Khi người chết không để lại di chúc thì sẽ chia thừa kế theo pháp luật. Vậy nếu người đó không có vợ/chồng, con ruột hay cha mẹ mà chỉ có anh chị em ruột và con nuôi thì ai sẽ là người được hưởng thừa kế?
Khi nào sẽ chia thừa kế theo pháp luật?
Theo Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Theo Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
- Không có di chúc;
- Di chúc không hợp pháp;
- Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Đồng thời, thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:
- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
- Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Như vậy, người chết không để lại di chúc thì di sản của người đó sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, tức là chia theo hàng thừa kế từ cao xuống thấp.
Giữa anh chị em ruột và con nuôi, ai được hưởng thừa kế khi người chết không để lại di chúc?
Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:
- Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
+ Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
+ Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
+ Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
- Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
- Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, con nuôi sẽ là hàng thừa kế thứ nhất và an chị em ruột sẽ là hàng thừa kế thứ hai. Theo đó, vì con nuôi là hàng thừa kế thứ nhất nên sẽ được ưu tiên hưởng thừa kế đầu tiên. Khi nào không còn con nuôi do đã chết hoặc con nuôi không có quyền, bị truất hoặc từ chối nhận di sản thì mới chia đến hàng thừa kế thứ hai là anh chị em ruột.
Nếu con nuôi chết thì con của con nuôi có được hưởng di sản đó không?
Theo Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế thế vị như sau:
Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.
Như vậy, chỉ khi con nuôi chết trước hoặc cùng thời điểm với người chết thì con của con nuôi mới được thay cha/mẹ mình hưởng thừa kế. Nếu con nuôi chết sau thì phần thừa kế này sẽ được chia cho anh chị em ruột của người chết.