Trả lời:
Chào chị, về trường hợp của chị, tôi xin chia sẻ quan điểm như sau:
Để làm tham gia BHXH tự nguyện, chị cần lập hồ sơ theo quy định tại Khoản 1 Điều 24 Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:
“Điều 24. Đăng ký, đăng ký lại, điều chỉnh đóng BHXH tự nguyện; cấp sổ BHXH
1. Thành phần hồ sơ:
1.1. Người tham gia: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).
1.2. Đại lý thu/Cơ quan BHXH (đối với trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS).
2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.”
Trong tờ khai sẽ thể hiện rõ các nội dung liên quan đến thông tin cá nhân, nơi cư trú, mức thu nhập hàng tháng làm căn cứ đóng BHXH, phương thức đóng BHXH...
Quy trình thu BHXH tự nguyện được thực hiện theo Khoản 2 Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:
“2. Người tham gia BHXH tự nguyện
2.1. Kê khai và nộp hồ sơ: Kê khai hồ sơ theo quy định tại Điều 24, Điều 26 và Điều 27 nộp hồ sơ cho Đại lý thu hoặc cho cơ quan BHXH.
2.2. Đóng tiền: Đóng tiền cho Đại lý thu hoặc cơ quan BHXH theo phương thức đăng ký.
2.3. Nhận kết quả:
a) Thông báo mã số BHXH.
b) Sổ BHXH.
c) Tờ rời sổ BHXH.”
* Mức đóng BHXH tự nguyện được thực hiện theo Điều 10 Quyết định 595/QĐ-BHXH, theo đó, chị có thể lựa chọn phương thức đóng hằng tháng, đóng 03 tháng hoặc 06 tháng hoặc 12 tháng một lần, đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 05 năm một lần.
- Đối với phương thức đóng hằng tháng, mức đóng được quy định như sau:
Mdt = 22% x Mtnt
Trong đó:
- Mdt: Mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng.
- Mtnt: mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn.
Mtnt = CN + m x 50.000 (đồng/tháng)
Trong đó:
- CN: Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn tại thời điểm đóng (đồng/tháng).
- m: Tham số tự nhiên có giá trị từ 0 đến n.
Mức thu nhập tháng người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Lưu ý:
+ Theo Nghị định 07/2021/NĐ-CP quy chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025 thì chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022 – 2025 ở khu vực nông thôn là 1.500.000 đồng/người/tháng.
+ Mức lương cơ sở năm 2020 vẫn thực hiện theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP là 1.490.000 đồng/tháng.
Do đó, mức thu nhập thấp nhất để tham gia BHXH tự nguyện năm 2022 là 1.500.000 đồng/tháng. Tương ứng với mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng thấp nhất năm 2022 là 22% x 1.500.000 = 330.000 đồng/tháng.
Mức thu nhập cao nhất để tham gia BHXH tự nguyện năm 2022 bằng 20 lần mức lương cơ sở là 29.800.000 đồng. Tương ứng với mức đóng BHXH hằng tháng cao nhất năm 2022 là 22% x 29.800.000 = 6.556.000 đồng/tháng.
Giả sử chị đăng ký tham gia BHXH tự nguyện với mức thu nhập tháng lựa chọn là 4.000.000 đồng/tháng. Mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng của chị sẽ là 22% x 4.000.000 đồng = 880.000 đồng/tháng.
- Đối với phương thức đóng 03 tháng hoặc 06 tháng hoặc 12 tháng một lần, mức đóng được quy định như sau:
Mức đóng 03 tháng hoặc 06 tháng hoặc 12 tháng một lần được xác định bằng mức đóng hằng tháng nhân với 3 đối với phương thức đóng 03 tháng; nhân với 6 đối với phương thức đóng 06 tháng; nhân với 12 đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.
Giả sử chị đăng ký tham gia BHXH tự nguyện với mức thu nhập tháng lựa chọn là 4.000.000 đồng/tháng và phương thức đóng 06 tháng một lần. Mức đóng BHXH tự nguyện 6 tháng của chị sẽ là 6 tháng x 880.000 đồng/tháng = 5.280.000 đồng
- Đối với phương thức đóng một lần cho nhiều năm về sau, mức đóng được quy định như sau:
Mức đóng một lần cho nhiều năm về sau được tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng. Được xác định theo công thức sau:
T1 =
![]()
Trong đó:
- T1: Mức đóng một lần cho n năm về sau (đồng).
- Mi: Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện chọn tại thời điểm đóng (đồng/tháng).
- r: Lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng (%/tháng).
- n: Số năm đóng trước do người tham gia BHXH chọn, nhận một trong các giá trị từ 2 đến 5.
- i: Tham số tự nhiên có giá trị từ 1 đến (n x 12).
Theo thông báo số 89/TB-BHXH của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về lãi suất đầu tư bình quân và lãi suất thị trường liên ngân hàng thì mức lãi suất đầu tư bình quân trong năm 2021 là 4,39%/năm, tương đương với 0,003658333333%/tháng.
Giả sử chị đăng ký tham gia BHXH tự nguyện tháng 03/2022 với mức thu nhập tháng lựa chọn là 4.000.000 đồng/tháng, phương thức đóng một lần cho 02 năm về sau. Giả định lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm 2021 là 0,003658333333%/tháng. Mức đóng BHXH tự nguyện cho 2 năm (tháng 03/2022 đến tháng 02/2024) của chị sẽ là 20.257.920 triệu đồng.
