Người trực tiếp nuôi con khi ly hôn là người có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái sau khi cha mẹ không còn sống chung. Việc quyết định người nuôi con dựa trên nhiều yếu tố và phải xem xét về mọi mặt của con.
Trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
Căn cứ quy định tại Điều 81
Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có đề cập sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Xem xét “quyền lợi về mọi mặt của con”
Theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 6
Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP thì khi xem xét “quyền lợi về mọi mặt của con” phải đánh giá khách quan, toàn diện các tiêu chí sau đây:
- Điều kiện, khả năng của cha, mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, bao gồm cả khả năng bảo vệ con khỏi bị xâm hại, bóc lột;
- Quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, được duy trì mối quan hệ với người cha, mẹ không trực tiếp nuôi;
- Sự gắn bó, thân thiết của con với cha, mẹ;
- Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con;
- Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con;
- Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con;
- Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.
Xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 6
Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP có đề cập việc lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:
- Bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi, mức độ trưởng thành để con có thể bày tỏ đúng và đầy đủ ý kiến của mình;
- Không lấy ý kiến trước mặt cha, mẹ để tránh gây áp lực tâm lý cho con;
- Không ép buộc, không gây áp lực, căng thẳng cho con.
Như vậy, khi giải quyết vụ việc ly hôn xác định người trực tiếp nuôi dưỡng con Tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố được hướng dẫn nêu trên để xác định quyền lợi của con về mọi mặt. Ngoài ra đối với con trên 7 tuổi thì còn phải lấy ý kiến của con chưa thành niên theo nguyên tắc được hướng dẫn.
