Mới đây, Bộ Công an đã cảnh báo về loại ma túy cực độc mang tên Fentanyl - hay còn được gọi là ‘Thuốc xác sống’ - một loại ma túy được tổng hợp ở thế kỷ 19
(1) ‘Thuốc xác sống’ - loại ma túy cực độc Fentanyl là gì?
Fentanyl là loại thuốc tổng hợp do một nhà hóa học người Bỉ điều chế ra vào những năm 1950.
Theo C04 (Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy), các tiền chất chính sử dụng để sản xuất các chất ma túy này như NPP (N-Phenethy-4-Piperidone), 4-ANPP (4-Anilino-N-Phenethylpiperidine)…, các dụng cụ sản xuất dễ kiếm, giá rẻ, quy trình sản xuất các loại ma túy này đơn giản không cần kỹ thuật cao.
Về mặt y tế, Fentanyl là một chất thuộc nhóm thuốc giảm đau Opioid rất mạnh (gấp 100 lần morphine, 50 lần heroin), các chuyên gia gây mê ưa thích sử dụng Fentanyl bởi vì nó giúp gây mê một cách nhanh chóng và cũng hết hiệu lực sau một khoảng thời gian tương đối ngắn.
Tuy nhiên, khi sử dụng với liều lượng nhất định, thuốc sẽ có tác dụng như heroin hay morphine, tạo ra cảm giác hưng phấn. Trong các trường hợp sử dụng Fentanyl bất hợp pháp, chất này thường không được cân đo đong đếm chính xác, do đó chỉ một hàm lượng cực nhỏ (2 miligam), Fentanyl đã có thể gây tử vong cho người.
Fentanyl tác động rất nhanh trong cơ thể người và vì thế nguy cơ tử vong nếu dùng thuốc quá liều sẽ cao hơn nhiều so với các loại ma túy khác. Các tác dụng thường gặp khi sử dụng Fentanyl bao gồm nôn mửa, táo bón, an thần, lú lẫn, ảo giác và phối hợp tay chân kém.
(2) Bộ Công an cảnh báo về độ nguy hiểm của Fentanyl
Theo Nghị định 57/2022/NĐ-CP, Fentanyl và các dẫn xuất của nó như Alfetanil, Remifentanil, Selfentanil, Acetylfentanyl, Butyrfentanyl, Furanylfentanyl đều được quy định tại Danh mục II (các chất ma túy được dùng hạn chế trong phân tích, kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học, điều tra tội phạm hoặc trong lĩnh vực y tế theo quy định của cơ quan có thẩm quyền).
Fentanyl đang bị lạm dụng phổ biến tại Mỹ và một số nước. Năm 2023 nước Mỹ đã ghi nhận khoảng 100.000 ca tử vong (từ 18 - 45 tuổi) do sử dụng Fentanyl quá liều.
Thực tế, việc lạm dụng Fentanyl và các chất trong nhóm này hàng năm đã gây tử vong cho hàng nghìn người nghiện ma túy trên thế giới. Từ năm 1970, tại Bắc Mỹ đã có rất nhiều người nghiện sử dụng Fentanyl và các chất dẫn xuất quá liều. Từ năm 2013 đến nay đã ghi nhận riêng tại nước Mỹ có 5.000 ca tử vong do sử dụng Fentanyl quá liều, tại Canada từ năm 2009 - 2014 là 655 người.
Trong khu vực Đông Nam Á, Fentanyl đã được phát hiện, thu giữ tại Myanmar, Lào, Thái Lan (mới đây Thái Lan đã thu giữ hơn 510 tấn Anilin, có thể sử dụng để sản xuất 85 tấn Fentanyl).
Trung Quốc là quốc gia có nguồn cung cấp số lượng lớn hóa chất và tiền chất bị tội phạm lợi dụng để sản xuất Fentanyl và các chất tương tự Fentanyl bất hợp pháp trên thế giới, bên cạnh Ấn Độ; vì vậy, dự đoán sẽ sớm xuất hiện chất ma túy nhóm Fentanyl trong khu vực và Việt Nam.
Trước tình hình trên, để phòng tránh hiểm họa Fentanyl, trước hết cần tăng cường đẩy mạnh tuyên truyền cho toàn dân, nhất là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên về tác hại của hiểm họa ma túy. Chú trọng vào các loại ma túy mới; ma túy “núp bóng” dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, thảo mộc (cỏ mỹ), “bóng cười”…. Bên cạnh đó, vận động quần chúng nhân dân khi phát hiện có người sử dụng ma túy thì lập tức thông báo, tố giác kịp thời cho lực lượng công an.
(3) Những hậu quả mà Fentanyl gây ra cho con người là gì?
Việc sử dụng Fentanyl bất hợp pháp có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, trong đó bao gồm các hậu quả như:
- Quá liều và tử vong: Fentanyl là nguyên nhân chính gây ra các ca tử vong do quá liều ma túy ở Hoa Kỳ.
- Nghiện: Fentanyl có khả năng gây nghiện cao, dẫn đến việc lạm dụng và lệ thuộc thuốc, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tài chính và các mối quan hệ.
- Lây truyền bệnh truyền nhiễm: Việc sử dụng chung kim tiêm để tiêm Fentanyl có thể dẫn đến lây truyền các bệnh truyền nhiễm như HIV, viêm gan C.
- Tội phạm: Việc buôn bán và sử dụng Fentanyl bất hợp pháp có liên quan đến các hoạt động tội phạm, bạo lực và rối loạn xã hội.
Nếu bạn hoặc người thân đang sử dụng Fentanyl, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức. Có nhiều chương trình cai nghiện và hỗ trợ điều trị sẵn có để giúp người nghiện Fentanyl cai nghiện và phục hồi sức khỏe.
Hãy nhớ rằng, Fentanyl là một loại thuốc cực kỳ nguy hiểm. Sử dụng fentanyl bất hợp pháp có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Hãy tránh xa các chất ma túy gây nghiện vì đó chính là thứ hủy hoại cuộc đời của bạn nhanh chóng và tàn khốc nhất.
