Bộ Xây dựng mới đây đã công bố Dự thảo Luật Cấp, thoát nước gồm 08 Chương, bao gồm 75 Điều và dự kiến trình Chính phủ hồ sơ Dự án Luật vào tháng 01/2025.
https://cdn.thuvienphapluat.vn/uploads/danluatfile/2024/9/25/DT-Luat-Cap-thoat-nuoc.pdf Dự thảo Luật Cấp, thoát nước (09/2024)
(1) Nguyên tắc định giá nước sạch
Cụ thể, tại Dự thảo Tờ trình Luật có nêu rõ, giá nước sạch được tính đúng, tính đủ các yếu tố chi phí sản xuất hợp lý trong quá trình sản xuất, kinh doanh nước sạch và tổ chức thẩm định, ban hành giá nước sạch và lộ trình điều chỉnh giá nước sạch
Theo đó, tại Điều 59 Dự thảo Luật có đề xuất nguyên tắc định giá nước sạch sẽ được thực hiện như sau:
- Bảo đảm bù đắp toàn bộ chi phí sản xuất, kinh doanh hợp lý, hợp lệ trong quá trình khai thác, sản xuất, phân phối nước sạch và lợi nhuận của đơn vị cấp nước; phù hợp với đặc điểm, điều kiện khai thác nguồn nước, điều kiện sản xuất, phân phối, quan hệ cung cầu về nước sạch của từng địa phương, từng khu vực, từng vùng và chất lượng nước sạch theo quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền công bố.
- Khuyến khích việc khai thác, sản xuất, phân phối và sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả phù hợp với từng đối tượng tiêu dùng và mục đích sử dụng nước.
- Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, đơn vị cấp nước và khách hàng sử dụng nước.
- Thực hiện cơ chế bù chéo về giá giữa giá bán lẻ nước sạch cho sinh hoạt và giá bán lẻ nước sạch cho các mục đích sử dụng khác theo một lộ trình thích hợp, giảm dần và xóa bỏ cơ chế bù chéo về giá tùy thuộc điều kiện cụ thể của mỗi 43 địa phương.
- Thực hiện điều hòa giá giữa các vùng phục vụ cấp nước trên địa bàn một tỉnh do một đơn vị cấp nước thực hiện; cơ chế điều hòa về giá hợp lý giữa giá nước của các đơn vị cấp nước hướng tới giá nước sạch thống nhất trên địa bàn toàn tỉnh.
- Được quy định giá cho một năm hoặc lộ trình giá cho một số năm phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
Trường hợp giá nước sạch được quyết định thấp hơn phương án giá nước sạch đã được tính đúng, tính đủ theo quy định, UBND cấp tỉnh phải xem xét hoàn chi phí vào lộ trình điều giá nước sạch hoặc cấp bù từ ngân sách địa phương.
(2) Căn cứ định giá nước sạch
Cụ thể, việc định giá nước sạch được đề xuất dựa trên những yếu tố như sau:
- Nguyên tắc định giá như đã có nêu tại mục (1).
- Chi phí sản xuất kinh doanh; giá thành toàn bộ phù hợp với mặt bằng giá thị trường tại thời điểm tính giá, lợi nhuận hợp lý của đơn vị cấp nước.
- Các quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền quyết định, ban hành.
- Các cơ chế, chính sách của Nhà nước trong từng thời kỳ liên quan trực tiếp đến sản xuất, chi phí sản xuất kinh doanh nước sạch.
- Quan hệ cung cầu về nước sạch, khả năng chi trả của người tiêu dùng và tác động của mức giá đến chỉ số giá tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ trên địa bàn từng địa phương.
Bên cạnh đó, phương pháp định giá nước sạch dự kiến sẽ được thực hiện như sau:
- Được thực hiện theo nguyên tắc, căn cứ định giá quy định tại Dự thảo Luật để tính đúng, tính đủ các chi phí hợp lý, hợp lệ được tính vào giá nước sạch và lợi nhuận của đơn vị cấp nước.
- Bộ quản lý chuyên ngành chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan hướng dẫn nguyên tắc, phương pháp định giá cụ thể đối với sản phẩm nước sạch.
Ngoài ra, hằng năm, hoặc các năm tiếp theo khi các căn cứ định giá quy định tại Dự thảo Luật có sự thay đổi tác động làm thay đổi mức giá thì cơ quan tổ chức được giao quyền lập phương án giá phải lập hồ sơ phương án giá trình cấp có thẩm quyền quyết định.
(3) Thẩm quyền quyết định giá, điều chỉnh giá nước sạch
Cụ thể, tại Điều 63 Dự thảo Luật có nêu rõ, việc quyết định giá, điều chỉnh giá nước sạch sẽ do:
- Giá bán nước thô:
+ Ủy ban cấp tỉnh quyết định khung giá.
+ Đơn vị bán nước thô và đơn vị mua nước thô thỏa thuận quyết định giá cụ thể trong khung giá nước thô.
- Giá bán buôn nước sạch của công trình cấp nước trên địa bàn một tỉnh:
+ UBND cấp tỉnh quyết định khung giá bán buôn nước sạch cho các mục đích sử dụng.
+ Đơn vị mua nước và đơn vị bán buôn nước sạch thỏa thuận quyết định mức giá cụ thể trong khung giá.
- Giá bán buôn nước sạch của công trình cấp nước quy mô vùng liên tỉnh:
+ UBND cấp tỉnh của tỉnh tiếp nhận nước và đơn vị bán buôn nước sạch của công trình cấp nước quy mô vùng liên tỉnh quyết định giá bán buôn tối đa.
+ Đơn vị bán buôn nước sạch của công trình cấp nước quy mô vùng liên tỉnh và các đơn vị mua buôn nước sạch thỏa thuận quyết định giá cụ thể.
- Giá bán lẻ nước sạch:
+ Bộ Tài chính quy định khung giá.
+ UBND cấp tỉnh quyết định giá nước sạch cụ thể trên địa bàn tỉnh.
Việc lập hồ sơ phương án giá, thẩm định phương án giá và quyết định mức giá dự kiến được thành lập theo quy trình như sau:
- Bộ quản lý chuyên ngành chủ trì phối hợp với Bộ, ngành có liên quan quy định quy trình lập, thẩm định, quyết định giá đối với nước thô và nước sạch.
- UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định, ban hành giá nước thô, sạch và lộ trình điều chỉnh giá.
- Đơn vị cấp nước lập phương án giá trình UBND cấp tỉnh.
Xem chi tiết tại Dự thảo Luật Cấp, thoát nước (09/2024)