I/ Căn cứ pháp lý:
Thông tư 01/2016/TT-BCA
II/ Nội dung trả lời:
Áp dụng Điều 12 Thông tư 01/2016 quy định về “Các trường hợp được dừng phương tiện”
1. Việc dừng phương tiện phải bảo đảm các yêu cầu sau:
a) An toàn, đúng quy định của pháp luật;
b) Không làm cản trở đến hoạt động giao thông;
c) Khi đã dừng phương tiện phải thực hiện việc kiểm soát, nếu phát hiện vi phạm phải xử lý vi phạm theo đúng quy định của pháp luật.
2. Cán bộ thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát được dừng phương tiện để kiểm soát trong các trường hợp sau:
a) Trực tiếp phát hiện hoặc thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi nhận được các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ;
b) Thực hiện mệnh lệnh, kế hoạch tuần tra, kiểm soát của Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông hoặc Giám đốc Công an cấp tỉnh trở lên;
c) Thực hiện kế hoạch tổ chức tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông của Trưởng phòng Tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc thuộc Cục Cảnh sát giao thông, Trưởng phòng Cảnh sát giao thông hoặc Trưởng Công an cấp huyện trở lên;
d) Có văn bản đề nghị của Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; văn bản đề nghị của cơ quan chức năng liên quan về dừng phương tiện để kiểm soát phục vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự, phòng, đấu tranh chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Văn bản đề nghị phải ghi cụ thể thời gian, tuyến đường, phương tiện dừng để kiểm soát, xử lý, lực lượng tham gia phối hợp;
đ) Tin báo, tố giác về hành vi vi phạm pháp luật của người và phương tiện tham gia giao thông.
Như vậy, CSGT chỉ được quyền dừng kiểm tra phương tiện khi có sự vi phạm hoặc có văn bản, kế hoạch cụ thể về việc dừng phương tiện để kiểm tra.
Áp dụng Điều 5 Thông tư 01/2016 quy định về “ Quyền hạn”
1. Được dừng các phương tiện đang tham gia giao thông đường bộ; kiểm soát phương tiện, giấy tờ của phương tiện; kiểm soát người và giấy tờ của người điều khiển phương tiện, giấy tờ tùy thân của người trên phương tiện đang kiểm soát, việc thực hiện các quy định về hoạt động vận tải đường bộ theo quy định pháp luật.
2. Xử lý các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và các vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý Nhà nước khác theo quy định của pháp luật.
3. Được áp dụng các biện pháp ngăn chặn và bảo đảm cho việc xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; tạm giữ giấy phép lái xe, giấy đăng ký xe và giấy tờ khác có liên quan đến phương tiện, người điều khiển phương tiện hoặc những người trên phương tiện khi có hành vi vi phạm pháp luật, giấy tờ liên quan đến hoạt động vận tải để bảo đảm cho việc thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.
Theo như quy định tại Điều 5 như trên, thì việc quy định quyền hạn của CSGT bao gồm các quyền dừng phương tiện, kiểm soát phương tiện, người và giấy tờ …. Là quy định theo hướng chung chung, Nhưng đến Điều 12 đã có quy định cụ thể các trường hợp được được dừng phương tiện thì phải tuân theo quy định đó.
(Nếu không thì trong thông tư 01/2016 nên bỏ Điều 12 chứ còn quy định cụ thể, chi tiết như vậy để làm gì, rồi bây giờ lại không áp dụng)
Cho nên, theo tôi nghị định 01/2016 quy định vẫn còn mâu thuẫn giữa Điều 5 và Điều 12. Những người thực thi pháp luật nói chung và CSGT nói riêng cố ý áp dụng theo điều có lợi nhất cho họ là Điều 5 và họ cố ý bỏ qua không hiểu ở Điều 12.
Từ nhận định trên, chúng ta áp dụng Điều 12 của thông tư là không sai và có quyền từ chối việc kiểm tra hành chính nếu CSGT không chứng minh được những trường hợp như trên. (Nếu cảm thấy điều đó là cần thiết)
Việc Trung tá Phong ( Phó phòng CSGT TP. HCM) có giải thích là CSGT có quyền dừng phương tiện khi không vi phạm thì chúng ta cần phải xem xét xem:
1/ Trung tá Phong có phải là người phát ngôn hợp pháp của Công an hay không?
2/ Việc giải thích thông tư của Trung tá Phong là quan điểm của bộ Công An hay quan điểm cá nhân?
3/ Thẩm quyền của Trung tá Phong trong việc giải thích thông tư?
Trên đây là quan điểm của mình về vấn đề trên, Các Anh/ chị/ em trong dân luật có thể góp ý thêm để bài viết được hoàn thiện hơn.
Chân thành cám ơn Thư viện pháp luật đã đăng bài viết của mình.
