Hiện nay tiêu chuẩn, điều kiện, tổ chức bố trí Ban kiểm soát được quy định tại Điều 163, 164 Luật doanh nghiệp 2014.
Thứ nhất, về tiêu chí chuẩn và điều kiện mà thành viên Ban kiểm soát phải có được quy định tại Điều 164 Luật doanh nghiệp 2014 cụ thể:
Để trở thành thành viên Ban kiểm soát cần đáp ứng các điều kiện sau:
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và không thuộc đối tượng bị cấm thành lập và quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật này;
Không phải là vợ hoặc chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh ruột, chị ruột, em ruột của thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và người quản lý khác;
Không được giữ các chức vụ quản lý công ty; không nhất thiết phải là cổ đông hoặc người lao động của công ty, trừ trường hợp Điều lệ công ty có quy định khác;
Các tiêu chuẩn và điều kiện khác theo quy định khác của pháp luật có liên quan và Điều lệ công ty.
Như vậy, tại tiêu chí, điều kiện trở thành thành viên Ban kiểm soát không yêu cầu thành viên Ban kiểm soát phải là kế toán viên.
Thứ hai, Ban kiểm soát trong công ty cổ phần cần đáp ứng điều kiện tại Điều 163 Luật doanh nghiệp 2014, cụ thể:
Ban kiểm soát có từ 03 đến 05 thành viên, nhiệm kỳ của Kiểm soát viên không quá 05 năm và Kiểm soát viên có thể được bầu lại với số nhiệm kỳ không hạn chế.
Ban kiểm soát phải có hơn một nửa số thành viên thường trú ở Việt Nam. Trưởng Ban kiểm soát phải là kế toán viên hoặc kiểm toán viên chuyên nghiệp và phải làm việc chuyên trách tại công ty, trừ trường hợp Điều lệ công ty quy định tiêu chuẩn khác cao hơn.
Theo đó, đối với công ty cổ phần thì không có bắt buộc phải có 01 người là kế toán viên là thành viên Ban kiểm soát mà chỉ có yêu cầu Trưởng Ban kiểm soát phải là kế toán viên hoặc kiểm toán viên chuyên nghiệ, trừ trường hợp Điều lệ công ty quy định tiêu chuẩn khác cao hơn.
Ngoài ra, nếu công ty là công ty cổ phần niêm yết hoặc là công ty do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ thì kiểm soát viên công ty cổ phần phải là kiểm toán viên hoặc kế toán viên theo quy định tại Khoản 2 Điều 164 Luật doanh nghiệp 2014.
