(1) Chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh của người khác là gì?
Hiện nay pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về khái niệm của hành vi chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh của người khác, ta có thể hiểu hành vi này như sau:
Chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh của người khác là hành vi sử dụng các công cụ chỉnh sửa như phần mềm đồ họa, video, âm thanh để thay đổi nội dung gốc nhằm mục đích khác nhau, tạo ra thông tin sai lệch hoặc không đúng với sự thật.
Như vậy, đây được xem là hành vi cố ý cắt ghép đưa thông tin sai sự thật lên mạng xã hội, làm ảnh hưởng đến uy tín của người khác.
(2) Chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói của người khác bị xử phạt thế nào?
Hành vi chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói của người khác là hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến nhân phẩm, danh dự, uy tín của người khác. Do đó, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử lý như sau:
Trách nhiệm dân sự
Khi bị chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói không đúng sự thật, cá nhân bị thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín thì ngoài quyền yêu cầu bác bỏ thông tin đó và quyền yêu cầu người đưa ra thông tin xin lỗi, cải chính công khai và bồi thường thiệt hại theo khoản 5 Điều 34 BLDS 2015.
Đối với người chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói sai sự thật đăng lên mạng xã hội sẽ có trách nhiệm dân sự như sau:
Về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do danh dự nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm được đề cập trong Điều 592 BLDS năm 2015 như sau:
- Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.
- Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.
- Thiệt hại khác do luật quy định.
- Người xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác phải bồi thường thiệt hại theo quy định trên và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu.
Ngoài việc bồi thường thiệt hại, người chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh phải gỡ bỏ, cải chính bằng phương tiện thông tin đại chúng đó. Nếu thông tin này được cơ quan, tổ chức, cá nhân cất giữ thì phải hủy bỏ theo khoản 3 Điều 34 BLDS 2015.
Như vậy, việc chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói là hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác, gây thiệt hại nghiêm trọng đến danh tiếng của họ thì phải bồi thường.
Xử phạt hành chính
Hành vi chỉnh sửa, cắt ghép hình ảnh, lời nói của người khác là hành vi xuyên tạc, xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác và sẽ bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng và tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính theo quy định tại điểm g khoản 3 Điều 102 và điểm b khoản 8 Điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP .
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Khi hành vi chỉnh sửa, cắt ghép có mức độ, tính chất vi phạm đủ yếu tố cấu thành tội phạm thuộc một trong những tội danh quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 thì người chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh của người khác đưa thông tin sai sự thật lên mạng xã hội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với các tội danh sau đây:
Tội làm nhục người khác
Đối với những hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác thì sẽ bị xử lý theo Điều 155 BLHS năm 2015 như sau:
Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10 - 30 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Mức phạt cao nhất của tội này có thể bị phạt tù 05 năm khi người phạm tội thuộc các trường hợp được quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 155 BLHS năm 2015.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.
Tội vu khống
Đối với người thực hiện hành vi chỉnh sửa cắt ghép lời nói dù biết rõ điều đó là sai sự thật nhưng vẫn đăng lên mạng xã hội nhằm gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của người khác có thể bị xử phạt theo quy định tại Điều 156 BLHS năm 2015
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
- Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác;
- Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.
Mức phạt cao nhất của tội này có thể bị phạt tù 07 năm khi người phạm tội thuộc các trường hợp được quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 156 BLHS năm 2015.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 - 50 triệu, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.
Việc chỉnh sửa, cắt ghép lời nói, hình ảnh của người khác đưa thông tin sai lệch lên mạng xã hội là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt theo quy định. Tùy theo tính chất, mức độ, hành vi, người vi phạm còn có thể bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
