Đề xuất miễn thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán năm 2011

Trước sự suy giảm sâu của thị trường chứng khoán (TTCK), Bộ Tài chính đã có động thái đầu tiên nhằm hỗ trợ thị trường khi đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với đầu tư chứng khoán trong năm 2011. Theo một lãnh đạo Bộ Tài chính, phương án này đang được Bộ hoàn chỉnh trước khi trình Chính phủ thông qua và Quốc hội sẽ quyết có miễn thuế hay không.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, Bộ đề xuất miễn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho 3 đối tượng: người có thu nhập dưới 5 triệu đồng/tháng và không nuôi người phụ thuộc; cá nhân có thu nhập dưới 6,6 triệu đồng/tháng và nuôi một người phụ thuộc; người có thu nhập dưới 8,2 triệu đồng/tháng và nuôi 2 người phụ thuộc. Ngoài ra, Bộ đề nghị miễn thuế suất 5% đối với cổ tức và miễn thuế 0,1% trên giá trị chuyển nhượng chứng khoán.

Phương án miễn thuế trên cùng với việc giãn thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) cho các DN vừa và nhỏ, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, đã được Chính phủ thông qua trong phiên họp cuối tháng 3. Tuy nhiên, trong thẩm quyền của mình, Chính phủ chỉ có thể quyết ngay phương án giãn thuế thu nhập DN áp dụng cho các DN vừa và nhỏ, còn quyết định miễn thuế TNCN thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Bởi vậy, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính hoàn chỉnh phương án chi tiết để trình Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội thẩm tra. Nếu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua thì đề xuất miễn thuế TNCN sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp diễn ra vào tháng 7 tới. Bộ Tài chính đang phối hợp với các bộ, ngành hữu quan hoàn chỉnh phương án miễn thuế TNCN cho các đối tượng chịu thuế trong năm 2011.

Về lý do Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán, ông Tuấn cho biết, từ đầu năm 2011 đến nay, TTCK liên tục suy giảm. Hết quý I/2011, VN-Index giảm hơn 10%, khiến nhiều NĐT, đặc biệt là các CTCK thua lỗ kéo dài. Do khó kiếm lời trên TTCK nên NĐT tham gia giao dịch không nhiều. Do đó, khoản thu từ thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán là khá nhỏ. Thêm vào đó, trong bối cảnh DN kinh doanh khó khăn, TTCK suy giảm như hiện tại, thì khoản thu nhập từ cổ tức bị áp mức thuế 5% là chưa hợp lý, bởi thực tế nhiều DN thực hiện mức chi trả cổ tức khá thấp, khoảng trên dưới 10%. Trong khi đó, lãi tiền gửi tiết kiệm không bị chịu thuế thì thu nhập từ cổ tức bị đánh thuế là thiếu công bằng cho hoạt động đầu tư chứng khoán, không khuyến khích NĐT tham gia thị trường.

Đề xuất miễn thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán theo Bộ Tài chính là biện pháp thiết thực hỗ trợ TTCK trong bối cảnh thị trường suy giảm sâu như hiện nay. Việc miễn thuế không ảnh hưởng nhiều đến kế hoạch thu ngân sách năm 2011, bởi theo dự toán, số thu từ thuế TNCN trong năm nay chỉ khoảng 29.000 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng thu ngân sách, trong đó thu từ đầu tư chứng khoán không đáng kể. Điều quan trọng là nếu Quốc hội thông qua đề xuất miễn thuế TNCN cho một số đối tượng sẽ không ảnh hưởng đến kế hoạch thu ngân sách mà Quốc hội giao Chính phủ thực hiện năm 2011. Cái mất của ngân sách là nhỏ, nhưng cái được cho TTCK là đáng kể, bởi sẽ tác động tích cực đến tâm lý NĐT, kéo họ quay lại thị trường, để dưỡng nguồn thu lớn hơn, dài hạn hơn trong những năm tới.

