Có buộc doanh nghiệp Nhà nước phải trích quỹ phát triển khoa học và công nghệ không? Không trích quỹ bị xử phạt thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.
(1) Doanh nghiệp Nhà nước có phải trích quỹ phát triển khoa học và công nghệ không?
Căn cứ khoản 2 Điều 63 Luật Khoa học và công nghệ 2013 có quy định về quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp như sau:
“2. Doanh nghiệp nhà nước phải trích một tỷ lệ tối thiểu thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.”
Ngoài ra, tại Điều 18 Luật Khoa học và công nghệ 2013 cũng có quy định, doanh nghiệp được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam được trích tối đa 10% trên thu nhập tính thuế hàng năm để lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.
Còn riêng đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ ngoài việc thực hiện trích quỹ phát triển khoa học và công nghệ theo quy định còn phải đảm bảo tỷ lệ trích quỹ tối thiểu quy định tại Luật khoa học và công nghệ 2013.
Từ dẫn chiếu những quy định nêu trên, có thể thấy, doanh nghiệp nhà nước phải thực hiện trích quỹ để phát triển khoa học và công nghệ.
(2) Doanh nghiệp Nhà nước phải trích bao nhiêu phần trăm thu nhập tính thuế vào quỹ phát triển khoa học công nghệ?
Căn cứ Điều 2 Thông tư 67/2022/TT-BTC có quy định về việc trích lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp như sau:
Hằng năm, doanh nghiệp được trích theo tỷ lệ % tính trên thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để tạo nguồn Quỹ theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008, khoản 1 Điều 18 Nghị định 218/2013/NĐ-CP và khoản 1, 2 Điều 9 Nghị định 95/2014/NĐ-CP.
Theo đó, trường hợp là doanh nghiệp Nhà nước thì thực hiện trích từ 3% đến 10% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp trong kỳ tính thuế. Tỷ lệ trích cụ thể căn cứ vào khả năng và nhu cầu chi cho các hoạt động khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.
Như vậy, hằng năm, doanh nghiệp Nhà nước phải thực hiện trích từ 3% đến 10% thu nhập tính thuế TNDN trong kỳ tính thuế. Tỷ lệ trích sẽ căn cứ vào khả năng và nhu cầu chi cho các hoạt động khoa học và công nghệ của doanh nghiệp.
Lưu ý: Khoản trích này được xác định theo từng kỳ tính thuế TNDN và được trừ vào thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp khi xác định phần thuế TNDN phải nộp trong kỳ tính thuế.
(3) Doanh nghiệp Nhà nước không trích quỹ phát triển khoa học công nghệ bị xử phạt thế nào?
Căn cứ khoản 6 và 7 Điều 13 Nghị định 51/2019/NĐ-CP có quy định như sau:
“6. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không trích từ thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp nhà nước.
7. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc nộp lại số tiền không hoàn trả đúng hạn do thực hiện hành vi quy định tại khoản 4 Điều này;
b) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi quy định tại các khoản 5 và 6 Điều này.”
Theo đó, trường hợp doanh nghiệp Nhà nước không thực hiện trích quỹ phát triển khoa học công nghệ thì có thể bị phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp vi phạm trong trường hợp này còn bị buộc phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
(4) Cần tuân thủ những nguyên tắc gì khi sử dụng quỹ phát triển khoa học công nghệ?
Căn cứ Điều 3 Thông tư 67/2022/TT-BTC có quy định về những nguyên tắc cần tuân thủ như sau:
- Chỉ được sử dụng cho hoạt động đầu tư nghiên cứu, phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp và các nội dung được phép chi Quỹ theo quy định.
- Các khoản chi từ Quỹ phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định.
Trường hợp không có thì phải thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư 67/2022/TT-BTC.
- Doanh nghiệp không được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN trong kỳ tính thuế đối với các khoản chi từ Quỹ và các khoản tiền chậm nộp, tiền lãi phát sinh từ số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp xác định theo quy định tại khoản 1 và 2 Điều 4 Thông tư 67/2022/TT-BTC.
- Việc sử dụng được tính theo nguyên tắc khoản trích Quỹ trước thì sử dụng trước.
Trường hợp trong năm, doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng cho hoạt động khoa học và công nghệ vượt quá số tiền hiện có tại Quỹ thì được lựa chọn tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp trong kỳ tính thuế hoặc trích trước Quỹ của các năm tiếp theo để bù vào số còn thiếu theo quy định.
Theo đó, khi sử dụng quỹ phát triển khoa học công nghệ, doanh nghiệp cần phải tuân thủ theo những nguyên tắc như đã nêu trên.
