Đăng ký biến động đất đai là một hoạt động quan trọng trong quản lý đất đai, giúp bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất và hỗ trợ cơ quan nhà nước trong việc quản lý tài nguyên đất đai một cách hiệu quả.
(1) Đăng ký biến động đất đai là gì?
Đăng ký biến động đất đai được định nghĩa tại khoản 3 Điều 3 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT là việc thực hiện thủ tục để ghi nhận sự thay đổi về một hoặc một số thông tin đã đăng ký vào hồ sơ địa chính theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên Thông tư 24/2014/TT-BTNMT đã hết hiệu lực và thay thế bằng Thông tư 10/2024/TT-BTNMT.
Nhưng tại Thông tư 10/2024/TT-BTNMT thì khái niệm về đăng ký biến động đất đai lại không được đề cập đến.
Song, ta có thể hiểu đăng ký biến động đất đai là quá trình ghi nhận và cập nhật thông tin về các thay đổi liên quan đến quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, hoặc các quyền lợi khác liên quan đến đất đai trong hệ thống quản lý đất đai.
Quá trình này thường được thực hiện tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, như Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Phòng Tài nguyên và Môi trường.
Mục đích của việc đăng ký biến động đất đai là giúp bảo đảm tính chính xác của thông tin quyền sử dụng đất, giúp các bên liên quan có thể tra cứu và xác minh quyền lợi của mình.
Bên cạnh đó, việc đăng ký biến động đất đai giúp cơ quan nhà nước có thể quản lý và theo dõi tình hình sử dụng đất đai trong khu vực, từ đó đưa ra các chính sách phát triển và bảo vệ tài nguyên đất đai hợp lý.
Như vậy, đăng ký biến động đất đai là một hoạt động quan trọng trong quản lý đất đai, giúp bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất, đồng thời hỗ trợ cơ quan nhà nước trong việc quản lý tài nguyên đất đai một cách hiệu quả.
Việc thực hiện đúng quy trình đăng ký biến động không chỉ đảm bảo tính hợp pháp mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch liên quan đến đất đai trong tương lai.
(2) Có phải đăng ký biến động khi cho thuê đất từ ngày 1/8/2024 không?
Theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 95 Luật Đất đai 2013, khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thì phải đăng ký biến động (trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận hoặc đã đăng ký đất đai lần đầu)
Ngày 01/8/2024 vừa qua, Luật Đất đai 2024 đã chính thức có hiệu lực và đi kèm với đó là nhiều quy định đã được sửa đổi, bổ sung. Về việc đăng ký biến động đất đai, điểm a khoản 1 Điều 133 Luật Đất đai 2024 quy định:
Đăng ký biến động được thực hiện đối với trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng dự án có sử dụng đất.
Như vậy, Luật Đất đai 2024 vẫn kế thừa quy định của Luật Đất đai 2013 là người sử dụng đất phải đăng ký biến động đất đai khi cho thuê đất, cho thuê lại đất.
Tuy nhiên, quy định này cũng đã có sự thay đổi nhỏ, cụ thể tại Luật Đất đai 2013 pháp luật quy định cho thuê đất đều phải đăng ký biến động đất đai mà không quy định chi tiết trong loại đất nào, đồng nghĩa với việc phải thực hiện đăng ký biến động khi cho thuê đối với mọi loại đất
Trong khi đó Luật Đất đai 2024 quy định chỉ đăng ký biến động đất đai trong trường hợp cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng. Như vậy, các trường hợp cho thuê đất, cho thuê lại đất nằm ngoài dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng sẽ không cần phải đăng ký biến động đất đai kể từ ngày 01/8/2024 nữa.
Sự thay đổi này cho thấy sự linh hoạt hơn trong quản lý đất đai, giúp giảm bớt thủ tục hành chính cho người sử dụng đất. Việc không yêu cầu đăng ký đối với tất cả loại đất sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các giao dịch đất đai không thuộc phạm vi dự án lớn.
Quy định của Luật Đất đai 2024 phản ánh xu hướng cải cách hành chính, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Sự thay đổi này không chỉ giúp giảm bớt thủ tục mà còn khuyến khích đầu tư vào các dự án xây dựng kinh doanh, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế.
Tuy nhiên, cần theo dõi để đảm bảo rằng các quyền lợi của người sử dụng đất vẫn được bảo vệ và không xảy ra tình trạng lạm dụng.
