Chủ hộ có quyền xóa đăng ký thường trú của người ở nhờ hay không? Việc xóa đăng ký thường trú có ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của các bên thế nào?
(1) Chủ hộ có quyền xóa đăng ký thường trú của người ở nhờ không?
Câu hỏi về việc chủ hộ có quyền xóa đăng ký thường trú của người ở nhờ hay không là một vấn đề thu hút nhiều sự quan tâm trong xã hội hiện nay. Việc giải đáp thắc mắc này không chỉ mang ý nghĩa pháp lý mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi và nghĩa vụ của các bên liên quan.
Theo quy định tại Điều 24 Luật Cư trú 2020, người thuộc các trường hợp sau đây thì sẽ bị xóa đăng ký thường trú:
- Chết; có quyết định của Tòa án tuyên bố mất tích hoặc đã chết;
- Ra nước ngoài để định cư;
- Đã có quyết định hủy bỏ đăng ký thường trú quy định tại Điều 35 của Luật này;
- Vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng, trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư hoặc trường hợp đang chấp hành án phạt tù, chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng;
- Đã được cơ quan có thẩm quyền cho thôi quốc tịch Việt Nam, tước quốc tịch Việt Nam, hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam;
- Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ mà sau 12 tháng kể từ ngày chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ vẫn chưa đăng ký thường trú tại chỗ ở mới, trừ trường hợp quy định tại điểm h khoản này;
- Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp nhưng sau đó quyền sở hữu chỗ ở đó đã chuyển cho người khác mà sau 12 tháng kể từ ngày chuyển quyền sở hữu vẫn chưa đăng ký thường trú tại chỗ ở mới, trừ trường hợp được chủ sở hữu mới đồng ý tiếp tục cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ và cho đăng ký thường trú tại chỗ ở đó hoặc trường hợp quy định tại điểm h khoản này;
- Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ và không được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền sở hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó;
- Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở đã bị phá dỡ, tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tại phương tiện đã bị xóa đăng ký phương tiện theo quy định của pháp luật.
Như vậy, theo quy định trên, nếu người ở nhờ chấm dứt việc ở nhờ và không được chủ hộ đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ đó thì sẽ thuộc trường hợp bị xóa đăng ký thường trú.
Do đó, chủ hộ có quyền không cho phép người ở nhờ tiếp tục đăng ký thường trú tại nhà mình, hay nói cách khác chủ hộ có quyền xóa đăng ký thường trú của người ở nhờ nhà mình nếu người này đã chấm dứt việc ở nhờ.
(2) Người bị xóa đăng ký thường trú bị mất quyền lợi gì?
Theo khoản 8 Điều 2 Luật Cư trú 2020, nơi thường trú là nơi công dân sinh sống ổn định, lâu dài và đã được đăng ký thường trú.
Do đó, khi bị xóa thường trú thì quyền và lợi ích của người dân sẽ bị ảnh hưởng, người dân sẽ gặp phải bất cập khi thực hiện một số công việc, cụ thể:
- Gặp khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính: Việc làm CCCD, hộ chiếu, đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử, đăng ký xe,... sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không có đăng ký thường trú.
- Mất quyền lợi hưởng các chính sách ưu đãi của nhà nước: Việc hưởng các chính sách hỗ trợ về giáo dục, y tế, bảo trợ xã hội,... có thể bị ảnh hưởng nếu không có đăng ký thường trú tại địa phương.
- Gặp khó khăn khi tham gia giao dịch dân sự: Việc mua bán nhà đất, cho tặng, thừa kế tài sản,... có thể gặp vướng mắc nếu không có đăng ký thường trú.
- Mất quyền lợi được bảo vệ: Việc được hỗ trợ khi gặp khó khăn, tai nạn, sự cố,... có thể bị hạn chế nếu không có đăng ký thường trú tại địa phương.
- Mất quyền lợi tham gia bầu cử, ứng cử: Cá nhân không có đăng ký thường trú tại địa phương sẽ không được tham gia bầu cử, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp.
- Gặp khó khăn khi đăng ký học tập, làm việc: Một số trường học, cơ quan, doanh nghiệp có thể yêu cầu xuất trình đăng ký thường trú khi xét tuyển, tuyển dụng.
Có thể thấy, nếu bị xóa đăng ký thường trú, người dân sẽ gặp khá nhiều khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính, giấy tờ, nhận ưu đãi, nhận hỗ trợ,...
Tuy nhiên cần lưu ý rằng mức độ ảnh hưởng cụ thể sẽ tùy thuộc vào từng trường hợp và quy định của từng địa phương.
