Hợp đồng thuê phòng trọ ở đây là một giao dịch dân sự, một loại hợp đồng dân sự và việc tiền cọc ở đây là một giao dich bảo đảm để thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng, chúng đều chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự 2015.
Theo quy định tại Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015 thì:
Đặt cọc là việc một bên (sau đây gọi là bên đặt cọc) giao cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận đặt cọc) một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc vật có giá trị khác (sau đây gọi chung là tài sản đặt cọc) trong một thời hạn để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng.
Do đó, bản chất của đặt cọc là để đảm bảo giao kết hoặc là để thực hiện hợp đồng thôi. Trường hợp bên đặt cọc không giao kết hoặc không thực hiên hợp đồng thì bên nhận đặt cọc mới có quyền lấy khoản tiền đặt cọc đó theo quy định tại Khoản 2 Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015.
Vậy như thế nào là thực hiện hợp đồng?
Bản chất của hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt các quyền và nghĩa vụ dân sự. Do đó, thực hiện hợp đồng là việc phải thực hiện những quyền và nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 442 Bộ luật Dân sự 2015 về chấm dứt hợp đồng:
Điều 422. Chấm dứt hợp đồng
Hợp đồng chấm dứt trong trường hợp sau đây:
1. Hợp đồng đã được hoàn thành;
2. Theo thỏa thuận của các bên;
3. Cá nhân giao kết hợp đồng chết, pháp nhân giao kết hợp đồng chấm dứt tồn tại mà hợp đồng phải do chính cá nhân, pháp nhân đó thực hiện;
4. Hợp đồng bị hủy bỏ, bị đơn phương chấm dứt thực hiện;
5. Hợp đồng không thể thực hiện được do đối tượng của hợp đồng không còn;
6. Hợp đồng chấm dứt theo quy định tại Điều 420 của Bộ luật này;
7. Trường hợp khác do luật quy định.
Có thể thấy, trường hợp trên, hợp đồng đã chấm dứt do hợp đồng đã hoàn thành. Còn việc phải thông báo trước khi chấm dứt hợp đồng chỉ xảy ra khi hợp đồng bị đơn phương chấm dứt hoặc bị hủy bỏ... Trường hợp, hợp đồng chấm dứt do hết thời hạn hợp đồng không đặt ra vấn đề phải báo trước bởi vì khi kí kết hợp đồng các bên đã biết và phải biết hợp đồng sẽ chấm dứt vào thời điểm đó.
Vì vậy, trường hợp này là bạn đã thực hiện đúng hợp đồng và chủ nhà phải có trách nhiệm trả lại khoản tiền đặt cọc cho bạn theo quy định tại Khoản 2 Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015.