Kết hôn trong phạm vi 03 đời là hành vi bị cấm trong pháp luật hôn nhân gia đình. Vậy việc xác định phạm vi 03 đời như thế nào?
Xác định phạm vi 03 đời để kết hôn
Tại Khoản 18 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba. Cụ thể như sau:
- Đời thứ nhất: Cha, mẹ;
- Đời thứ hai: Anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha;
- Đời thứ ba: Anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì
Trong đó, những người có cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó người này sinh ra người kia kế tiếp nhau. Theo quy định nêu trên thì có thể hiểu, đời thứ nhất sinh ra đời thứ hai, đời thứ hai sinh ra đời thứ ba.
Đưa ra một ví dụ cụ thể: Bà nội của A và ông ngoại của B là chị em ruột, vậy A và B là đời thứ mấy, có kết hôn với nhau được không?
Xét phạm vi 03 đời như sau:
- Đời thứ nhất: Ông bà cố của A và B (Bố mẹ của bà nội của A và ông ngoại của B)
- Đời thứ hai: Bà nội của A và ông ngoại của B
- Đời thứ ba: Bố của A và mẹ của B
- Đời thứ tư: A và B
Như vậy, A và B không thuộc người có họ trong phạm vi 03 đời và không thuộc trường hợp bị cấm kết hôn theo điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 nên khi đủ điều kiện sau sẽ được kết hôn:
- Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
- Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
- Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
Việc cấm kết hôn trong phạm vi 03 đời bởi đối với trẻ sinh ra có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh cao những trẻ em được sinh ra từ cha mẹ cận huyết thống, có họ trong phạm vi 3 đời dễ có nguy cơ mắc các bệnh di truyền, bệnh tật, suy giảm sức khỏe.
Có xử phạt nếu như kết hôn trong phạm vi 03 đời không?
Việc kết hôn trong phạm vi 03 đời là hành vi cấm vậy nếu như cố tính vi phạm thì sẽ bị xử lý theo quy định tại điểm a Khoản 2 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Theo đó, đối với hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Theo Khoản 9 Điều 1 Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi 2020 thì mức tiền phạt cụ thể đối với một hành vi vi phạm hành chính là mức trung bình của khung tiền phạt được quy định đối với hành vi đó; nếu có tình tiết giảm nhẹ thì mức tiền phạt có thể giảm xuống nhưng không được thấp hơn mức tối thiểu của khung tiền phạt; nếu có tình tiết tăng nặng thì mức tiền phạt có thể tăng lên nhưng không được vượt quá mức tối đa của khung tiền phạt. Như trong trường hợp nêu trên nếu như không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ thì sẽ bị phạt số tiền là 15.000.000 đồng.
