Cấp sổ đỏ cho hộ gia đình - Minh họa
Ngoài chủ thể là cá nhân, tổ chức thì pháp luật đất đai còn cho phép hộ gia đình (tức các thành viên trong một gia đình) có thể cùng nhau đứng tên trên một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN, sổ đỏ). Sau đây là những điều kiện chi tiết để một hộ gia đình được thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ này.
1. Thỏa mãn điều kiện về “Hộ gia đình”
Trước hết, theo quy định tại Điều 5 Luật Đất đai 2013 thì Hộ gia đình được xem là một trong những chủ thể sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất.
Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất.
Như vậy, để những người được tính là thành viên của Hộ gia đình sử dụng đất và được cấp sổ đỏ cần phải:
(1) Có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình
(2) Đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất
=> Thời điểm này có thể hiểu là thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất hoặc thời điểm được chuyển giao quyền sử dụng đất từ người khác (thông qua mua bán, tặng cho, thừa kế)
=> Quyền sử dụng đất chung nghĩa là tất cả những người này đều được xác định là có quyền sử dụng đối với phần đất ghi trong sổ đỏ. Việc xác định có thể do thỏa thuận giữa các thành viên gia đình hoặc do được thừa kế chung, tặng cho chung, cấp đất chung,…
2. Thỏa mãn điều kiện để được cấp GCN (sổ đỏ) lần đầu
Để được cấp sổ đỏ lần đầu, sẽ có 2 trường hợp sau đây:
Trường hợp 1: Hộ gia đình có các loại giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất
Các loại giấy tờ này được hướng dẫn cụ thể tại Điều 100 Luật Đất đai 2013 và Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP.
Trường hợp 2: Hộ gia đình không có các loại giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất
Nếu không có các loại giấy tờ nêu trên, Hộ gia đình sẽ được cấp sổ đỏ theo một trong các tình huống sau:
- Hộ gia đình không có giấy tờ về quyền sử dụng đất nhưng không phải nộp tiền sử dụng đất vì có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khi đề nghị cấp thì được UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp. (Xem chi tiết quy định về điều kiện cấp TẠI ĐÂY)
- Hộ gia đình đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất và không vi phạm pháp luật đất đai. (Xem chi tiết quy định về điều kiện cấp TẠI ĐÂY)
- Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01/7/2014. (Xem chi tiết quy định về điều kiện cấp TẠI ĐÂY)
- Hộ gia đình, cá nhân đã được giao không đúng thẩm quyền (đất có nguồn gốc không phải do UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh giao như đất do UBND xã, phường, thị trấn giao, đơn vị quân đội, công an giao,…). (Xem chi tiết quy định về điều kiện cấp TẠI ĐÂY)
