Đất nước Việt Nam ta có một nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng và phong phú. Vậy có phải ai cũng được khai thác khoáng sản không? Nếu không thì phải đáp ứng những điều kiện gì để được khai thác khoáng sản?
1. Pháp luật quy định thế nào là khoáng sản?
Căn cứ Khoản 1 Điều 2 Luật khoáng sản 2010 quy định về giải thích từ ngữ như sau:
Khoáng sản là khoáng vật, khoáng chất có ích được tích tụ tự nhiên ở thể rắn, thể lỏng, thể khí tồn tại trong lòng đất, trên mặt đất, bao gồm cả khoáng vật, khoáng chất ở bãi thải của mỏ.
Như vậy, khoáng sản là khoáng vật, khoáng chất ở thể rắn, thể lỏng, thể khí trong lòng đất, trên mặt đất. Khoáng sản cũng bao gồm khoáng vật, khoáng chất ở bãi thải của mỏ.
2. Những ai có quyền khai thác khoáng sản?
Căn cứ Điều 51 Luật khoáng sản 2010 quy định về tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản như sau:
- Tổ chức, cá nhân đăng ký kinh doanh ngành nghề khai thác khoáng sản được khai thác khoáng sản bao gồm:
+ Doanh nghiệp được thành lập theo Luật doanh nghiệp;
+ Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được thành lập theo Luật hợp tác xã.
- Hộ kinh doanh đăng ký kinh doanh ngành nghề khai thác khoáng sản được khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, khai thác tận thu khoáng sản.
Căn cứ điểm b Khoản 1 Điều 55 Luật khoáng sản 2010 quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản như sau:
Tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản có các quyền sau đây:
…
+ Tiến hành khai thác khoáng sản theo Giấy phép khai thác khoáng sản;
Như vậy, tổ chức, cá nhân muốn khai thác khoáng sản phải đăng ký kinh doanh ngành nghề khai thác khoáng sản. Đồng thời, cá nhân, tổ chức này phải tiến hành đăng ký làm hồ sơ xin Giấy phép khai thác khoáng sản. Sau khi được cấp Giấy phép khai thác khoáng sản, tổ chức, cá nhân này mới có quyền khai thác khoáng sản.
3. Giấy phép khai thác khoáng sản và thẩm quyền cấp
Căn cứ Điều 54 Luật khoáng sản 2010 quy định về giấy phép khai thác khoáng sản như sau:
- Giấy phép khai thác khoáng sản phải có các nội dung chính sau đây:
+ Tên tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản;
+ Loại khoáng sản, địa điểm, diện tích khu vực khai thác khoáng sản;
+ Trữ lượng, công suất, phương pháp khai thác khoáng sản;
+ Thời hạn khai thác khoáng sản;
+ Nghĩa vụ tài chính, nghĩa vụ khác có liên quan.
- Giấy phép khai thác khoáng sản có thời hạn không quá 30 năm và có thể được gia hạn nhiều lần, nhưng tổng thời gian gia hạn không quá 20 năm. Trường hợp chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản cho tổ chức, cá nhân khác thì thời hạn khai thác là thời gian còn lại của Giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp trước đó.
Căn cứ Điều 82 Luật khoáng sản 2010 quy định về thẩm quyền cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản như sau:
- Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định và công bố; Giấy phép khai thác tận thu khoáng sản.
- Cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy phép thăm dò khoáng sản, Giấy phép khai thác khoáng sản, Giấy phép khai thác tận thu khoáng sản nào thì có quyền gia hạn, thu hồi, chấp thuận trả lại loại giấy phép đó; chấp thuận trả lại một phần diện tích khu vực thăm dò, khai thác khoáng sản; chấp thuận chuyển nhượng quyền thăm dò khoáng sản, quyền khai thác khoáng sản.
Theo đó, Giấy phép khai thác khoáng sản có thời hạn không quá 30 năm, được gia hạn nhiều lần, nhưng không quá 20 năm.
Về thẩm quyền cấp Giấy phép khai thác khoáng sản sẽ do:
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp đối với khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, than bùn, khoáng sản tại các khu vực có khoáng sản phân tán, nhỏ lẻ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường khoanh định và công bố.
- Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp đối với khoáng sản không thuộc các trường hợp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp.
Tài nguyên khoáng sản có ý nghĩa chiến lược và là nguồn lực để phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Chỉ những tổ chức, cá nhân đã đăng ký kinh doanh ngành nghề khai thác khoáng sản và được cấp Giấy phép khai thác khoáng sản thì mới có thể khai thác khoáng sản theo đúng quy định pháp luật.
