Di sản thừa kế

Điều 634. Di sản 
Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Điều 163. Tài sản 
Tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và các quyền tài sản.

Điều 181. Quyền tài sản 
Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền và có thể chuyển giao trong giao dịch dân sự, kể cả quyền sở hữu trí tuệ.  

Khái niệm di sản trong Từ điển Luật học:

Di sản là "Tài sản mà người đã chết để lại, bao gồm:

1. Tài sản mà người đã chết chủ sở hữu, gồm có:

a. Tài sản riêng như: tư liệu sinh hoạt (vd. Quần áo, chăn màn, giường tủ, máy thu thanh, máy thu hình, vv.); tư liệu sản xuất, vốn sản xuất hoặc kinh doanh hợp pháp; nhà ở; tài sản được thừa kế, tặng cho; tiền mua trái phiếu; tiền tiết kiệm gửi ngân hàng hoặc quỹ tín dụng; các thu nhập khác (vd. Tiền công lao động, tiền nhuận bút, tiền thưởng, tiền trúng xổ số, vv.).

b. Phần tài sản của người đã chết trong khối tài sản chung với người khác (vd. Sở hữu chung một ngôi nhà, một cơ sở sản xuất, kinh doanh, vv.). c. Những quyền về tài sản do người chết để lại (vd. đòi nợ, đòi tài sản cho thuê hoặc cho mượn, chuộc lại tài sản đã cầm cố, đòi bồi thường thiệt hại trong hợp đồng hoặc ngoài hợp đồng,...)

2. Quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật (X. Thừa kế quyền sử dụng đất)".

Khái niệm di sản trong Từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam:

Di sản là "Tài sản (tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, các thu nhập hợp pháp khác) của người chết để lại, gồm: những tài sản thuộc sở hữu của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác, quyền và nghĩa vụ tài sản do người chết để lại. Người chết không những để lại các quyền về tài sản (như quyền đòi nợ, quyền đòi bồi thường thiệt hại về tài sản, tính mạng, sức khoẻ...) mà còn có thể để lại cả những nghĩa vụ về tài sản (như phải trả nợ, phải trả công lao động hoặc bồi thường thiệt hại). Tuy nhiên, người thừa kế chỉ phải thực hiện nghĩa vụ trong phạm vi DS mà mình đã nhận được. Trong trường hợp vợ hoặc chồng chết thì một nửa tài sản chung của vợ chồng thuộc về DS của người chết (được quy định tại điều 637 Bộ luật dân sự)".

Theo tôi, di sản không bao gồm cả nghĩa vụ về tài sản. Từ điển bách khoa toàn thư Việt Nam đưa nghĩa vụ về tài sản vào trong khái niệm di sản là không hợp lý và không đúng với ý nghĩa của BLDS quy định về di sản.

Bởi lẽ theo quy định tại Điều 634 thì di sản chỉ bao gồm tài sản của người chết để lại. Điều 163 quy định tài sản bao gồm... và các quyền về tài sản.

Như vậy, nghĩa vụ về tài sản do người chết để lại chỉ có thể là quyền về tài sản của những người mà người chết có nghĩa vụ đối với họ, chứ không thể là di sản.