1.Bảo hiểm y tế
Theo quy định tại Điều 12 Luật bảo hiểm y tế 2008 được sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 6 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi 2014 thì đối tượng tham gia bảo hiểm, bao gồm:
“Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên theo quy định của pháp luật về lao động; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương, tiền công theo quy định của pháp luật về tiền lương, tiền công; cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật (sau đây gọi chung là người lao động).”
Luật chỉ quy định là “người lao động” mà không nói rõ là lao động Việt Nam hay lao động nước ngoài.
Bên cạnh đó, Khoản 2 Điều 1 Luật Bảo hiểm y tế 2008 quy định “Luật này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam có liên quan đến bảo hiểm y tế”
Như vậy, có thể hiểu rằng, đối tượng tham gia bao hiểm y tế bắt buộc bao gồm cả người lao động nước ngoài.
2. Bảo hiểm xã hội
Khoản 2 Điều 4 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, cụ thể
“Người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp (thực hiện từ ngày 01/01/2018 theo quy định của Chính phủ).”
Theo Mục 1.5 Khoản 1 Điều 5 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định về mức đóng bảo hiểm xã hội:
“Người lao động quy định tại Khoản 2 Điều 4, thực hiện theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của BHXH Việt Nam”.
Như vậy, từ ngày 1/1/2018, người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động, giấy phép hành nghề, chứng chỉ lao động là đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, hiện nay Chính phủ chưa có văn bản hướng dẫn về mức đóng và giới hạn tối đa bảo hiểm xã hội cụ thể cho người lao động nước ngoài nên chưa thể thực hiện trên thực tế
3.Bảo hiểm thất nghiệp
Theo quy định tại Điều 43 Luật Việc làm 2013 thì đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp là người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc.
Mặt khác theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Luật Việc làm 2013, người lao động được hiểu như sau: “Người lao động là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động và có nhu cầu làm việc.”
Như vậy, người nước ngoài không là đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Kết luận: Từ những gì đã nêu ở trên, có thể kết luận rằng hiện nay người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam phải tham gia bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế bắt buộc. Trong đó, về bảo hiểm xã hội, họ thuộc đối tượng bắt buộc tham gia nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể mức đóng.
