Ngày 27/6/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Đường bộ 2024 thay thế Luật Giao thông đường bộ 2008. Theo đó, Luật này có nhiều quy định nhằm siết chặt việc vận chuyển, ký gửi hàng hóa trên xe vận tải hành khách như sau.
(1) Nhận hàng hóa gửi xe khách phải xuất trình giấy tờ tùy thân từ 2025
Căn cứ Điều 68 Luật Đường bộ 2024 có quy định hàng hóa ký gửi là hàng hóa gửi theo xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách mà người gửi không đi cùng trên xe, được thực hiện theo thỏa thuận giữa người kinh doanh vận tải và người gửi hàng.
Theo đó, chỉ được nhận vận tải hàng hóa có kích thước, trọng lượng phù hợp với phương tiện và không thuộc hàng hóa cấm lưu thông, hàng hóa nguy hiểm, động vật hoang dã, hàng có mùi hôi thối, động vật, hàng hóa khác có ảnh hưởng đến sức khỏe của hành khách, môi trường.
Ngoài ra, người có hàng hóa ký gửi còn phải lập tờ khai gửi hàng hóa, trong đó kê khai những nội dung như:
- Tên, số lượng, khối lượng hàng hóa.
- Tên, địa chỉ, số định danh cá nhân của người gửi và người nhận hàng hóa.
Đồng thời, đơn vị kinh doanh vận tải còn có trách nhiệm kiểm tra hàng hóa ký gửi theo tờ khai gửi hàng hóa và xác nhận vào tờ khai gửi hàng hóa. Tờ khai gửi hàng hóa được lập thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.
Đặc biệt, Luật Đường bộ 2024 còn quy định người nhận hàng hóa ký gửi phải xuất trình giấy tờ tùy thân khi nhận hàng.
Như vậy, kể từ 01/1/2025 (ngày Luật Đường bộ 2024 chính thức có hiệu lực thi hành) khi nhận hàng hóa gửi trên xe khách, người nhận hàng sẽ phải xuất trình giấy tờ tùy thân.
(2) Lái xe/phụ xe phải văn minh, lịch sự, không được chuyển khách sang xe khác khi chưa có sự đồng ý
Căn cứ Điều 59 Luật Đường bộ 2024 có quy định về quyền và nghĩa vụ của người lái xe, nhân viên phục vụ trên xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách như sau:
Quyền:
- Từ chối chở hành khách có một trong các hành vi như sau:
+ Gây rối trật tự công cộng trên xe.
+ Cản trở công việc của người lái xe, nhân viên phục vụ trên xe.
+ Gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác trên xe.
+ Gian lận vé.
+ Vi phạm quy định tại Điểm c Khoản 2 Điều 60 Luật Đường bộ 2024.
- Từ chối điều khiển phương tiện khi phát hiện phương tiện không bảo đảm các điều kiện về an toàn
Nghĩa vụ:
- Không được từ chối vận tải hành khách, trừ những trường hợp từ chối như đã nêu trên.
- Không được gây khó khăn đối với hành khách là người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, phụ nữ mang thai.
- Không được chuyển hành khách sang phương tiện khác khi chưa được sự đồng ý của hành khách, ngoại trừ trường hợp bất khả kháng.
- Thu tiền đúng giá vé niêm yết hoặc theo hợp đồng vận tải.
- Có thái độ, lời nói, hành vi văn minh, lịch sự; hướng dẫn hành khách ngồi đúng nơi quy định, bố trí chỗ ngồi ưu tiên cho người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em và phụ nữ mang thai.
- Thực hiện trách nhiệm theo quy định của pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và quy định khác của pháp luật có liên quan.
Theo đó, ngoài việc phải có thái độ, lời nói, hành vi văn minh, lịch sự, người lái xe cùng phụ xe còn phải tuân thủ theo quy định như đã nêu trên.
(3) 04 trường hợp miễn bồi thường thiệt hại hàng hóa cho nhà xe
Cũng theo Điều 68 Luật Đường bộ 2024, tại đây quy định đơn vị kinh doanh vận tải được miễn bồi thường thiệt hại hàng hóa ký gửi trong các trường hợp như sau:
- Do đặc tính tự nhiên hoặc khuyết tật vốn có của hàng hóa ký gửi hoặc hao hụt ở mức cho phép.
- Do việc bắt giữ hoặc cưỡng chế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với hàng hóa ký gửi.
- Do nguyên nhân bất khả kháng.
- Do lỗi của người thuê vận tải, người áp tải hàng hóa của người thuê vận tải hoặc người nhận hàng hóa.
Theo đó, nếu thuộc một trong 04 trường hợp đã nêu trên thì nhà xe sẽ được miễn bồi thường thiệt hại hàng hóa.