Theo ông Tuấn, phương án miễn thuế TNCN chi tiết dự kiến sẽ được trình Chính phủ xem xét trong phiên họp thường kỳ tháng 5/2011. Nếu được thông qua, Bộ Tài chính sẽ làm việc với các ủy ban của Quốc hội để tiến hành công tác thẩm tra phương án miễn thuế. Nếu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua thì phương án này sẽ được đưa ra thảo luận và biểu quyết tại kỳ họp tháng 7 tới của Quốc hội.

Theo một lãnh đạo Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội, Ủy ban đang chờ đề xuất chi tiết của Chính phủ về miễn thuế TNCN cho một số đối tượng. Giải đáp mối quan tâm của nhiều NĐT trên TTCK về khả năng Quốc hội thông qua phương án miễn thuế TNCN đối với đầu tư chứng khoán trong năm nay, vị lãnh đạo này cho biết, vấn đề mấu chốt nằm ở giải trình của Bộ Tài chính. Nếu phương án miễn thuế mà Bộ Tài chính đề xuất kèm theo thuyết trình thực sự khoa học, thuyết phục, giúp đại biểu Quốc hội nhận diện được đây là vấn đề bức xúc, đặc biệt là các nội dung miễn thuế không ảnh hưởng đáng kể đến nguồn thu ngân sách, nhưng lại hỗ trợ tích cực cho TTCK trong bối cảnh ảm đạm kéo dài, thì đại biểu Quốc hội sẽ ủng hộ phương án miễn thuế vì lợi ích chung của thị trường, rộng hơn là nền kinh tế.

Vụ “thua lỗ chứng khoán vẫn phải nộp thuế”: Luật đã lạc hậu!

Ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn - thứ trưởng Bộ Tài chính kiêm tổng cục trưởng Tổng cục Thuế - cho biết sẽ nghiên cứu sửa đổi nhằm giảm bớt thiệt hại cho nhà đầu tư.

Xung quanh những bất hợp lý của Luật thuế thu nhập cá nhân đối với đầu tư chứng khoán, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn - thứ trưởng Bộ Tài chính kiêm tổng cục trưởng Tổng cục Thuế - cho biết sẽ nghiên cứu sửa đổi nhằm giảm bớt thiệt hại cho nhà đầu tư. Ông Tuấn nói:
- Hiện có hai phương án thu thuế chứng khoán là 0,1% trên giá trị giao dịch và 20% trên chênh lệch giá mua - bán. Nhưng thống kê cho thấy hầu hết nhà đầu tư chọn nộp thuế theo phương thức 0,1% trên giá trị giao dịch, có 3.800 nhà đầu tư đăng ký nộp thuế theo phương thức 20% trên chênh lệch giá mua - bán.
* Theo quy định hiện nay, dù đăng ký nộp theo phương thức 20% trên chênh lệch giá mua - bán vẫn bị CTCK tạm khấu trừ 0,1%, cuối năm mới quyết toán và vẫn chưa có nhà đầu tư nào đủ điều kiện để được hoàn thuế?
- Trên nguyên tắc những nhà đầu tư đã đăng ký nộp thuế theo phương thức 20%, trong năm 2010 đã bị CTCK tạm khấu trừ 0,1%, nếu thua lỗ sẽ được hoàn thuế. Tuy nhiên, đến nay chưa có nhà đầu tư chứng khoán nào được hoàn thuế thu nhập cá nhân do không đủ điều kiện về chứng từ.
Theo quy định, muốn được hoàn thuế chứng khoán, nhà đầu tư phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán hóa đơn chứng từ. Tuy nhiên, trên thế giới không có quốc gia nào có chế độ kế toán với cá nhân. Hộ kinh doanh cá thể nhiều quốc gia còn cho một loại kế toán đơn số, thậm chí không có đầu vào. Bộ Tài chính chưa bao giờ đặt ra quan điểm xây dựng chế độ kế toán với nhà đầu tư cá nhân cả. Đó là việc không tưởng trong thực tiễn.
* Vậy tại sao lại đưa quy định “sổ sách hóa đơn chứng từ” thành điều kiện để được hoàn thuế, thưa ông?
- Nói một cách khách quan, Luật thuế thu nhập cá nhân trên thực tế đã lạc hậu và cần phải sửa, tuy nhiên đến năm 2012 mới được sửa. Do vậy lúc này ta nên bàn vấn đề khả thi trong thực tiễn.
Quan điểm của tôi là trong những thời điểm thị trường đi xuống hoặc cần khuyến khích phát triển thị trường chứng khoán thì không thu thuế. Hoặc không xem thu nhập từ chứng khoán là thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân nữa mà là thuế để quản lý với nhà đầu tư chứng khoán, với một mức thu chẳng hạn 0,1%.
#bbbbbb; margin: 5px; background: none repeat scroll 0% 0% #f5f5f5; -moz-background-inline-policy: -moz-initial; width: 180px; border-collapse: collapse;">

