Đăng ký nhu cầu sử dụng đất là một trong những thủ tục quan trọng để xác định nhu cầu sử dụng đất của người dân mà còn giúp các cơ quan quản lý nhà nước có dữ liệu chính xác để lập quy hoạch.
(1) Điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở
Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Luật Đất đai 2024, đất trồng cây lâu năm được quy định là loại đất nông nghiệp và đất ở là loại đất phi nông nghiệp.
Theo đó, việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở là việc chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp thành đất phi nông nghiệp.
Theo quy định tại khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024, căn cứ được chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất nông nghiệp là:
Căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Cùng với đó, theo điểm b khoản 1 Điều 121 Luật Đất đai 2024 quy định, trường hợp chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.
Tổng kết lại, điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở đó là:
- Phải có quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
- Phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận việc chuyển mục đích sử dụng đất.
(2) Có phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất khi chuyển từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở không?
Liên quan đến vấn đề này, điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định 102/2024/NĐ-CP có quy định:
Đối với dự án đầu tư và trường hợp cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định tại khoản 1 Điều 121 Luật Đất đai 2024, không thuộc trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 và trường hợp chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 ha trở lên thì phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện để tập hợp vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.
Chiếu theo quy định trên, các trường hợp không thuộc khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 và chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 ha trở lên thì phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất để tập hợp vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.
Như vậy, do việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây lâu năm thành đất ở thuộc trường hợp được quy định khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 nên sẽ không cần phải đăng ký nhu cầu sử dụng đất.
(3) Nguyên tắc sử dụng đất
Người sử dụng đất phải tuân thủ theo nguyên tắc sử dụng đất được quy định tại Điều 5 Luật Đất đai 2024, cụ thể:
- Đúng mục đích sử dụng đất.
- Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.
- Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.
- Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.
Những nguyên tắc trên không chỉ là quy định pháp lý mà còn phản ánh một triết lý quản lý đất đai bền vững. Chúng khuyến khích người sử dụng đất hành động có trách nhiệm, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống. Điều này không chỉ có lợi cho cá nhân mà còn cho toàn xã hội, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.
