kiến nghị cho phép luật sư được “sử dụng mọi biện pháp để ghi nhận thực tế cuộc họp” (gồm cả việc ghi âm, quay phim). Đây là bằng chứng quan trọng xác định việc xem xét kỷ luật có khách quan, chính xác hay không.

Cạnh đó, các luật sư cũng góp ý Điều 19 cần quy định cụ thể nhiệm vụ của chủ tọa điều khiển phiên họp xét kỷ luật, đồng thời ghi rõ trước khi chủ tọa công bố hình thức xử lý kỷ luật thì Hội đồng Khen thưởng, Kỷ luật phải có thời gian họp riêng để đánh giá và bỏ phiếu kín về hình thức kỷ luật…

Luật sư đang đọc bài bào chữa cho bị cáo tại một phiên tòa lưu động. Ảnh minh họa: HTD

Quyết định kỷ luật có hiệu lực khi nào?

Câu hỏi tưởng đơn giản mà luật sư Nguyễn Thế Phong (Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát Đạo đức nghề nghiệp, Khen thưởng Kỷ luật) đưa ra không ngờ lại gây nhiều tranh luận. Có hai luồng quan điểm: Một cho rằng quyết định kỷ luật có hiệu lực ngay, một lại đề xuất nếu sau 15 ngày mà không bị khiếu nại thì quyết định mới có hiệu lực. Trường hợp quyết định kỷ luật bị khiếu nại thì chưa có hiệu lực ngay mà phải chờ kết quả giải quyết khiếu nại của Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư.

“Ban soạn thảo tiếp thu luồng quan điểm thứ hai vì nghiêng theo hướng có lợi cho luật sư vi phạm” - luật sư Phong cho biết. Theo ông Phong, khi quyết định kỷ luật bị khiếu nại, có khả năng Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư có thể có quyết định khác với đoàn luật sư. Do đó yêu cầu luật sư chấp hành quyết định kỷ luật từ thời điểm Ban Chủ nhiệm Đoàn Luật sư ban hành quyết định kỷ luật là không hợp lý.

Tuy nhiên, để tránh các hậu quả xấu ảnh hưởng quyền lợi khách hàng thì dự thảo lại quy định: Trường hợp luật sư bị xử lý kỷ luật với hình thức tạm đình chỉ tư cách thành viên đoàn luật sư từ sáu tháng đến 24 tháng hoặc xóa tên khỏi danh sách luật sư của đoàn luật sư thì phải ngưng hoạt động hành nghề luật sư kể từ ngày nhận được quyết định kỷ luật.

Kỷ luật sai, Ban Chủ nhiệm bồi thường?

Dự thảo quy định trường hợp luật sư bị oan sai trong xử lý kỷ luật là trường hợp bị đoàn luật sư xử lý kỷ luật bằng một trong các hình thức kỷ luật nhưng sau đó Ban Thường vụ Liên đoàn Luật sư có quyết định giải quyết với kết luận là luật sư không có hành vi vi phạm. Khi luật sư bị oan sai thì Ban Chủ nhiệm và Hội đồng Khen thưởng, Kỷ luật của đoàn luật sư phải xin lỗi, cải chính công khai trên phương tiện thông tin đại chúng để phục hồi danh dự cho luật sư.

Có ý kiến gay gắt hơn là cần buộc Ban Chủ nhiệm bồi thường trong trường hợp ra quyết định kỷ luật sai. Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Thế Phong, cũng có những người phản đối rằng Ban Chủ nhiệm có nhận lương đâu mà phải bỏ tiền túi ra đền? Mặt khác, quy định như vậy có thể mang lại hệ quả là không ban chủ nhiệm nào dám mạnh tay kỷ luật luật sư.