Tháng 03/2024, đánh dấu cột mốc 93 năm thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Vậy tại sao lại chọn ngày 26/03 là ngày thành lập Đoàn? Tổ chức cơ sở Đoàn là gì? Nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức cơ sở Đoàn gồm những gì?
(1) Tại sao lại chọn ngày 26/03 là ngày thành lập Đoàn?
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2 diễn ra từ ngày 20/03/1931 đến ngày 26/3/1931 đã đánh dấu một mốc son quan trọng việc phát triển và hình thành nên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) như ngày nay. Tại hội nghị, Trung ương Đảng đã dành ra một phần quan trọng để thảo luận và đề ra những chủ trương nhằm tăng cường lực lượng thanh niên, góp phần vào sự phát triển của cách mạng.
Bởi trong giai đoạn này, trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam ở nước ta xuất hiện nhiều tổ chức Đoàn cơ sở với khoảng 1.500 đoàn viên và một số địa phương đã hình thành tổ chức Đoàn từ xã, huyện đến cơ sở. Sự phát triển lớn mạnh của Đoàn đã đáp ứng kịp thời những đòi hỏi cấp bách của phong trào thanh niên nước ta. Đồng thời cũng là sự vận động khách quan phù hợp với cách mạng.
Để ghi nhớ sự kiện trọng đại này, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam (từ ngày 22/03/1961 đến 25/03/1961) đã quyết định chọn ngày 26/3/1931 là Ngày thành lập Đoàn. Quyết định này được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Kể từ đó, ngày 26/3 hằng năm trở thành ngày kỷ niệm ý nghĩa, là niềm tự hào của bao thế hệ thanh niên Việt Nam. Ngày này cũng trở thành một dịp để các thế hệ thanh niên ôn lại truyền thống vẻ vang của Đoàn đồng thời phát huy tiếp nối tinh thần xung phong, hăng hái, và cống hiến cho đất nước.
(2) Tổ chức cơ sở Đoàn là gì?
Theo định nghĩa tại Điều 17 Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 2022 thì Tổ chức cơ sở Đoàn là nền tảng của Đoàn. Được thành lập theo địa bàn dân cư, theo ngành nghề, theo đơn vị học tập, công tác, lao động, nơi cư trú và đơn vị cơ sở trong lực lượng vũ trang nhân dân. Tổ chức cơ sở Đoàn trực thuộc Đoàn cấp huyện, Đoàn cấp tỉnh tùy thuộc vào tính đặc thù của từng đơn vị. Tổ chức cơ sở Đoàn bao gồm:
Đoàn cơ sở:
- Là cấp trên trực tiếp của chi đoàn, được thành lập khi có từ hai chi đoàn trở lên và ít nhất 30 đoàn viên. Ngoài ra, trong một địa bàn, lĩnh vực hoạt động có nhiều chi đoàn, có nhu cầu liên kết, phối hợp thì có thể thành lập liên chi đoàn.
- Tổ chức cơ sở Đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp thanh niên học tập, rèn luyện, trưởng thành; phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của thanh niên trong thực hiện các nhiệm vụ của Đoàn và của đất nước; giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của Đoàn; mở rộng và củng cố tổ chức Đoàn.
Chi đoàn:
- Chi đoàn là tổ chức tế bào, là hạt nhân nòng cốt đoàn kết của Đoàn, tại đây tập hợp thanh thiếu nhi tại địa bàn dân cư, ngành nghề, đơn vị học tập, công tác, lao động, nơi cư trú và đơn vị cơ sở trong lực lượng vũ trang nhân dân.
- Chi đoàn sinh hoạt định kỳ một tháng một lần, hoặc theo hướng dẫn của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn đối với các đơn vị đặc thù.
- Chi đoàn được thành lập khi có từ ba đoàn viên trở lên và có thể thành lập các phân đoàn để thuận tiện cho sinh hoạt và hoạt động.
(3) Nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức cơ sở Đoàn
Nhiệm vụ: Tổ chức cơ sở Đoàn gánh vác những nhiệm vụ trọng yếu trong việc hướng dẫn, dìu dắt thế hệ trẻ Việt Nam. Vai trò của tổ chức cơ sở Đoàn được thể hiện qua những nhiệm vụ chính được nêu tại Điều 18 Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 2022 như sau:
- Đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi:
- Tổ chức các hoạt động, tạo môi trường giáo dục, rèn luyện đoàn viên, thanh thiếu nhi nhằm góp phần thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của địa phương, đơn vị
- Phối hợp với chính quyền, các đoàn thể và các tổ chức kinh tế, xã hội làm tốt công tác thanh niên, chăm lo xây dựng Đoàn, tích cực xây dựng cơ sở Đoàn, Hội, Đội ở địa bàn dân cư, tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng và chính quyền.
Quyền hạn: Như đã đề cập ở trên, Tổ chức cơ sở Đoàn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tập hợp, giáo dục, rèn luyện và phát huy vai trò của thanh niên Việt Nam trong công cuộc xây dựng đất nước. Để thực hiện tốt vai trò của mình, tổ chức cơ sở Đoàn được trao những quyền hạn được quy định tại Điều 19 Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh 2022 như sau:
- Quản lý đoàn viên: trong đó bao gồm:
+ Kết nạp đoàn viên mới theo đúng quy định của Đoàn.
+Theo dõi, đánh giá kết quả rèn luyện của đoàn viên.
+ Tiếp nhận, chuyển sinh hoạt Đoàn cho đoàn viên khi có yêu cầu.
+ Giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng bồi dưỡng, kết nạp.
+ Giới thiệu cán bộ, đoàn viên vào quy hoạch đào tạo, sử dụng cán bộ của Đảng, Nhà nước, các đoàn thể và tổ chức kinh tế, xã hội.
- Tổ chức các hoạt động thanh niên: Bao gồm các hoạt động, các phong trào nhằm tăng tính đoàn kết, tập hợp thanh niên. Phối hợp với các ngành, các đoàn thể, các tổ chức kinh tế, xã hội tạo môi trường, điều kiện thuận lợi trong công tác thanh niên.
- Tạo nguồn lực cho hoạt động Đoàn: qua việc tổ chức các hoạt động tạo thêm việc làm và thu nhập cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Tạo nguồn kinh phí cho hoạt động của Đoàn. Được sử dụng con dấu hợp pháp.
