Đảng giữ một vai trò vô cùng quan trọng hướng định hướng và điều hành đất nước. Trong đó, những thành viên của Đảng là những Đảng viên là thành phần không thể thiếu nhằm thực hiện nhiệm vụ của Đảng viên cũng như đối với Nhà nước.
Tuy nhiên, để trở thành Đảng viên chính thức thì người được kết nạp Đảng phải đáp ứng đủ các điều kiện bắt buộc. Trong đó, có yêu cầu Đảng viên dự bị để học tập và tích lũy kinh nghiệm trước khi trở thành Đảng viên chính thức. Vậy, Đảng viên dự bị có được những quyền gì và đối tượng này có được bỏ phiếu bầu cử?
Đảng viên dự là ai?
định nghĩa Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của Đảng, đặt lợi ích của Tổ quốc, của giai cấp công nhân và nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân.
Chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước; có lao động, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; có đạo đức và lối sống lành mạnh; gắn bó mật thiết với nhân dân; phục tùng tổ chức, kỷ luật của Đảng, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng.
Điều kiện trở thành Đảng viên phải là công dân Việt Nam từ mười tám tuổi trở lên; thừa nhận và tự nguyện : thực hiện Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, tiêu chuẩn và nhiệm vụ đảng viên, hoạt động trong một tổ chức cơ sở đảng; qua thực tiễn chứng tỏ là người ưu tú, được nhân dân tín nhiệm, đều có thể được xét để kết nạp vào Đảng.
Theo đó, căn cứ Điều 5 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam 2011 quy định để được kết nạp Đảng viên chính thức thì công dân phải trải qua thời kỳ dự bị mười hai tháng, tính từ ngày chi bộ tổ chức lễ kết nạp. Trong thời kỳ dự bị, chi bộ tiếp tục giáo dục, rèn luyện và phân công đảng viên chính thức giúp đảng viên đó tiến bộ.
Sau thời gian dự bị, thì chi bộ xét công nhận đảng viên chính thức từng người một và biểu quyết như khi xét kết nạp; nếu không đủ tư cách đảng viên thì đề nghị lên cấp uỷ có thẩm quyền quyết định xóa tên trong danh sách đảng viên dự bị.
Đảng viên đã được công nhận chính thức thì tuổi đảng của đảng viên tính từ ngày ghi trong quyết định kết nạp.
Như vậy, để được trở thành Đảng viên chính thức thì công dân phải dự bị 01 năm và vẫn chưa được hưởng các quyền và nghĩa vụ tương tự như Đảng viên chính thức mà còn phải tiếp tục trau dồi tư tưởng, kinh nghiệm và kiến thức trong thời gian dự bị.
Quyền của Đảng viên dự bị
Nhằm thực hiện các các nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao thì công dân là Đảng viên được trao các quyền mà chỉ Đảng viên mới có thể thực hiện nhằm phát huy tối ưu khả năng hoàn tất nhiệm vụ được giao. Cụ thể tại Điều 3 Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam 2011 quy định quyền của Đảng viên bao gồm:
Được thông tin và thảo luận các vấn đề về Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; biểu quyết công việc của Đảng.
Ứng cử, đề cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng theo quy định của Ban Chấp hành Trung ương.
Phê bình, chất vấn về hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên ở mọi cấp trong phạm vi tổ chức; báo cáo, kiến nghị với các cơ quan có trách nhiệm và yêu cầu được trả lời.
Trình bày ý kiến khi tổ chức đảng nhận xét, quyết định công tác hoặc thi hành kỷ luật đối với mình.
Đặc biệt Đảng viên dự bị có các quyền trên đây, trừ quyền biểu quyết, ứng cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo của Đảng.
Đặc biệt, khoản 2 Điều 15 Quyết định 244-QĐ/TW cũng khẳng định ở đại hội Đảng viên, Đảng viên sinh hoạt tạm thời và Đảng viên dự bị không có quyền bầu cử.
Theo đó, Đảng viên dự bị không có quyền bầu cử. Tuy nhiên, ở đại hội Đảng viên, Đảng viên chính thức, Đảng viên sinh hoạt tạm thời và Đảng viên dự bị đều có quyền đề cử Đảng viên chính thức của Đảng bộ, chi bộ để được bầu làm đại biểu dự đại hội Đảng bộ cấp trên hoặc để được
Như vậy, căn cứ các quy định trên thì Đảng viên dự bị hầu như đã có đầy đủ các quyền của một Đảng viên chính thức. Nhưng không được thực hiện quyền biểu quyết, ứng cử và bầu cử tại các cơ quan lãnh đạo của Đảng nhằm hạn chế quyền hạn Đảng viên dự bị vẫn chưa hoàn thành quy trình Đảng viên chính thức.
