Không ai trong chúng ta có quyền lựa chọn cảm xúc để yêu một người, cũng như lựa chọn giới tính người mình yêu. Nếu người nào đó lựa chọn thì tình yêu đó không còn đúng nghĩa là tình yêu nữa. Tình yêu đồng giới cũng là một loại tình yêu thiêng liêng cần được tôn trọng và bảo vệ.
Nếu đã là tình yêu thì đích đến của nó sẽ là một cuộc hôn nhân viên mãn. Nhưng tình yêu đồng giới thì khác, ở Việt Nam hôn nhân đồng giới không được công nhận. Không công nhận ở đây không có nghĩa là cấm, nhưng nếu người đồng giới kết hôn cũng không được pháp luật thừa nhận quan hệ hôn nhân này.
Cũng giống như sự phát triển của quan niệm xã hội dần chấp nhận và tôn trọng quan hệ hôn nhân đồng giới, quy định của pháp luật cũng theo đó mà bớt đi sự hà khắc với quan hệ này. Cụ thể từ quy định cấm kết hôn giữa những người cùng giới tình (Khoản 5, Điều 10 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000), pháp luật đã có bước tiến bộ hơn ở Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 khi quy định tại Khoản 2, Điều 8 “Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính”.
Có lẽ nhiều người sẽ nghĩ rằng cấm và không thừa nhận thì có khác gì nhau. Nhưng không, sự khác biệt giữa hai vấn đề này không hề nhỏ. Hiểu theo một cách đơn giản nhất, nếu pháp luật cấm thì khi chúng ta thực hiện sẽ phải chịu chế tài; nếu pháp luật không thừa nhận thì hành vi của mình dù đã xảy ra trên thực tế nhưng không được hợp pháp hóa, tuy không phải chịu chế tài nhưng sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân.
Để hiểu rõ hơn sự khác biệt trên chúng ta sẽ tìm hiểu về chế tài của hành vi kết hôn giữa những người cùng giới. Trước kia theo quy định tại Điều 8 Nghị định 87/2001/NĐ-CP: Phạt tiền 100.000 – 500.000 đồng với hành vi kết hôn giữa những người cùng giới tính. Như vậy hành vi kết hôn đồng giới không những không được công nhận mà còn bị xử phạt hành chính. Hiện nay theo Điều 48 Nghị định 110/2013/NĐ-CP tiến bộ hơn khi quy định về những hành vi vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng không bao gồm kết hôn giữa những người cùng giới tính.
Mặc dù không bị phạt hành chính, nhưng khi pháp luật không thừa nhận, quan hệ hôn nhân đồng giới cũng còn chịu rất nhiều thiệt thòi như: ảnh hưởng đến vấn đề nuôi con chung, tài sản chung, thừa kế, quyền lợi và nghĩa vụ giữa hai bên vợ chồng…
Hy vọng rằng trong tương lai, pháp luật nước ta sẽ có nhiều hơn những quy định bảo vệ quyền và lợi ích của các cặp đôi đồng tính – những người đáng được trân trọng hơn là xa lánh.
