“Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân” là loại giấy tờ không còn quá xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, khi đăng ký kết hôn thì người nam và nữ có buộc phải nộp giấy này không?
1. Yêu cầu Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân khi đăng ký kết hôn
Hiện nay, pháp luật chưa định nghĩa về Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Trên thực tế, có thể hiểu Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp để xác nhận hoặc chứng minh tình trạng của một người là độc thân hay đã kết hôn. Để từ đó, là cơ sở để cơ quan nhà nước giải quyết việc đăng ký kết hôn.
Theo quy định tại Điều 10 Nghị định 123/2015/NĐ-CP thì giấy tờ nộp và xuất trình khi đăng ký kết hôn được quy định như sau:
“Người yêu cầu đăng ký kết hôn xuất trình giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 của Nghị định này, nộp giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 Điều 18 của Luật Hộ tịch khi đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc giấy tờ theo quy định tại Khoản 1 Điều 38 của Luật Hộ tịch khi đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân cấp huyện và nộp bản chính Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân theo quy định sau:
- Trường hợp đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân cấp xã mà người yêu cầu đăng ký kết hôn không thường trú tại xã, phường, thị trấn nơi đăng ký kết hôn thì phải nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền cấp theo quy định tại các Điều 21, 22 và 23 của Nghị định này.
- Trường hợp đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân cấp huyện thì người yêu cầu đăng ký kết hôn đang cư trú ở trong nước phải nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền cấp theo quy định tại các Điều 21, 22 và 23 của Nghị định này.
- Trường hợp người yêu cầu đăng ký kết hôn đang công tác, học tập, lao động có thời hạn ở nước ngoài thì phải nộp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Cơ quan đại diện ngoại giao, Cơ quan đại diện lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài (sau đây gọi là Cơ quan đại diện) cấp.”
Từ quy định trên có thể kết luận rằng, khi nam, nữ đăng ký kết hôn thì hồ sơ bắt buộc phải có Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
2. Thẩm quyền cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 21 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của công dân Việt Nam có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Trường hợp công dân Việt Nam không có nơi thường trú, nhưng có đăng ký tạm trú theo quy định của pháp luật về cư trú thì Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi người đó đăng ký tạm trú cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Ngoài ra, nếu công dân nước ngoài và người không quốc tịch có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường trú hoặc tạm trú có thẩm quyền cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (Khoản 2 Điều 21 Nghị định 123/2015/NĐ-CP)
3. Thủ tục cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân
Theo quy định tại Điều 22 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, thủ tục cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được quy định như sau:
Người yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân để làm hồ sơ đăng ký kết hôn phải nộp Tờ khai theo quy định pháp luật và phải đáp ứng điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình. Trường hợp nam hoặc nữ yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân mà đã có vợ hoặc chồng nhưng đã ly hôn hoặc người vợ hoặc chồng đã chết thì phải xuất trình hoặc nộp giấy tờ hợp lệ để chứng minh. Nếu trước đó, người nam hoặc người nữ đã được ghi vào sổ hộ tịch về việc hủy kết hôn thì phải nộp bản sao trích lục hộ tịch này.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, công chức tư pháp - hộ tịch kiểm tra, xác minh tình trạng hôn nhân của người có yêu cầu. Nếu người yêu cầu có đủ điều kiện, việc cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân là phù hợp quy định pháp luật thì công chức tư pháp - hộ tịch trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân ký cấp 01 bản Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.
Như vậy, hồ sơ đăng ký kết hôn bắt buộc phải có Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Để yêu cầu cấp giấy này, người yêu cầu đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi mình thường trú hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã nơi mình tạm trú (nếu không có nơi thường trú).
