BỊ TỘI GÌ

Chào bạn thanhtam82,

Về những thắc mắc của bạn, tôi xin được trả lời như sau:

1, Việc xác định tội phạm là việc của cơ quan tiến hành tố tụng. Bạn không nói rõ, nhưng căn cứ vào những thông tin bạn cung cấp, rất có thể L phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, hoặc phạm cả hai tội này (vì L vay tiền của nhiều người, nên có thể L lừa đảo người này, lạm dụng tín nhiệm đối với người kia)

Bên cạnh đó, L cũng có thể bị khởi tố về tội Cho vay nặng lãi theo Điều 163 Bộ luật hình sự.

2. Điều 49 BLTTHS quy định về Bị can, các quyền và nghĩa vụ của bị can, chứ không quy định về quyền của gia đình của bị can

Trường hợp này, không biết bị can đang ở đâu nên không thể tống đạt giấy tờ cho bị can được, cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã bị can.

Nếu quyết định truy nã không thực hiện đúng theo Điều 161 BLTTHS thì trách nhiệm thuộc về cơ quan Điều tra.

3. Việc bắt người trong trường hợp bị truy nã theo Điều 82 BLTTHS thì không cần phải đọc lệnh trước khi bắt vì trong trường hợp này ai cũng có quyền bắt người đang bị truy nã và giải ngay đến cơ quan công an, viện kiểm sát hoặc UBND nơi gần nhất, các cơ quan này phải lập biên bản và giải ngay người bị bắt đến cơ quan điều tra có thẩm quyền sau đó thực hiện các thủ tục theo Điều 83, 85 BLTTHS.

4. Việc triệu tập người lên cơ quan Điều tra làm việc phải được thực hiện bằng văn bản. Việc gia đình L hứa sẽ bán đất để trả bớt nợ cho L là phần trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự, việc làm này không làm mất trách nhiệm hình sự của bị can.

Các tình tiết về nhân thân và gia đình bị can có thể được coi là tình tiết giảm nhẹ theo Điều 46 BLHS

Giải pháp tốt nhất trong trường hợp này là L nên ăn năn hối cải, thành khẩn khai báo, bồi thường, khắc phục hậu quả để được nhiều tình tiết giảm nhẹ.

Trân trọng!

Chào bạn,

Do bạn đưa ra khá nhiều câu hỏi và không được rõ ràng lắm, nên theo ý hiểu thì mình xin được trả lời như sau, nếu có gì chưa rõ bạn có thể trao đổi thêm:

1. Xác định bị can đã trốn là trường hợp đã khởi tố bị can, biết nơi cư trú của bị can và đã triệu tập bị can, nhưng sau đó bị can bó trốn

- Không biết bị can đang ở đâu là trường hợp đã xác định có dấu hiệu tội phạm và khởi tố bị can nhưng không xác định được bị can đang ở đâu.

Trong cả hai trường hợp này, cơ quan điều tra đều có thể ra quyết định truy nã bị can.

Việc xác định mục đích của bị can trong trường hợp này là khá khó khăn vì không có bị can nào lại tự nhận mình có mục đích chiếm đoạt, do đó cần căn cứ vào các dấu hiệu khách quan để nhận biết mục đích của bị can.

2. Bộ luật tố tụng hình sự không quy định cơ quan điều tra phải gửi quyết định khởi tố bị can cho địa phương nơi bị can cư trú và gia đình bị can mà Cơ quan điều tra chỉ phải gửi quyết định này cho bị can. Tuy nhiên, trong trường hợp không biết bị can đang ở đâu thì không thể tống đạt quyết đinh này đến cho bị can được.

3. Việc điều tra những ai, điều tra ở đâu, xác định những người cần thiết phục vụ cho điều tra là nghiệp vụ của cơ quan điều tra.

4. Điều luật chỉ quy định đến mục đích chiếm đoạt mà không quy định việc người có hành vi chiếm đoạt sử dụng tài sản chiếm đoạt được vào mục đích gì.

5. Khi có đủ căn cứ để xác định một người có hành vi phạm tội thì cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can mà không phụ thuộc vào việc có liên lạc được với người đó hay không. Trường hợp không xác định được bị can đang ở đâu thì cơ quan điều tra phải ra quyết định truy nã bị can.

Trân trọng!

Cảm ơn bạn đã chia sẻ,

Mình xin được trao đổi với bạn như sau:

1. Về mặt khách quan của tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:

"Hành vi khách quan của tội phạm được thể hiện ở hành vi chiếm đoạt tài sản mà người chủ tài sản đã tín nhiệm giao cho một cách ngay thẳng hợp pháp. 

Sau khi có tài sản đó ở trong tay, chủ thể thực hiện hành vi tiếp theo như gian dối, bỏ trốn để chiếm đoạt 1 phần hoặc toàn bộ tài sản của chủ tài sản. Ngoài hành vi gian dối, bỏ trốn, chủ thể còn có thể sử dụng tài sản của chủ sở hữu vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản. 

