Theo Luật Đấu Thầu năm 2023, doanh nghiệp nhà nước khi mua sắm hàng hóa và dịch vụ thường phải áp dụng quy định về đấu thầu. Việc này giúp đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình chọn nhà cung cấp và ký kết hợp đồng.
(1) Doanh nghiệp nhà nước mua sắm hàng hóa có phải áp dụng Luật Đấu thầu?
Theo quy định tại Điều 88 Luật Doanh nghiệp năm 2020, doanh nghiệp nhà nước bao gồm: Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.
Theo khoản 2, khoản 4 Điều 2 của Luật Đấu thầu năm 2023 thì doanh nghiệp nhà nước được lựa chọn nhà thầu để thực hiện:
Các gói thầu thuộc dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp năm 2020 và doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;
Gói thầu trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước;
Ngoài ra các tổ chức, cá nhân có hoạt động đấu thầu không thuộc trường hợp quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 2 Luật Đấu Thầu năm 2023 được tự quyết định chọn áp dụng toàn bộ hoặc các điều, khoản, điểm cụ thể của Luật Đấu thầu năm 2023.
Theo như trên, doanh nghiệp nhà nước khi mua bán hàng hóa về trang bị cơ sở vật chất - kỹ thuật, máy móc, thiết bị hỗ trợ phát triển khoa học và công nghệ từ quỹ phát triển khoa học và công nghệ hay các dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước cũng phải tuân thủ Luật Đấu thầu năm 2023.
(2) Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu
Theo khoản 7 Điều 3 Luật Đấu thầu năm 2023 quy định Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình trong các trường hợp sau đây:
- Lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu sử dụng vốn do tổ chức, cá nhân trong nước tài trợ mà nhà tài trợ yêu cầu không lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật này; gói thầu của đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng nguồn vốn vay, trừ vốn tín dụng đầu tư của nhà nước, vốn vay lại từ vốn ODA, vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài;
- Tổ chức lựa chọn nhà thầu ở nước ngoài của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 3;
- Việc thuê, mua, thuê mua nhà, trụ sở, tài sản gắn liền với đất;
- Lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn để bảo đảm tính liên tục cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và mua sắm nhằm duy trì hoạt động thường xuyên sử dụng nguồn vốn sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp do doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; lựa chọn nhà thầu để thực hiện các gói thầu thuộc dự án đầu tư kinh doanh quy định tại khoản 3 Điều 2 của Luật này; lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ tư vấn, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, vật tư, dịch vụ phi tư vấn phục vụ trực tiếp cho gói thầu mà đơn vị sự nghiệp công lập đã trúng thầu;
- Việc xác định hòa giải viên, thành viên trong ban phân xử tranh chấp, hội đồng trọng tài để xử lý tranh chấp phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng do các bên tự quyết định theo quy định của hợp đồng;
- Mua sắm hàng hóa, dịch vụ có giá bán do Nhà nước định giá cụ thể theo quy định của pháp luật về giá;
- Lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ dầu khí, hàng hóa phục vụ hoạt động dầu khí phù hợp với hợp đồng dầu khí được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Dầu khí.
Tóm lại, doanh nghiệp nhà nước khi mua bán hàng hóa phải áp dụng Luật Đấu thầu. Trong việc mua sắm hàng hóa và dịch vụ, doanh nghiệp nhà nước áp dụng Luật Đấu thầu là một phần quan trọng của quy trình để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả. Doanh nghiệp nhà nước cần tuân thủ các quy định pháp lý và thực hiện đúng quy trình đấu thầu để đảm bảo việc mua sắm diễn ra một cách trơn tru và hiệu quả.
