Trường hợp Doanh nghiệp thuê đất hết thời hạn không được gia hạn nên thu hồi đất thì các chi phí như san lấp mặt bằng, mở đường, xây dựng nhà xưởng, tường rào có được Nhà nước bù lại không?
Bài viết này cung cấp quy định về vấn đề trên.
Thu hồi đất do hết hạn sử dụng đất thì có được bù lại chi phí cải tạo không?
Theo khoản 2, 3 Điều 3 Nghị định 47/2014/NĐ-CP thì chi phí đầu tư vào đất còn lại là các chi phí mà người sử dụng đất đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất còn chưa thu hồi hết.
* Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau:
- Chi phí san lấp mặt bằng;
- Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;
- Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;
- Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.
* Điều kiện xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại:
- Có hồ sơ, chứng từ chứng minh đã đầu tư vào đất. Trường hợp chi phí đầu tư vào đất còn lại không có hồ sơ, chứng từ chứng minh thì Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quy định việc xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại;
- Chi phí đầu tư vào đất không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước.
* Về vấn đề thu hồi đất do hết hạn sử dụng đất thì có được bù lại chi phí cải tạo không: Căn cứ khoản 5 Điều 18a Nghị định 47/2014/NĐ-CP được bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP về xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất, trong đó có quy định:
* Khi Nhà nước thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật quy định tại khoản 1 Điều 65 của Luật đất đai 2013 thì chi phí đầu tư vào đất còn lại được xử lý như sau:
Không được trả lại chi phí đầu tư vào đất còn lại, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18a Nghị định 47/2014/NĐ-CP được bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP (tức trường hợp: khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp tổ chức bị giải thể, phá sản quy định tại điểm a khoản 1 Điều 65 của Luật đất đai 2013 thì chi phí đầu tư vào đất còn lại, tài sản gắn liền với đất (nếu có) của người sử dụng đất được xử lý theo quy định của pháp luật về giải thể, phá sản).
Như vậy, chi phí san lấp mặt bằng, mở đường vẫn có thể được xác định là chi phí đầu tư vào đất còn lại nhưng trường hợp Nhà nước thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật quy định tại điểm d khoản 1 Điều 65 của Luật đất đai 2013 - trường hợp thu hồi đất do đất được Nhà nước cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn - thì chi phí đầu tư vào đất còn lại không được trả lại.
Thu hồi đất do hết hạn sử dụng đất thì có được bù lại chi phí xây dựng không?
Chi phí xây dựng nếu là chi phí tạo lập tài sản gắn liền với đất thì theo Điều 92 Luật đất đai 2013 về trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường tài sản gắn liền với đất:
Trong đó có trường hợp: Tài sản gắn liền với đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất quy định tại các điểm a, b, d, đ, e, i khoản 1 Điều 64 và điểm b, d khoản 1 Điều 65 của Luật đất đai 2013.
Theo khoản 1 Điều 65 Luật đất đai 2013 về các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người bao gồm trường hợp tại điểm d như sau: Đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn.
Như vậy, trường hợp mình được Nhà nước cho thuê đất có thời hạn nhưng không được gia hạn nữa nên thu hồi đất thì không được bồi thường tài sản gắn liền với đất theo khoản 1 Điều 92 Luật đất đai 2013.
Đối với nhà xưởng, tường rào trong khuôn viên đất thuê là tài sản gắn liền với đất nhưng do doanh nghiệp được Nhà nước cho thuê đất có thời hạn nhưng không được gia hạn nữa thuộc trường hợp không được bồi thường tài sản gắn liền với đất nên doanh nghiệp không được bồi thường chi phí tạo lập các tài sản này.
