Ý nghĩa của câu thành ngữ "Giận quá mất khôn" là gì? Giận quá mất khôn" có thể trở thành tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong trường hợp nào?
"Giận quá mất khôn" có nghĩa là gì?
"Giận quá mất khôn" có nghĩa là khi con người tức giận quá mức, họ sẽ mất đi sự khôn ngoan và sáng suốt, dễ dàng mắc phải những sai lầm. Cơn giận có thể làm mờ đi khả năng phán đoán, khiến chúng ta hành động theo cảm tính thay vì lý trí.
Tác hại của việc "Giận quá mất khôn"
"Giận quá mất khôn" có rất nhiều tác hại, trong đó có thể kể đến:
- Mất kiểm soát hành vi: khi tức giận, chúng ta dễ nói hoặc làm những điều mà sau này sẽ hối hận. Những hành động này thường không được suy nghĩ kỹ lưỡng và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
- Gây tổn thương cho người khác: những lời nói hoặc hành động trong lúc tức giận có thể làm tổn thương người khác, gây ra xích mích và mâu thuẫn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân mà còn có thể gây ra những rạn nứt trong gia đình, bạn bè, và đồng nghiệp.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: sự tức giận kéo dài có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe như tăng huyết áp, căng thẳng và các bệnh tim mạch. Nó cũng có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến tinh thần.
Cách kiểm soát cơn giận
- Hãy hít thở sâu và thư giãn: kỹ thuật hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và lấy lại bình tĩnh. Thư giãn cơ thể và tâm trí cũng là một cách hiệu quả để kiểm soát cơn giận.
- Tạm dừng và suy nghĩ: trước khi phản ứng, hãy tạm dừng và suy nghĩ về hậu quả của hành động của mình. Điều này giúp chúng ta có thời gian để lấy lại lý trí và đưa ra quyết định đúng đắn hơn.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: nói chuyện với bạn bè hoặc người thân để giải tỏa cảm xúc. Họ có thể đưa ra những lời khuyên hữu ích và giúp chúng ta nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn.
Bài học người xưa để lại
Câu tục ngữ "Giận quá mất khôn" là một lời nhắc nhở sâu sắc về tác động tiêu cực của cơn giận đối với khả năng suy nghĩ và hành động của con người. Khi tức giận, chúng ta dễ mất đi sự khôn ngoan và lý trí, dẫn đến những hành động và quyết định không đúng đắn.
"Giận quá mất khôn" còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc kiểm soát cảm xúc. Bằng cách giữ bình tĩnh và suy nghĩ kỹ lưỡng, chúng ta có thể tránh được những sai lầm không đáng có và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh.
Khi nào "Giận quá mất khôn" trở thành tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự?
Theo khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 (được sửa đổi bởi điểm a, b khoản 6 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định thì một trong các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là "phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra".
Vấn đề trạng thái tinh thần bị kích động mạnh trong Bộ luật hình sự đã được hướng dẫn lần đầu tiên tại điểm b Mục 1 Chương 2 Nghị quyết số 04/HĐTP/NQ năm 1986 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần các tội phạm của Bộ luật hình sự, theo đó:
Tình trạng tinh thần bị kích động là tình trạng người phạm tội không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình.
Nói chung, sự kích động mạnh đó phải là tức thời do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân gây nên sự phản ứng dẫn tới hành vi giết người.
Nhưng cá biệt có trường hợp do hành vi trái pháp luật của nạn nhân có tính chất đè nén, áp bức tương đối nặng nề, lặp đi lặp lại, sự kích động đó đã âm ỷ, kéo dài, đến thời điểm nào đó hành vi trái pháp luật của nạn nhân lại tiếp diễn làm cho người bị kích động không tự kiềm chế được; nếu tách riêng sự kích động mới này thì không coi là kích động mạnh, nhưng nếu xét cả quá trình phát triển của sự việc, thì lại được coi là mạnh hoặc rất mạnh.
Như vậy, "Giận quá mất khôn" là khi con người tức giận quá mức, họ sẽ mất đi sự khôn ngoan và sáng suốt, dễ dàng mắc phải những sai lầm. Cơn giận có thể làm mờ đi khả năng phán đoán, khiến chúng ta hành động theo cảm tính thay vì lý trí.
"Giận quá mất khôn" có trở thành tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hay không thì cần phải xác định tinh thần của người phạm tội có bị kích động mạnh hay không và để phân biệt giữa “kích động” với “kích động mạnh” cần xem xét một cách khác quan, toàn diện các mặt.
Ví dụ về: thời gian, hoàn cảnh, địa điểm, diễn biến, nguyên nhân sâu xa và trực tiếp của sự việc; mối quan hệ giữa nạn nhân với người phạm tội, trình độ văn hóa, chính trị, tính tình, cá tính của mỗi bên: mức độ nghiêm trọng của hành vi trái pháp luật của nạn nhân, mối quan hệ nhân quả giữa hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân với tình trạng tinh thần bị kích động mạnh của người phạm tội.