Nhìn rộng ra, không có quốc gia nào trên thế giới áp dụng cách thu 20% trên chênh lệch giá mua - giá bán như ở VN. Vì cá nhân không thể làm kế toán, hơn nữa không có quan điểm kế toán với nhà đầu tư cá nhân.

Nhìn rộng ra, không có quốc gia nào trên thế giới áp dụng cách thu 20% trên chênh lệch giá mua - giá bán như ở VN. Vì cá nhân không thể làm kế toán, hơn nữa không có quan điểm kế toán với nhà đầu tư cá nhân.Trung Quốc và nhiều nước khác cũng áp dụng một mức thu thống nhất, dao động từ 0,1-0,3%.
* Bộ Tài chính có hướng gì để giải quyết ách tắc trong hoàn thuế thu nhập cá nhân với nhà đầu tư đã đăng ký nộp thuế chứng khoán theo phương thức 20% trên chênh lệch giá mua - bán mà thời gian qua bị lỗ nặng do thị trường đi xuống?
- Những nhà đầu tư này không thể hoàn thuế được vì hầu hết nhà đầu tư không đáp ứng được quy định về chế độ kế toán hóa đơn chứng từ. Trong khi chờ sửa luật, hướng giải quyết tình thế là
quy định một mức thu 0,1%, trường hợp quy định 20% thì quy định rõ những chi phí. Nhà đầu tư có lãi được quyền kê khai các chi phí, còn nếu đầu tư thua lỗ thì đương nhiên khỏi kê khai chi phí gì nữa.
Lúc đầu Bộ Tài chính cũng dự định trong bối cảnh thị trường khó khăn như hiện nay nếu quy định miễn thuế cho nhà đầu tư đăng ký nộp theo phương thức 0,1% trên giá trị giao dịch thì lập tức những nhà đầu tư khác sẽ chọn cách nộp 0,1%. Đó là phương án khả thi hợp tình hợp lý.

* Quy định khấu trừ 10% với các khoản thu nhập từ 500.000 đồng của người lao động vãng lai cũng đang làm khổ người nộp thuế, khi nào Bộ Tài chính sẽ điều chỉnh?
- Quy định khấu trừ 10% với thu nhập của lao động vãng lai được quy định trong nghị định 100 của Chính phủ, còn mức 500.000 đồng được quy định trong thông tư 84 của Bộ Tài chính. Do vậy, trước mắt có thể nâng mức khấu trừ này lên để người nộp thuế không phải vất vả đi hoàn thuế.
Phương án mà Bộ Tài chính sắp hướng dẫn là phân biệt rõ đối tượng thuộc diện chắc chắn phải khấu trừ và không chắc chắn phải khấu trừ. Đối tượng chắc chắn phải khấu trừ các nguồn thu nhập vãng lai là những người đang nộp thuế ổn định mà có thêm thu nhập vãng lai khác, khi ấy đương nhiên họ sẽ bị khấu trừ.
Trường hợp khác người nộp thuế được tự khai tự nộp, không gắn trách nhiệm với cơ quan chi trả nữa. Như vậy có thể giải quyết được vấn đề của người thu nhập vãng lai.