Điểm cần chú ý của tội phạm này là tài sản được giao trước cho người phạm tội vì người chủ tài sản đã có lòng tin có từ trước đối với người phạm tội. Tài sản được giao trên cơ sở một hợp đồng dân sự giữa hai bên, nhưng người phạm tội đã không thực hiện hợp đồng hoặc chỉ thực hiện một phần mà không thực hiện hết" - Bình luận khoa học Bộ luật hình sự

- Theo bình luận trên, thì việc giao tài sản của người chủ sở hữu tài sản cho người phạm tội phải trên cơ sở ngay thẳng và hợp pháp. Tuy nhiên, theo như tình huống ban đầu bạn đưa ra, những người cho L vay tiền thông qua hợp đồng, nhưng việc cho vay tiền này không hợp pháp vì nó thuộc trường hợp cho vay nặng lãi.

Cũng theo tình huống của bạn, L vay tiền sau đó cho vay lại với mức 4000đ/triệu/ngày, cũng thuộc trường hợp cho vay nặng lãi, vi phạm Điều 163 BLHS nên không thể coi L đã dùng số tiền đó vào mục đích hợp pháp.

- Việc L lánh mặt có được coi là bỏ trốn nhằm chiếm đoạt tài sản không, việc này phải dựa vào kết luận của cơ quan điều tra.

- Việc L làm mất 180 triệu là khó xảy ra, vì 180 triệu không phải số tiền nhỏ, không thuyết phục.

- Do hoàn cảnh gia đình mà dùng gần hết số tiền đã vay (gần 500 triệu), việc này phải xác định như thế nào khi 500 triệu là một số tiền lớn?

- L vay nợ 680 triệu, như vậy, trường hợp phạm tội của L có thể thuộc vào khoản 4 Điều 140.

Như mình đã trao đổi từ đầu, có thể L lừa đảo người này, lạm dụng tín nhiệm đối với người kia vì L vay nợ của nhiều người.

2. Việc xác định bị can đang ở đâu là trách nhiệm của cơ quan điều tra. Cơ quan điều tra bằng các biện pháp nghiệp vụ của mình có trách nhiệm điều tra ở những nơi cần thiết, người cần thiết để xác định bị can đang ở đâu. Còn các biện pháp nghiệp vụ của cơ quan điều tra như thế nào thì mình không biết, vì mình không làm điều tra.

Trên cơ sở tình huống bạn đưa ra, mình có những trao đổi như trên.

Trân trọng!

Chào bạn thanhtam82

Có lẽ vì bạn là bạn của L, nên có tâm lý bênh vực cho L. Còn mình, chỉ trao đổi với bạn trên cơ sở pháp luật thôi.

Thứ nhất, bạn nêu quy định của Bộ luật tố tụng dân sự trong trường hợp này là không đúng, vì việc khởi tố, truy nã là do Bộ luật tố tụng hình sự quy định.

Còn trong dân sự, tòa án chỉ ra thông báo về việc thụ lý vụ án cho bị đơn, cá nhân, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thôi, nếu những thành viên trong gia đình không được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì cũng không được thông báo.

Thứ hai, như mình đã trao đổi với bạn, những người cho L vay tiền đã phạm vào tội Cho vay nặng lãi theo Điều 163 BLHS.

Mình không rõ hồ sơ vụ án thế nào nên không thể khẳng định L phạm những  tội  gì (Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, Cho vay nặng lãi), nhưng trách nhiệm hình sự của những người cho L vay tiền không loại trừ trách nhiệm hình sự của L.

Thứ ba, Có lẽ bạn cũng đã nghiên cứu và tìm hiểu về quy định của pháp luật, mình thấy bạn có nêu và trích dẫn điều luật. Tuy nhiên, bạn đã hiểu chưa đúng tinh thần của điều luật.

Bộ luật tố tụng hình sự quy định về thẩm quyền xét xử của tòa án các cấp như sau:

"1. Tòa án nhân dân cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự về những tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và tội phạm rất nghiêm trọng, trừ những tội phạm sau đây :

A) Các tội xâm phạm an ninh quốc gia;

B) Các tội phá hoại hoà bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh;

C) Các tội quy định tại các điều 93, 95, 96, 172, 216, 217, 218, 219, 221, 222, 223, 224, 225, 226, 263, 293, 294, 295, 296, 322 và 323 của Bộ luật hình sự.

2. Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án quân sự cấp quân khu xét xử sơ thẩm những vụ án hình sự về những tội phạm không thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện và Tòa án quân sự khu vực hoặc những vụ án thuộc thẩm quyền của Tòa án cấp dưới mà mình lấy lên để xét xử".

Như vậy, Tòa án cấp tỉnh hoàn toàn có thẩm quyền xét xử vụ án này.

Trân trọng!