Nhiều người lao động đang hiểu theo hướng từ ngày 01/7/2025 sẽ không được rút BHXH 1 lần nên đã nghỉ việc để rút BHXH trước, làm ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều doanh nghiệp
(1) Quy định về rút BHXH 1 lần mới nhất hiện nay
Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, theo đó, quy định về việc người lao động được rút BHXH 1 lần có một số sự điều chỉnh.
Cụ thể, điều kiện để được rút BHXH một lần sau khi điều chỉnh là:
- Người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực thi hành (ngày 01/7/2025)
- Đã chấm dứt việc tham gia BHXH
- Sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện
- Có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm
- Có đề nghị được hưởng BHXH một lần
Theo đó, nhiều người lao động đã hiểu thành: sau ngày 01/7/2025 thì sẽ không được phép rút BHXH một lần, thực tế là pháp luật không quy định như vậy.
Dựa theo các điều kiện trên, việc rút BHXH một lần vẫn được duy trì với người lao động đã, đang và sẽ tham gia đóng BHXH bắt buộc trước ngày 01/7/2025, nghĩa là dù cho người lao động mới bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 30/6/2025 thì vẫn được rút BHXH một lần nếu đủ các điều kiện kể trên.
Người tham gia BHXH từ ngày 01/7/2025 vẫn sẽ được rút BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt như:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH
- Ra nước ngoài để định cư
- Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS
- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên
- Người khuyết tật đặc biệt nặng…
Chỉ có trường hợp người lao động sau 12 tháng nghỉ việc, không tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì không được rút BHXH một lần nữa.
Như vậy, người lao động vẫn sẽ được rút BHXH một lần tuy nhiên điều kiện có phần khắt khe hơn so với trước đây mà thôi.
Tổng kết lại, người lao động vẫn được rút BHXH sau ngày 01/7/2025 nếu đã tham gia đóng BHXH trước ngày 01/7/2025, do đó người lao động không cần lo lắng, xin nghỉ việc để rút BHXH.
(2) Vì sao lại hạn chế việc rút BHXH một lần?
Theo chủ trương chính sách của Quốc hội, phương án hạn chế rút BHXH một lần đã thể chế hóa đúng tinh thần của Nghị quyết 28/NQ-TW "giảm tình trạng hưởng BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí".
Tuy nhiên để không làm xáo trộn và bảo đảm quyền lợi cho hơn 18 triệu người đang tham gia BHXH, Quốc hội vẫn sẽ bảo đảm tính kế thừa các quy định hiện hành.
Mặc dù giữ lại việc cho phép rút BHXH một lần, Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội không mong muốn người lao động yêu cầu rút BHXH một lần mà muốn người lao động tiếp tục tham gia BHXH để đảm bảo an sinh xã hội lâu dài.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lưu ý Chính phủ cần phải có giải pháp căn cơ, lâu dài để hỗ trợ NLĐ tham gia BHXH gặp khó khăn như có chính sách tín dụng phù hợp. Đồng thời, tiếp tục rà soát, bổ sung, hoàn thiện chính sách pháp luật về lao động, việc làm để duy trì ổn định việc làm, thu nhập, tư vấn, kết nối, hướng nghiệp, đào tạo, chuyển nghề để NLĐ có việc làm bền vững.
Theo Ông Trần Văn Triều, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Liên đoàn Lao động TPHCM chia sẻ, việc điều chỉnh quy định về rút BHXH một lần tại Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) như nêu ở trên có ưu điểm là đảm bảo quyền lợi cho những người đang tham gia BHXH theo quy định cũ; chấm dứt triệt để việc rút BHXH một lần đối với những người đóng BHXH sau thời gian Luật sửa đổi có hiệu lực.
Về lâu dài, việc người tham gia mới sẽ chỉ còn hưởng BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt sẽ góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ từ chính quá trình tích lũy khi tham gia BHXH, giảm gánh nặng cho cả xã hội, ngân sách nhà nước sau này.
