Vừa qua, ông Trương Công Thành, ngụ tại quận Bình Thạnh, TP.HCM có đơn đề nghị Báo Bình Dương vào cuộc xác minh tờ di chúc (DC) mà ông cho là giả mạo. Vậy thực hư sự việc ra sao?
Ông Trương Công Thành trình bày: cha ông là cụ Trương Văn Hiệu, SN 1902, mất năm 1998; mẹ là cụ Nguyễn Thị Gấm, SN 1903, mất năm 2005. Bà Gấm đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu bà mẹ Việt Nam anh hùng vì có 3 người con hy sinh trong kháng chiến. Hai cụ có khoảng 30.000m2 đất ruộng và 8.000m2 đất vườn, toạ lạc tại ấp 1, xã An Điền, huyện Bến Cát. Sau khi hai cụ qua đời, tất cả 9 người con của họ không ai được thừa kế tài sản vì ông Nguyễn Tiến Thành là cháu ngoại đã hợp thức hoá một phần tài sản trên. Ông Trương Công Thành làm đơn khiếu nại người cháu ngoại “chiếm đoạt tài sản” thì người cháu này “trưng” ra một tờ DC. Nội dung DC thể hiện cụ Hiệu, cụ Gấm đồng ý cho cháu ngoại là ông Nguyễn Tiến Thành thụ hưởng tài sản.
Cùng một nội dung nhưng tại sao có 2 tờ di chúc có hình thức khác nhau?
Nhận được đơn khiếu nại của người dân, Báo Bình Dương đã có quá trình xác minh như sau: trước hết, trong hồ sơ ông Trương Công Thành gửi cho báo 2 tờ DC mà ông khẳng định là có nội dung giống nhau. Nhưng qua tra cứu thì đây là hai bản DC tuy về nội dung cơ bản là giống nhưng cách viết, từ ngữ lại khác nhau. Về hình thức, hai bản DC đều được chính quyền xã xác nhận, sau đó được công chứng ở huyện. DC được lập ngày 16-7-1994 và ngày 8-8-1994 lãnh đạo ấp có viết xác nhận; ngày 9-8-1994 Phó Chủ tịch UBND xã An Điền xác nhận chữ ký của người lập DC; ngày 11-8-1994 Phòng Công chứng huyện Bến Cát xác nhận. Như vậy, các bước thủ tục xác nhận của ngành chức năng trong tờ DC này là mâu thuẫn, không rõ ràng. Chỉ cần xem xét nội dung xác nhận của cán bộ Phòng Công chứng huyện Bến Cát là rõ. Nội dung xác nhận này như sau: “...Xác nhận ông Trương Văn Hiệu và bà Nguyễn Thị Gấm... có đến tại phòng công chứng huyện đồng ý ký tên làm tờ DC...”. Như vậy, nội dung xác nhận này là có vấn đề; bởi thực tế, tờ DC thể hiện cụ Hiệu, cụ Gấm ký tên xác lập từ ngày 16-7-1994, sau đó được phó Chủ tịch UBND xã xác nhận chữ ký vào ngày 9-8-1994. Cán bộ công chứng huyện Bến Cát sau 25 ngày mới xác nhận công chứng vào tờ DC và cho rằng “ông Hiệu, bà Gấm đến tại huyện ký tên làm tờ DC”! Vậy tờ DC đó ở đâu? Nội dung xác nhận này là không đúng sự thật. Theo điều 658 Bộ Luật Dân sự quy định về thủ tục lập DC tại cơ quan công chứng như sau: “...Người lập DC tuyên bố nội dung của DC...; công chứng viên phải ghi chép lại nội dung...; người lập DC ký hoặc điểm chỉ vào bản DC...”. Tóm lại điều luật này quy định: Nếu lập DC tại cơ quan công chứng thì phải đến tại trụ sở cơ quan đó đọc nội dung, viết... sau đó ký tên hoặc điểm chỉ. Đối với tờ DC trên được lập ở đâu không biết nhưng sau gần 1 tháng thì xã mới xác nhận rồi tiếp theo được cán bộ huyện công chứng xác nhận là “lập tại chỗ, ký tên tại chỗ...”?
Ngoài sự mâu thuẫn trong việc xác nhận của chính quyền, thì bản DC còn thể hiện nhiều yếu tố không hợp pháp. Cụ thể: DC không đánh dấu số trang, không dấu giáp lai, không có giấy giám định sức khoẻ để chứng minh cụ Hiệu, cụ Gấm còn minh mẫn khi tuổi đã cao. Bà Gấm lại là người không biết chữ, chữ viết, chữ ký trong DC rõ ràng là của người khác nhưng lại không thể hiện có người làm chứng cho sự viết hộ mà luật đã quy định. Tất cả những yếu tố trên là vi phạm điều 652, 653 Bộ Luật Dân sự quy định về DC hợp pháp và nội dung của DC bằng văn bản. Thậm chí, tờ DC còn thể hiện người lập DC viết sai năm sinh của mình!? Theo các giấy tờ của Nhà nước ghi rõ cụ Hiệu SN 1902 nhưng trong DC lại ghi sinh 1906; cụ Gấm SN 1903 nhưng lại ghi sinh 1907! Nếu người lập DC còn minh mẫn tại sao lại viết sai NS của mình, mà sai rất rõ ràng. Liệu đây có phải là tờ DC do cụ Hiệu, cụ Gấm tự tay xác lập hay không? Dư luận ở địa phương tỏ ra nghi ngờ khi hai cụ có tất cả đến 9 người con (3 người liệt sĩ), cuộc sống của các con còn khó khăn, thế mà lại đem tất cả tài sản cho hết người cháu!?
Từ những vấn đề mâu thuẫn trên, cho thấy: việc lập DC của cụ Hiệu, cụ Gấm (nếu có) là chưa đúng theo quy định của pháp luật. Để đảm bảo quyền lợi được thừa kế, gia đình ông Trương Công Thành có thể khởi kiện yêu cầu Toà án Nhân dân xem xét lại tính hợp pháp của DC.
