Sau khi đã chấm dứt tuyển dụng hoặc kết thúc làm việc mà xảy ra tranh chấp về thỏa thuận bảo mật thông tin giữa người lao động với doanh nghiệp thì Tòa án hay Trọng tài sẽ là người có thẩm quyền giải quyết tranh chấp này?
Sau đây hãy cùng tìm hiểu về vấn đề này thông qua Án lệ số 69/2023/AL về thẩm quyền của trọng tài thương mại trong việc giải quyết tranh chấp thỏa thuận bảo mật thông tin và không cạnh tranh được ban hành kèm theo Quyết định 755/2018/QĐ-PQTT ngày 12/06/2018 của TAND TP.HCM về việc dân sự yêu cầu hủy phán quyết trọng tài. Nội dung cụ thể như sau.
(1) Khái quát Án lệ
Tình huống: Người lao động và người sử dụng lao động ký kết thỏa thuận bảo mật thông tin và không cạnh tranh về việc sau khi chấm dứt hợp đồng lao động, người lao động không được làm công việc tương tự hoặc công việc cạnh tranh với người sử dụng lao động trong thời hạn nhất định, nếu có tranh chấp sẽ giải quyết bằng Trọng tài thương mại.
Người yêu cầu trong tình huống trên là bà T - Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là Công ty R.
Giải pháp pháp lý: Trường hợp này, Tòa án phải xác định tranh chấp về thỏa thuận bảo mật thông tin và không cạnh tranh giữa hai bên là thỏa thuận độc lập với hợp đồng lao động, thuộc thẩm quyền giải quyết của Trọng tài thương mại.
(2) Nhận định của Tòa án trong vụ việc
Ngày 10/10/2015, bà Đỗ Thị Mai T - Trưởng bộ phận tuyển dụng của Công ty R. Hai bên ký kết với nhau một thỏa thuận NDA có nội dung là trong thời gian làm việc với Công ty R và trong thời gian 12 tháng dương lịch sau khi chấm dứt tuyển dụng hoặc kết thúc làm việc với Công ty R, bà T không trực tiếp hoặc gián tiếp và trên toàn bộ phạm vi lãnh thổ, thực hiện công việc tương tự hoặc về bản chất tương tự công việc vào bất kỳ công việc kinh doanh nào cạnh tranh với Công ty R hoặc các đơn vị liên kết và các đối tác của Công ty R... Các bên cũng thỏa thuận nếu xảy ra tranh chấp sẽ được giải quyết bằng phán quyết trọng tài.
Ngày 18/11/2016, bà T chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ). Tiếp theo đó, đến ngày 02/10/2017, Công ty R khởi kiện bà T tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), yêu cầu bồi thường hơn 205 triệu đồng vì đã vi phạm thỏa thuận NDA. Ngày 19/02/2018, Hội đồng trọng tài thuộc VIAC lập tại TP.HCM đã ra phán quyết chấp nhận yêu cầu của Công ty R, buộc bà T phải bồi thường hơn 205 triệu đồng.
Không đồng tình với quyết định nêu trên của Tòa án, bà T khởi kiện tại TAND TP.HCM yêu cầu hủy phán quyết trọng tài. Tuy nhiên, TAND TP.HCM đã không chấp nhận yêu cầu của bà T và những lập luận của Tòa án được đưa vào Án lệ số 69/2023/AL.
(3) Nội dung của Án lệ
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 2 Luật Trọng tài thương mại 2010 có quy định Trọng tài thương mại là người có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp. Trong đó, bao gồm tranh chấp phát sinh giữa các bên, trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại. Mà tại trường hợp này Công ty R là thương nhân có đăng ký kinh doanh và có hoạt động thương mại. Vì lẽ đó, thỏa thuận bảo mật thông tin này thuộc thẩm quyền giải quyết của VIAC và trọng tài.
Đồng thời, tại bản tự bảo vệ của mình cũng như trong suốt quá trình tố tụng trọng tài. Bà T đã không đưa ra bất kỳ phản đối nào đối với thẩm quyền của trọng tài mà vẫn tiếp tục tố tụng và tham gia phiên họp giải quyết tranh chấp. Mà theo quy định tại Khoản 4 Điều 35 Luật Trọng tài thương mại 2010 có quy định như sau:
“Trường hợp bị đơn cho rằng vụ tranh chấp không thuộc thẩm quyền của trọng tài, không có thỏa thuận trọng tài, thỏa thuận trọng tài vô hiệu hoặc thỏa thuận trọng tài không thể thực hiện được thì phải nêu rõ điều đó trong bản tự bảo vệ”.
Vì lẽ đó, bà T trong trường hợp này đã mất quyền phản đối về thẩm quyền của Hội đồng trọng tài theo quy định tại Điều 13 Luật Trọng tài thương mại 2010 được hướng dẫn bởi Nghị quyết 01/2014/NQ-HĐTP.
Bên cạnh đó, khi nêu quan điểm của mình, bà T cho rằng đây là tranh chấp lao động thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, bởi NDA trên là một phần không thể tách rời của HĐLĐ giữa bà T và Công ty R.
Tuy nhiên, căn cứ dựa trên bản luận cứ của Luật sư bào chữa cho bà T tại VIAC và tại phiên họp cuối cùng, vị Luật sư này đã khẳng định NDA được ký kết giữ Công ty R và bà T hoàn toàn độc lập với các HĐLĐ. Theo đó, Hội đồng xét đơn xác định NDA là thỏa thuận độc lập và khi có tranh chấp xảy ra giữa các bên thì thẩm quyền giải quyết thuộc về trọng tài thương mại như sự lựa chọn của các bên khi ký kết.
