Gia hạn sử dụng đất nông nghiệp khi đang có tranh chấp

Vụ việc tranh chấp đất đai giữa ông Nguyên và ông Hơn mà đất nông nghiệp đã có bìa đỏ, thời hạn sử dụng đến năm 2020. Sổ đỏ mang tên ông Nguyên khi trước đây ông Nguyên cho ông Hơn thuê để trồng lúa, thời hạn chỉ ghi là hết khoán (hết hạn). nay đã hết hạn sử dụng ông Hơn không trả lại đất nên xảy ra tranh chấp. Nay ông Nguyên cầm bìa đỏ để xin gia hạn sử dụng đất thì xảy ra tranh chấp

Theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày 29/9/2017, việc Đăng ký biến động , cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi tắt là Sổ đỏ) sẽ bị tạm dừng nếu xét thấy mảng đất đó đang có tranh chấp. Tuy nhiên, thời điểm này vẫn chưa có quy định cụ thể thế nào là “đất đang có tranh chấp”, vì vậy, các bên tranh chấp lợi dụng việc làm đơn từ để ngăn chặn việc cấp Giấy chứng nhận. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện quyền của người dân trong việc hoàn thiện các thủ tục kê khai, cấp Sổ đỏ. Cơ quan Nhà nước cũng lúng túng, không có giải pháp cụ thể.

Tuy nhiên, tại Điểm đ Khoản 11, Điều 7 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT (bổ sung Điều 11a Thông tư 24/2014/TT-BTNMT) quy định trường hợp từ chối hồ sơ đề nghị đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất được thực hiện khi có một trong các căn cứ sau:

“đ) Khi nhận được văn bản của cơ quan thi hành án dân sự hoặc Văn phòng Thừa phát lại yêu cầu tạm dừng hoặc dừng việc cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất là đối tượng phải thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự hoặc văn bản thông báo về việc kê biên tài sản thi hành án; khi nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất;”

Theo quy định này, người làm đơn đề nghị áp dụng biện pháp ngăn chặn phải cung cấp kèm theo văn bản thụ lý của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai trong thời hạn tối đa 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo bổ sung. Trong đó, văn bản thụ lý là:

1/ Thông báo thụ lý giải quyết tranh chấp đất đai của UBND quận/huyện đối với trường hợp đất đai không có giấy tờ và không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án;

2/ Thông báo thụ lý vụ án của TAND đối với tranh chấp thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Như vậy, nếu muốn ngăn chặn việc cơ quan Nhà nước đăng ký biến động cấp Giấy chứng nhận cho gia đình ông Nguyên với lý do đất đang có tranh chấp thì ông Hơn phải cung cấp được các văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai về việc đã tiếp nhận đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất đai, tài sản gắn liền với đất của ông. Trong trường hợp quá thời hạn quy định mà gia đình ông N không cung cấp được một trong các tài liệu trên thì Văn phòng đăng ký đất đai vẫn phải đăng ký cấp Sổ đỏ cho gia đình ông Nguyên theo đúng quy trình pháp luật.

Về mặt pháp lý, mảnh đất trên đã được đăng ký một nửa mảnh đất đó mang tên người anh tức là đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên người anh đó nên được công nhận là chủ sử dụng đất hợp pháp. Trong trường hợp người anh không muốn cho ở nữa thì người anh hoàn toàn có thể đòi lại mảnh đất nói trên.

Do đất đã có giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất nên theo Khoản 1 Điều 203 Luật Đất đai 2013, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được quy định như sau:

“1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;”

Trước hết hai bên có thể thỏa thuận với người đang ở về việc trả lại đất, nếu không được, có thể nhờ sự can thiệp của cơ quan có thẩm quyền, theo đó hòa giải tại địa phương là thủ tục đầu tiên.

Trong trường hợp việc hòa giải tranh chấp đất đai tại xã không thành thì có thể viết đơn khởi kiện yêu cầu giải quyết tại cơ quan có thẩm quyền.