Thuế TNCN là gì? Không ký HĐLĐ có phải đóng thuế TNCN không? Cách tính như thế nào? Bài viết sau đây sẽ giải đáp các thắc mắc nêu trên.
(1) Thuế thu nhập cá nhân (Thuế TNCN) là gì?
Tính đến thời điểm hiện tại, chưa có văn bản pháp luật nào đề cập đến định nghĩa cụ thể về thuế TNCN. Tuy nhiên, có thể dựa theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 được sửa đổi, bổ sung bởi Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012 và các văn bản hướng dẫn khác để hiểu thêm về thuế TNCN như sau:
Thuế TNCN là thuật ngữ dùng để chỉ một khoản tiền bắt buộc mà cá nhân có thu nhập phải nộp cho Nhà nước. Thuế TNCN được tính trên tổng thu nhập chịu thuế của cá nhân trong một kỳ tính thuế, sau khi đã được trừ đi các khoản miễn thuế và giảm trừ gia cảnh.
Việc thu thuế TNCN giúp Nhà nước có nguồn thu để chi cho các hoạt động chung của xã hội, như: giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh,... Đồng thời thuế TNCN còn góp phần giúp tái phân phối thu nhập, điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư, góp phần thực hiện công bằng xã hội.
(2) Không ký hợp đồng lao động có phải đóng thuế TNCN không?
Tại Điểm i Khoản 1 Điều 25 Thông tư 111/2013/TT- BTC có quy định về việc khấu trừ thuế với các trường hợp khác như sau:
“Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.”
Như vậy, những cá nhân không ký hợp đồng lao động nếu có tổng mức thu nhập từ 02 triệu đồng/lần trở lên thì phải đóng thuế TNCN với mức thuế suất là 10%.
Tuy nhiên, cũng ngoại trừ trường hợp cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế theo tỷ lệ nêu trên nhưng ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi giảm trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế thì cá nhân có thu nhập làm cam kết gửi cá nhân, tổ chức trả thu nhập để tổ chức trả thu nhập làm căn cứ tạm thời chưa khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.
Ngoài ra, trước khi thực hiện khai cam kết nêu trên cá nhân còn phải đăng ký thuế và có mã số thuế tại thời điểm thực hiện cam kết. Mẫu cam kết này được đính kèm tại Phụ lục II Thông tư 80/2021/TT-BTC.
Xem và tải về Mẫu cam kết tại đây: https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/02/21/Mau-ban-cam-ket%2008-CK-TNCN.doc
(3) Không ký hợp đồng lao động, tính thuế thu nhập cá nhân thế nào?
Như đã đề cập tại mục (2) những cá nhân dù không ký hợp đồng lao động nhưng có thu nhập từ 02 triệu đồng/ lần trở lên thì các cá nhân, tổ chức trả thu nhập phải trích 10% tiền lương của người lao động để đóng thuế TNCN theo công thức như sau:
Thuế thu nhập cá nhân = Thu nhập tính thuế x Thuế suất 10%
Các cá nhân thuộc trường hợp này có thể áp dụng công thức nêu trên để tính thuế TNCN của bản thân hoặc có thể sử dụng tiện ích Tính thuế thu nhập cá nhân Online do Thư Viện Pháp Luật cung cấp.
Để tổng kết lại, các cá nhân dù không ký kết hợp đồng lao động vẫn phải đóng thực hiện đóng thuế theo quy định của pháp luật. Nguồn thu thuế TNCN góp phần bổ sung vào ngân sách Nhà nước để chi cho các hoạt động chung của xã hội và giúp tái phân phối thu nhập, điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư, góp phần thực hiện công bằng xã hội.
