Đề xuất thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với di sản không có thừa kế

Cảm ơn những thông tin bạn đã chia sẻ, mình xin được bổ sung như sau:  Tài sản không có người thừa kế là trường hợp không có người thừa kế theo di chúc (Di chúc không hợp pháp; người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không tồn tại vào thời điểm mở thừa kế; người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản; trong di chúc, người để lại di sản không chỉ định người thừa kế).

Tài sản không có người thừa kế còn là trường hợp không có người hưởng di sản theo pháp luật như không có người thừa kế theo các hàng thừa kế do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản...

Tài sản không thừa kế có nghĩa là tài sản không có người hưởng theo quy định pháp luật (không có người thừa kế theo các hàng thừa kế, thừa kế thế vị,..), không có quyền thừa kế, bị truất quyền thừa kế theo Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015 quy định tài sản không có người thừa kế theo di chúc và theo pháp luật thì sau khi thực hiện các nghĩa vụ về tài sản mà người để lại di sản để lại thì sẽ thuộc về Nhà nước

Cảm ơn thông tin bạn đã chia sẻ. Mình nghĩ  việc quy định rõ thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với di sản không có người thừa kế là cần thiết, cái gì rõ ràng, cụ thể cũng tốt hơn, tránh việc phải gửi công văn xin hướng dẫn để thực hiện. Với việc nhà nước xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với tài sản không ngừa thừa kế cũng không phải là quy định mới.

Theo Điều 613 Bộ luật dân sự 2015: Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. Theo đó, việc nhận di sản thừa kế được thực hiện theo hai hình thức là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật khi người nhận thừa kế còn sống vào thời điểm mở thừa kế. Và Khoản 2 Điều 623 Bộ luật dân sự 2015 quy định: Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Do đó, trong thời hạn 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế, trường hợp người thừa kế đồng ý nhận di sản thì thời hiệu để yêu cầu chia bất động sản là 30 năm, động sản là 10 năm tính từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này mà người thừa kế không yêu cầu chia di sản thì quyền sở hữu di sản được xác lập theo quy định tại Khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự 2015; trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước tại Điều 622 Bộ luật dân sự 2015,

Như vậy, nếu trong thời hạn 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế mà di sản  được xác định là không có người nhận thừa kế theo quy định nêu trên thì sau khi đã thực hiện xong các nghĩa vụ về di sản, phần di sản còn lại sẽ thuộc về Nhà nước và được xác lập quyền sở hữu toàn dân theo quy định tại Điểm d Khoản 2 Điều 3 Nghị định 29/2018/NĐ-CP.

Theo đó, thẩm quyền quyết định xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với bất động sản là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc người có thẩm quyền được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phân cấp; các tài sản khác trừ bất động sản do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.