Vụ nữ sinh ở Điện Biên bị sát hại trong những ngày đầu năm Kỷ Hợi đang gây xôn xao dư luận và vừa hé lộ tình tiết mới. Qua giám định pháp y, nạn nhân đang mang thai 04 tuần. Câu hỏi đặt ra là: trong vụ án, việc phạm tội với nạn nhân đang mang thai có phải là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (TNHS)?
Nạn nhân trong vụ án (Nguồn Internet)
Theo điểm i khoản 1 Điều 52 BLHS 2015, hành vi phạm tội đối với "phụ nữ có thai" là tình tiết tăng nặng TNHS.
Tuy nhiên, không phải trường hợp nào, hành vi giết phụ nữ có thai cũng là tiết tiết tăng nặng TNHS. Cụ thể, theo điểm c khoản 1 Điều 123 BLHS 2015, hành vi "Giết phụ nữ mà biết là có thai" là tình tiết định khung tăng nặng, không phải tình tiết tăng nặng TNHS.
Như vậy, có sự khác biệt giữa hành vi phạm tội với phụ nữ "mà biết là có thai" với các tội phạm khác cũng có nạn nhân là phụ nữ có thai nhưng việc nạn nhân có thai không phải là tình tiết định khung. Cụ thể:
- Giết phụ nữ mà biết là có thai là trường hợp người phạm tội biết rõ người mình giết là phụ nữ đang có thai (không kể tháng thứ mấy) mà vẫn thực hiện hành vi phạm tội.
Theo tiểu mục 2.3 mục 2 Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP, "Phụ nữ có thai" được xác định bằng các chứng cứ chứng minh là người phụ nữ đó đang mang thai, như: bị cáo và mọi người đều nhìn thấy được hoặc bị cáo nghe được, biết được từ các nguồn thông tin khác nhau về người phụ nữ đó đang mang thai.
Trong trường hợp thực tế khó nhận biết được người phụ nữ đó đang có thai hay không hoặc giữa lời khai của bị cáo và người bị hại về việc này có mâu thuẫn với nhau thì để xác định người phụ nữ đó có thai hay không phải căn cứ vào kết luận của cơ quan chuyên môn y tế hoặc kết luận giám định.
- Trường hợp người phạm tội không biết nạn nhân đang có thai thì không áp dụng tình tiết định khung tăng nặng này.
Như vậy, chỉ áp dụng tình tiết "phạm tội đối với phụ nữ có thai" là tình tiết tăng nặng TNHS đối với những trường hợp phạm tội do lỗi cố ý, không phụ thuộc vào ý thức chủ quan của bị cáo có nhận biết được hay không nhận biết được người bị xâm hại là phụ nữ có thai (tiểu mục 2.1 mục 2 Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP).
Hơn nữa, khoản 2 Điều 52 BLHS 2015 quy định: "Các tình tiết đã được Bộ luật này quy định là dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt thì không được coi là tình tiết tăng nặng".
Tóm lại, trong vụ án trên, để xác định hành vi giết người có thai có phải là tình tiết định khung tăng nặng hay tình tiết tăng nặng TNHS thì cần phải chứng minh bị cáo có biết được nạn nhân đang có thai hay không để xử lý theo đúng quy định pháp luật.
Pháp luật vô hình, tuy không thể thấy nhưng phải biết!
