Tình huống phát sinh là trong giấy uỷ quyền có quy định về thời hạn uỷ quyền: có hiệu lực kể từ ngày ký cho đến khi có văn bản thay thế Giấy uỷ quyền này hoặc các trường hợp khác theo quy định của pháp luật. Vậy trường hợp này có phải là giấy ủy quyền không có thời hạn và thời hạn là 1 năm kể từ thời điểm phát sinh quyền đại diện không?
Quy định về thời hạn đại diện khi không nêu cụ thể thời gian ủy quyền
Liên quan đến vấn đề này, tại Khoản 1 Điều 140 Bộ Luật dân sự 2015 có nêu về thời hạn đại diện trong trường hợp thông thường được xác định theo văn bản ủy quyền, theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật. Khi không xác định được thời hạn đại diện theo quy định nêu trên thì thời hạn đại diện được xác định như sau:
- Nếu quyền đại diện được xác định theo giao dịch dân sự cụ thể thì thời hạn đại diện được tính đến thời điểm chấm dứt giao dịch dân sự đó;
- Nếu quyền đại diện không được xác định với giao dịch dân sự cụ thể thì thời hạn đại diện là 01 năm, kể từ thời điểm phát sinh quyền đại diện.
Căn cứ theo các quy định nêu trên thì có nêu về trường hợp thời hạn ủy quyền theo văn bản ủy quyền. Mà văn bản ủy quyền trong trường hợp tình huống có quy định rõ là "có hiệu lực kể từ ngày ký cho đến khi có văn bản thay thế Giấy uỷ quyền này hoặc các trường hợp khác theo quy định của pháp luật". Nội dung này có nghĩa là thời hạn của Giấy này có thể kéo dài từ khi ngày ký cho đến ngày có văn bản thay thế, bãi bỏ hoặc chấm dứt hiệu lực theo khoản 3 Điều 140 Bộ Luật dân sự.
Chỉ khi nào văn bản ủy quyền không đề cập gì về thời hạn hoặc cụ thể hơn của tình huống là văn bản ủy quyền không có cụm từ "cho đến khi có văn bản thay thế Giấy uỷ quyền này" thì lúc đó mới xem là "không được xác định với giao dịch dân sự cụ thể" và thời hạn ủy quyền lúc đó mới là 01 năm kể từ thời điểm phát sinh quyền đại diện.
Giao dịch dân sự do người hết hạn nhận ủy quyền xác lập, thực hiện
Khi hết thời hạn ủy quyền thì đường nhiên người nhận ủy quyền không có quyền đại diện xác lập, thực hiện thay cho người ủy quyền nữa. Lúc này, theo Khoản 1 Điều 142 Bộ Luật dân sự 2015 thì giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện, trừ một trong các trường hợp sau đây:
- Người được đại diện đã công nhận giao dịch;
- Người được đại diện biết mà không phản đối trong một thời hạn hợp lý;
- Người được đại diện có lỗi dẫn đến việc người đã giao dịch không biết hoặc không thể biết về việc người đã xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với mình không có quyền đại diện.
Bên cạnh đó, tại khoản 2, 3 và 4 Điều 142 Bộ Luật dân sự 2015 cũng có một số nội dung đặc thù như
- Trường hợp giao dịch dân sự do người không có quyền đại diện xác lập, thực hiện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ đối với người được đại diện thì người không có quyền đại diện vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đối với người đã giao dịch với mình, trừ trường hợp người đã giao dịch biết hoặc phải biết về việc không có quyền đại diện mà vẫn giao dịch.
- Người đã giao dịch với người không có quyền đại diện có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự đã xác lập và yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp người đó biết hoặc phải biết về việc không có quyền đại diện mà vẫn giao dịch hoặc trường hợp người được đại diện đã công nhận giao dịch.
- Trường hợp người không có quyền đại diện và người đã giao dịch cố ý xác lập, thực hiện giao dịch dân sự mà gây thiệt hại cho người được đại diện thì phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại.
