Để trở thành thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên hợp tác xã thì phải đáp ứng những điều kiện gì? Hai chức danh này có quyền hạn gì? Có bắt buộc phải có không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
(1) Điều kiện để làm thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên hợp tác xã gồm những gì?
Căn cứ Khoản 3 Điều 40 Luật Hợp tác xã 2012 có quy định về những điều kiện cần phải đáp ứng để làm thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên hợp tác xã như sau:
- Phải là thành viên hợp tác xã.
- Không đồng thời là thành viên hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc), kế toán trưởng, thủ quỹ của cùng hợp tác xã và không phải là cha, mẹ đẻ; cha, mẹ nuôi; vợ, chồng; con, con nuôi; anh, chị, em ruột của thành viên hội đồng quản trị, thành viên khác của ban kiểm soát.
- Điều kiện khác do điều lệ hợp tác xã quy định.
Như vậy, người muốn làm thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên hợp tác xã thì cần phải đáp ứng được đầy đủ những điều kiện đã kể trên.
(2) Hợp tác xã có bắt buộc phải có ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên không?
Căn cứ Điều 29 Luật hợp tác xã 2012 có quy định về cơ cấu tổ chức của hợp tác xã như sau:
“Cơ cấu tổ chức hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã gồm đại hội thành viên, hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc) và ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên.”
Đồng thời, tại Khoản 2 Điều 39 Luật Hợp tác xã 2012 có nêu rõ Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên sẽ do đại hội thành viên bầu trực tiếp trong số thành viên, đại diện hợp tác xã thành viên theo thể thức bỏ phiếu kín.
Số lượng thành viên ban kiểm soát do đại hội thành viên quyết định nhưng không quá 07 người.
Hợp tác xã có từ 30 thành viên trở lên, liên hiệp hợp tác xã có từ 10 hợp tác xã thành viên trở lên phải bầu ban kiểm soát.
Hợp tác xã có dưới 30 thành viên, liên hiệp hợp tác xã có dưới 10 hợp tác xã thành viên, việc thành lập ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên do điều lệ quy định.
Từ dẫn chiếu những quy định nêu trên, có thể thấy, chỉ khi hợp tác xã có 30 thành viên trở lên thì mới phải thành lập và bầu ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên.
(2) Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên có những nhiệm vụ và quyền hạn gì?
Căn cứ Khoản 4 Điều 29 Luật Hợp tác xã 2012 có quy định ngoài việc chịu trách nhiệm trước đại hội thành viên thì Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên có quyền hạn và nhiệm vụ như sau:
- Kiểm tra, giám sát hoạt động của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định và điều lệ.
- Kiểm tra việc chấp hành điều lệ, nghị quyết, quyết định của đại hội thành viên, hội đồng quản trị và quy chế của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Giám sát hoạt động của hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc), thành viên, hợp tác xã thành viên theo quy định của pháp luật, điều lệ, nghị quyết của đại hội thành viên, quy chế của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã.
- Kiểm tra hoạt động tài chính, việc chấp hành chế độ kế toán, phân phối thu nhập, xử lý các khoản lỗ, sử dụng các quỹ, tài sản, vốn vay của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và các khoản hỗ trợ của Nhà nước.
- Thẩm định báo cáo kết quả sản xuất, kinh doanh, báo cáo tài chính hằng năm của hội đồng quản trị trước khi trình đại hội thành viên.
- Tiếp nhận kiến nghị liên quan đến hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; giải quyết theo thẩm quyền hoặc kiến nghị giải quyết theo thẩm quyền.
- Trưởng ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên được tham dự các cuộc họp của hội đồng quản trị nhưng không được quyền biểu quyết.
- Thông báo cho hội đồng quản trị và báo cáo trước đại hội thành viên về kết quả kiểm soát; kiến nghị hội đồng quản trị, giám đốc (tổng giám đốc) khắc phục những yếu kém, vi phạm.
- Yêu cầu cung cấp tài liệu, sổ sách, chứng từ và những thông tin cần thiết để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát nhưng không được sử dụng các tài liệu, thông tin đó vào mục đích khác.
- Chuẩn bị chương trình và triệu tập đại hội thành viên bất thường theo quy định tại Khoản 3 Điều 31 Luật Hợp tác xã 2012.
Theo đó, Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên hiện nay có những nhiệm vụ và quyền hạn như đã nêu trên.
